هنرمند همیشه خطر می‌کند/ روایتی از ساخت سردیس فردوسی و خیام

هادی عرب‌نرمی هنرمند مجسمه‌ساز که سردیس‌های خیام و فردوسی را ساخته که در جزیره کیش جانمایی شده‌اند، درباره ساخت این سردیس‌ها به خبرنگار مهر گفت: پروژه‌هایی در این مقیاس معمولاً سفارش‌دهنده دارند و پیشنهاد می‌شوند و تفاوت آنها در اشتیاق پذیرفتن یا اختیار رد آنها است. ابتدا مجسمه خیام در تابستان سال ۹۹ پیشنهاد شد و با اشتیاق آن را پذیرفتم و ماکت آن را ساختم و حدود ۳ ماه بعد از آن برنامه مجسمه فردوسی را که شنیدم ترکیب تقریباً واضحی از آن از خاطرم گذشت و خواستم تا طرح آن را ارائه کنم. ماکت بسیار کوچکی ساختم و پیشنهاد کردم و شروع به ساخت ماکت اصلی کار کردم.

وی تصریح کرد: در واقع اتفاقی که باعث شروع کار هنری می‌شود یک طرف ماجراست اما اتفاقی که شروع کار باعث آن می‌شود اصل ماجراست! هنرمند همیشه خطر می‌کند و ممکن است موفق شود، شاید هم موفق نشود!

عرب‌نرمی درباره ویژگی‌های این مجسمه‌ها نیز توضیح داد: در ساخت این مجسمه‌ها هماهنگی با اثر دیگری که قبلاً در منطقه نصب شده بود مد نظر قرار گرفت. این اثر با عنوان «شیخ عطار نیشابوری» اثر آقای محمدحسین ماموریان بود که از سال‌ها قبل در یکی از اسکله‌های جزیره کیش نصب شده بود. من در مجسمه «خیام»، فرم و ترکیب این اثر را هماهنگ با مجسمه عطار انتخاب کردم.

"این اثر با عنوان «شیخ عطار نیشابوری» اثر آقای محمدحسین ماموریان بود که از سال‌ها قبل در یکی از اسکله‌های جزیره کیش نصب شده بود"در انتخاب صورت و شخصیت پردازی اثر به احترام و توجه به اثر استاد ابوالحسن خان صدیقی، از پیشنهاد ثبت شده او برای چهره خیام استفاده کردم. از طرفی چون در پشت اثر نیز مجسمه از سوی قایق‌های شناور در دریا زاویه خوانش خنثی پیدا می‌کرد، پشت سر فضایی معماری گونه ایجاد کردم که در نگاه اول هندسه و طراحی بنای آرامگاه خیام اثر ارزشمند مهندس سیحون را یادآور می‌شود. همچنین امکان ورود به این فضا و نشستن درون مجسمه، نگریستن به آسمان از سقف مشبک بالای سر و همچنین نگریستن به دریا و دمی با تعمق گذراندن در خلوت را فراهم می‌کند. (امروز ترا دسترس فردا نیست / و اندیشه فردات به جز سودا نیست / ضایع مکن این دم ار دلت شیدا نیست / کاین باقی عمر را بها پیدا نیست)

وی درباره مجسمه فردوسی نیز گفت: فردوسی قله‌ای بلند در ادبیات فارسی است که خود می‌گوید «برافکندم از نظم کاخی بلند». در ترکیب فرم‌هایی که در دستار، صورت و ریش فردوسی استفاده شده تلاش کردم زیبایی را در کنار شکوه و صلابت این قله و آن کاخ بلند فرانمایی کنم.

در صورت و شخصیت‌پردازی همچنان به پیشنهاد استاد صدیقی توجه داشتم که در نظر مخاطب پذیرفته شده و آشنا است. در مجموع هر دو مجسمه فردوسی و خیام، شباهت‌هایی با هم دارند که می‌تواند به شباهت این دو فرزانه ارتباط داشته باشد و هیچکدام شاعری شوریده و عارفی سرمست نیستند.

این هنرمند مجسمه‌ساز افزود: ارتفاع این آثار شش متر در نظر گرفته شده و ابعاد افقی آثار به نسبت طرح متفاوت است. متریال آثار به علت شرایط زمان و بودجه معمولاً کامپوزیت در نظر گرفته می‌شود.

عرب‌نرمی در پایان در پاسخ به اینکه کدام یک از مجسمه‌های خیام و فردوسی کارهای بهتری هستند، گفت: به نظر من در بین مجسمه‌هایی که از فردوسی و خیام ساخته شده است بدون شک آثار استاد صدیقی هنوز بهترین هستند. کافی است بدون هیچ تزئین اضافه، بدون هیچ جزئیات اضافه، بدون هیچ کوشش اضافه، بدون هیچ تحمیل یا اغوایی! توجه کنیم که تعریف خوب می‌شود همین؛ مجسمه خوب، متریال خوب، فضای ارائه خوب، همه چیز کافی!

هادی عرب نرمی متولد ۱۳۵۷ نیشابور و دانش آموخته دوره کارشناسی مجسمه سازی و کارشناسی ارشد نقاشی از پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران است. او همچنین از اعضای انجمن هنرمندان مجسمه ساز ایران است.