این فرمانده ارتش، با نبوغش در تاریخ ماندگار شد /«حسین ماوریک» و شکارچی ناوهای اوزا که بود؟

امیر سرلشکر خلبان شهید حسین خلعتبری مکرم یکی از خلبانان و فرماندهان نابغه دوران دفاع مقدس است که با استفاده از همین نبوغ نظامی توانست در بسیاری از عملیات‌ها پوزه دشمن بعثی را به خاک بمالد و برای همیشه در تاریخ کشورمان ماندگار شود.

او سال ۱۳۲۸ در منطقه بصل کوه شهرستان رامسر به دنیا آمد و در سال ۱۳۵۱ به دلیل علاقه زیاد به خلبانی وارد دانشکده خلبانی نیروی هوایی ارتش شد. بعد از پشت سر گذاشتن دوره مقدماتی پرواز برای گذراندن دوره پیشرفته به آمریکا رفت و در آنجا با توجه به استعداد خوبی که در یادگیری و هدایت هواپیما داشت به عنوان دانشجوی ممتاز و خلبان ماهر در شلیک موشک «ماوریک» شناخته شد. او سپس با دریافت گواهی‌نامه خلبانی هواپیمای «اف – ۴» به ایران بازگشت و با شروع جنگ تحمیلی به عنوان یکی از خلبانان و فرماندهان موفق و متخصص در پایگاه ششم شکاری بوشهر به مقابله با دشمن متجاوز شتافت.

در یک تعریف ابتکار عمل و خلاقیت و در قالب نظامی آن نبوغ نظامی به عنوان کنجکاوی و اشتیاق به کشف و آزمایش کردن، ارائه پاسخ‌های نوین به موقعیت‌های پیش رو، حساسیت به مسائل و توجه به رفتار خلاق تعریف شده است. با توجه به این تعریف اقدام شهید خلعتبری در ماجرای زیر نمونه کاملی از نبوغ نظامی و ابتکار عمل اوست.

در روز هفتم آذر سال ۱۳۵۹ که عملیات پیروزمندانه مروارید به وسیله دلیرمردان نیروی هوایی و دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران انجام و اسکله‌های «البکر» و «الامیه» عراق به کلی منهدم شد در قسمتی از این عملیات ناوچه‌های اوزای عراقی برای در امان ماندن از حمله خلبانان نیروی هوایی ارتش، در کنار کشتی‌های تجاری پنهان می‌شوند. در این هنگام شهید خلعتبری که بالای سر ناوچه‌های مذکور قرار داشت از حمله به آنان خودداری می‌کند و با بررسی اوضاع متوجه می‌شود که یکی از ناوچه‌ها به آرامی از کنار کشتی تجاری جدا شده و به سمت دهانه خور در حال حرکت است.

شهید خلعتبری هم بی درنگ با شلیک یک فروند موشک ماوریک ناوچه اوزای عراقی را به قعر آب‌های خلیج فارس می‌فرستد.

"در پایان همین عملیات است که همرزمان شهید خلعتبری به او لقب «حسین ماوریک» و شکارچی ناوهای اوزا می‌دهند"در اینجا شهید خلعتبری با توجه به هوش و ذکاوت خود از حمله به ناوچه اوزای عراقی – در حالی که در کنار کشتی تجاری پناه گرفته بود – خودداری می‌کند و به این ترتیب بهانه به دست کشورهای مغرض آن زمان که می‌خواستند ایران را محکوم به حمله به کشتی‌های تجاری کنند، نمی‌دهد. در پایان همین عملیات است که همرزمان شهید خلعتبری به او لقب «حسین ماوریک» و شکارچی ناوهای اوزا می‌دهند.

چرا شهید خلعتبری، حسین ماوریک شد؟

امیر سرتیپ خلبان حسین چیت فروش از خلبانان پیشکسوت نیروی هوایی ارتش و  با اشاره به سالروز شهادت سرلشکر حسین خلعتبری در یکم فروردین ۱۳۶۴، گفت: یکم فروردین سالروز شهادت شهید سرلشکر حسین خلعتبری اعجوبه‌ای مثال زدنی و یکی از ستارگان درخشان تاریخ ایران اسلامی، دفاع مقدس و نیروی‌های مسلح، است. شهید خلعتبری خلبان فانتوم و یک سردار ملی است. او قهرمانی بود که مسئولیت پشتیبانی و صیانت از دریا و برقراری امنیت در خلیج فارس و پایگاه بوشهر را برعهده داشت و یکی از خلبانان و ستارگان ویژه در این پایگاه هوایی بود، که از لحاظ مردمی و بین خلبانان به حسین ماوریک معروف بود، ماوریک یک موشک ضددریاست که اهداف متحرک را در دریا مورد هدف قرار می‌دهد به دلیل اینکه خلعتبری بیشتر ماموریت‌های خود را علیه اهداف دشمنان در دریا انجام می‌داد به این نام معروف بودند.

اواخر سال ۱۳۵۹ با توجه به اینکه عراق تمامی هواپیماهای ذخیره خود را برای در امان ماندن از حملات تیزپروازان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، به مجموعه پایگاه‌های «الولید» در نزدیکی مرز اردن انتقال داده بود، نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفت که این پایگاه‌ها را به هر طریق ممکن هدف قرار دهد.

طرح اولیه آماده شد و تعدادی از برجسته‌ترین خلبانان نیروی هوایی برای این عملیات انتخاب شدند و دلیل آن این بود که اگر فرمانده دسته پروازی مورد هدف قرار گرفت، خلبانان حاضر مهارت این را داشته باشند که خود هدف را پیدا کرده و آن را منهدم کنند؛ بنابراین با توجه به مهارت و تخصص بالای «حسین خلعتبری» در هدایت هواپیمای اف-۴، وی نیز در این عملیات پیچیده و مهم هوایی حضوری فعال و نقش‌آفرین داشت.

خلبانی که نماینده ایران در دادگاه لاهه شد

«حسین خلعتبری» افسری نکته­‌بین و باهوش بود. مدتی از جنگ نگذشته بود که وی برای دفاع از حقوق ایران که درگیر جنگی ناخواسته شده بود، به‌عنوان نماینده ویژه ایران در دادگاه بین‌المللی «لاهه» حضور یافت تا در برابر دولتمردان غربی و عربی، از حقوق کشور عزیزمان دفاع کند و در این امر خطیر با ابتکار عملی که در آن‌جا به خرج داد، حقانیت ایران را در جنگ ثابت کرد.

خلعتبری در دادگاه بین‌المللی لاهه به‌عنوان نماینده نظامی ایران حضور داشت.

قاضی دادگاه به سمت وی با خودکاری که در دست داشت به حالت شماتت اشاره کرد و گفت: «شما متجاوزید»، که «حسین خلعتبری» به حالت خشم و به‌طور ناگهانی خودکار قاضی را از دست او گرفت که در مقابل اعتراض وی، قاضی گفت که «چرا خودکارم را از دستم گرفتی» و «حسین خلعتبری» هم گفت: «این خودکار ممکن است که ارزش مادی آن ناچیز باشد، وقتی من آن را از شما گرفتم، شما را عصبانی کرد و از آن نگذشتی و در مقابل زور از خودت دفاع کردی! چه‌طور ما از کشور و ناموس‌مان در مقابل تجاوز بگذریم و از خودمان دفاع نکنیم!». قاضی لحظه­‌ای مکث کرد و در برابر منطق و کار اصولی «حسین خلعتبری» سر تعظیم فرو آورد و گفت: «حق با شماست».

با وجود اینکه مدت ماموریت او در دادگاه لاهه دو ماه بود، به همه وعده‌ها و وسوسه‌های سران کشورهای آمریکا و انگلیس پشت پا زد و ادامه امور را به کاردار ایران در سوئیس سپرد و پس از ۱۵ روز به کشور بازگشت و در پاسخ به این سوال که چرا تا پایان ماموریت در آنجا نمانده است، گفت: «نمی­‌توانم شب‌ها و روزها را در سوئیس با آرامش طی کنم، در حالی که جنگنده‌های دشمن آرامش را از هموطنانم گرفته‌اند».

پرواز حسین ماوریک تا اوج ملکوت

تعطیلات نوروز سال ۱۳۶۴ در پیش بود. ولی «حسین خلعتبری» هوس سفری دیگر را در سر داشت. با توجه به تقسیم‌بندی کاری انجام‌گرفته، به وی این فرصت و اجازه داده شد که چند روزی را به تعطیلات نوروزی برای دیدن خانواده خود برود. ولی در پایگاه هوایی سوم شکاری همدان (شهید سرلشکر خلبان محمد نوژه) ماند و به زادگاهش نرفت و در جواب دوستانش هم که می‌گفتند چرا به دیدن خانواده خود نمی‌روی؟ پاسخ داد: «در این شرایط بحرانی مردم هر لحظه به کمک ما نیاز دارند.

"با توجه به تقسیم‌بندی کاری انجام‌گرفته، به وی این فرصت و اجازه داده شد که چند روزی را به تعطیلات نوروزی برای دیدن خانواده خود برود"وجدانم اجازه نمی‌دهد که این مردم را تنها بگذارم».

اولین روز عید سال ۱۳۶۴، «حسین خلعتبری» و ستوان «محمدزاده» به‌عنوان شیفت آلرت پایگاه سوم شکاری همدان بودند که ناگهان صدای آژیر بلند شد و در پایگاه اسکرامبل (حالت آماده‌باش) اعلام شد.

«حسین خلعتبری» به‌همراه کمک خود ستوان «عیسی محمدزاده» با یک فروند هواپیمای اف ۴ با رمز «سلیمان-۳۱» برای مقابله با هواپیماهای دشمن به پرواز درآمد و در منطقه «سقز» کردستان، با دو فروند میگ ۲۳ و یک فروند میگ ۲۵ دشمن درگیر شد. یکی از میگ‌های ۲۳ را مورد هدف قرار داد که پس از برخورد موشک، میگ منهدم شد، اما در همین حین از ایستگاه‌های رادار زمینی مرزی به اطلاع «خلعتبری» رساندند که یک فروند میگ ۲۵ دشمن، در تعقیب آن‌هاست؛ لذا در این نبرد که حتی تعقیب و گریز آن نابرابر است، میگ ۲۵ اقدام به شلیک موشک کرده و به هواپیمای فانتوم اصابت کرد و ستوان «محمدزاده» موفق شد که اجکت کند و از هواپیما جدا شود، ولی خلبان «حسین خلعتبری» فرصت اجکت پیدا نکرد و بدین شکل، قهرمان جنگ‌های دریایی که سیره­‌اش حسینی بود، روح بلندش به عرش برین پرواز کرد و پیکر بدون سرش را همچون مقتدایش حسین­‌بن­‌علی (ع) به‌عنوان سند افتخاری تقدیم ملت همیشه بیدار و امام شهیدان کرد.

پیکر مطهر او طبق وصیت خودش در «قله میرزا کوچک‌خان» (گلزار ۴۰ شهیدان رامسر) به خاک سپرده شد تا آن‌گونه که خود می‌خواست، روحش نیز پاسدار مرز و بوم وطن اسلامی‌مان باشد.

در سال ۲۰۰۶، یکی از مجلات نظامی آمریکا ویژه‌نامه‌ای در مورد مهارت‌های پروازی و ابتکار عمل‌ها و خلاقیت‌های شهید خلعتبری منتشر کرد که بعد از شهادتش وقتی وصیت نامه‌اش قرائت شد غیرت و دلاوری‌اش دوباره بر همگان ثابت شد.

۲۷۲۷