آندره ژید در تهران؛ مجذوب خیام، محبوب شاملو

 آندره ژید در تهران؛ مجذوب خیام، محبوب شاملو

به مناسبت هفتادمین سالگرد درگذشت آندره ژید، نویسنده بزرگ قرن بیستم فرانسه، روز جمعه یکم بهمن، شب «آندره ژید و ایران» در چارچوب مجموعه شب‌های مجلۀ بخارا با همراهی بخش فرهنگی سفارت فرانسه در تهران برگزار شد. در این مراسم که به دلیل شیوع کرونا به صورت مجازی برگزار شد، فیلیپ تیبو سفیر فرانسه در تهران، تعدادی از مترجمان و استادان ایرانی، حامد فولادوند، محمد زیار، جواد فرید و گلنار گلناریان درباره ژید و اهمیت آثارش سخنرانی کردند.

به گزارش رادیو فرانسه، در ابتدای این مراسم علی دهباشی، مدیر مجلۀ بخارا یاد دو مترجم فقید آثار آندره ژید به زبان فارسی را گرامی داشت: حسن هنرمندی مترجم آثاری همچون «مائده‌های زمینی» و «سکه سازان» و نویسنده کتاب «آندره ژید و ادبیات فارسی»، و همچنین علی‌اصغر سعیدی که رمان «آهنگ عشق» آندره ژید را به زبان فارسی برگرداند.

گوش کنید: آندره ژید؛ در جست‌وجوی مائده‌های تازه‌تر

فیلیپ تیبو، سفیر فرانسه در تهران نیز گفت: «زندگی و آثار آندره ژید مملو از تأثیرات عمیق از ایران است. شما خیلی بهتر از من می‌دانید که آندره ژید که چگونه مجذوب شاعران ایرانی حافظ، سعدی، خیام و مولانا بود که دکتر حسن هنرمندی توانست این تأثیر را به شایستگی تبیین کند. آندره ژید کتاب مائده‌های زمینی را با شعری از حافظ آغاز می‌کند. بخت خواب آلود ما بیدار خواهد شد مگر ...»

سفیر فرانسه اضافه کرد: «چهره‌های بزرگ ادبیات پارسی شدیدا تحت تأثیر تفکر و نوشته‌های آندره ژید قرار داشتند.

"شما خیلی بهتر از من می‌دانید که آندره ژید که چگونه مجذوب شاعران ایرانی حافظ، سعدی، خیام و مولانا بود که دکتر حسن هنرمندی توانست این تأثیر را به شایستگی تبیین کند"بخصوص گروهی که به پیشگامان شعر فارسی معروف هستند. برای مثال شاعر معروف ایرانی احمد شاملو گفته است: کسی که بدون خواندن آثار آندره ژید از دنیا برود مثل جهانگردی است که از اصفهان بگذرد ولی مسجد شیخ لطف‌الله را نبیند.»

همچنین حامد فولادوند مترجم گفت که ژید تحت تأثیر فرهنگ ایران زمین قرار گرفته بود و در کتاب هایش در دورۀ خاصی این تاثیرپذیری مشخص است. او ادامه داد: در کتاب‌های معروف ژید که یکی از آن‌ها «مائده‌های زمینی» است ردپای ایران مشخص است و بعد در کتابی به نام «رند» که آنجا هم خیلی هم خیام و هم حافظ مشاهده می‌شود. این مترجم تاکید کرد که حضور ایران و ادبای فارسی زبان و قلم ژید را غنی کرده است.

محمد زیار، استاد ادبیات فرانسه نیز گفت: «آندره ژید در ایران یک مقدار مبالغه شده است از لحاظ اینکه او را یک عارف معرفی کرده اند، یک عارف الهی؛ در حالیکه واقعیت این نیست. آندره ژید یک فیلسوف هست و یک روش عملی برای زندگی پیشنهاد می‌کند ولی یک عارف مثل عرفایی که ما در ذهن داریم، نیست.

او را با سعدی و مولانا مقایسه می‌کنند حتی با حافظ ولی این مقایسۀ خیلی درستی نیست. بیشتر از اینکه بخواهیم از او به عنوان یک عارف وارسته یاد کنیم، می توان به عنوان یک رند او را تلقی کرد و آن سیرۀ عملی که در زندگیش پیاده و در آثارش تبلیغ می‌کند، شباهت بسیار زیادی به شکل عریان فلسفۀ خیام دارد و در واقع یک اپیکورین هست تا یک اشراقی یا یک عارف کامل.»

همچنین جواد فرید، مترجم در شب آندره ژید و ایران دربارۀ نکات اشتراک و تضاد سه نویسندۀ نامدار فرانسه، آندره ژید، روژه مارتَن دوگار و آلبر کامو سخنرانی کرد. گلنار گلناریان، مترجم نیز در این مراسم به بررسی ترجمه عنوان یکی از کتاب‌های ژید در ایران پرداخت.

پیشتر نشریه بخارا شب‌هایی را به بزرگداشت لویی فردینان سلین، لویی ماسینیون، ژاک پره‌ور، پیر بوردیو، ژان روش، آلن‌رب‌گریه، ژان ژاک روسو، ژول مول، شارل بودلر، مارسل پروست، مارگریت دوراس، رومن رولان، رومن گاری، لویی آراگون، ژان کلود کریر، آلبر کامو و شارل دوگل اختصاص داده و شب آندره ژید هجدهمین شب از سلسله شب‌های بخارا در معرفی چهره‌های فرانسوی بود.

 
فیلمها و خبرهای بیشتر در کانال تلگرام پیک ایران