نگاهی به محل و شرایط نگهداری برادران افکاری در زندان شیراز؛ محروم از حداقل‌ها و در معرض خطر

خبرگزاری هرانا – نوید، حبیب و وحید افکاری سنگری هفته گذشته همراه با ضرب و شتم به بند ارشاد زندان عادل آباد شیراز منتقل شدند. انتقال آنان همزمان با پخش ویدیویی در برنامه ۲۰:۳۰ که به نهادهای امنیتی نزدیک است صورت گرفت. انتقال این افراد که توام با ضرب و شتم آنان بود عملا امکان هرگونه واکنشی از آنان در خصوص ویدیوی پخش شده را سلب کرد. از دیگر پیامدهای این انتقال قطع ارتباط آنان با دنیای بیرون، حتی با خانواده خود است. همچنین نگرانی دیگر فضای بند مذکور است که بعنوان یکی از خشن‌ترین اماکن نگهداری زندانیان در این زندان به شمار می‌آید.

"خبرگزاری هرانا – نوید، حبیب و وحید افکاری سنگری هفته گذشته همراه با ضرب و شتم به بند ارشاد زندان عادل آباد شیراز منتقل شدند"خودکشی، خودزنی، تجاوز و قتل در این بند دربسته بارها گزارش شده است. قطع ارتباط و وضعیت این بند به شدت خانواده افکاری را نسبت به سرنوشت فرزندان خود نگران کرده است.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، نوید، حبیب و وحید افکاری سنگری طی هفته گذشته همراه با ضرب و شتم به بند ارشاد زندان عادل آباد شیراز منتقل شدند.

در پی انتقال این افراد، پدر و مادر برادران افکاری با انتشار نامه‌ای خطاب به رئیس قوه قضاییه، ضمن اشاره به ضرب و شتم فرزندانشان در بازداشتگاه انفرادی خواهان اعزام آنان به پزشکی قانونی قبل از اینکه علائم آن از بین برود شدند، آنها همچنین عدالت قضائی را برای فرزندان خود طلب کردند.

به نظر می‌رسد انتقال برادران افکاری به بند ارشاد زندان عادل آباد شیراز همزمان با پخش ویدیویی علیه آنان در برنامه ۲۰:۳۰ شبکه دو، جهت قطع ارتباط آنان با دنیای بیرون، افزایش فشار بر این افراد و جلوگیری از گسترده‌تر شدن حمایت‌های مردمی در داخل و خارج از کشور از آنان است.

انتشار گزارش محکومیت برادران افکاری توسط هرانا، در روزهای اخیر به موج گسترده‌ای از حمایت‌های بین‌المللی توسط چهره‌های شناخته شده ورزشی، هنری، سیاسی، فعالان مدنی و سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشری و همینطور طوفان توئیتری کم‌سابقه‌ای منتهی شد.

برادران افکاری هفته گذشته پس از ضرب و شتم به بند ارشاد که برخلاف نام آن اساسا محلی دربسته و به نوعی تبعیدگاه درون زندان محسوب می‌شود منتقل شدند.

بند ارشاد حدودا ۵۰ متر مربع و متشکل از ۴ سلول ۱۲ متری است. این بند مقابل بند قرآن و دفتر حفاظت زندان و در مجاورت بند عبرت واقع شده است، در هر سلول این بند حدود ۱۰ تا ۱۲ زندانی نگهداری می‌شود اما در برخی موارد این تعداد به ۳۰ نفر نیز می‌رسد. سلول‌های ۱ و ۲ و سلول‌های ۳ و ۴ بند ارشاد در مقابل یکدیگر قرار دارند.

بند ارشاد محل نگهداری زندانیان متهم به جرایم خشن و دیگر زندانیانی است که به صورت تنبیهی و به دلیل انجام جرایم مجدد در زندان و یا نقض قوانین زندان به این بند منتقل می‌شوند. برخی از زندانیان در آستانه اعدام به منظور به تعویق انداختن اجرای حکم خود مجددا در زندان مرتکب قتل شده و برای مدتی به این بند منتقل می‌شوند.

همچنین در مواردی گزارش شده که زندانیان با مشکلات روانی که سابقه درگیری و آسیب فیزیکی رساندن به سایر زندانیان را داشته‌اند به بند ارشاد منتقل می‌شوند.

در ورودی این بند یک میز سنگی قرار داده شده است و نگهبان در بدو ورود موی سر زندانیان را از ته می‌تراشد و به منظور دفع هرگونه مواد مخدر به آنان روغن کرچک داده می‌شود. افراد حق بردن هیچگونه لباس، وسیله و یا کتابی با خود را ندارند و تنها لباسی سبز رنگ در زمان ورود به آنان داده می‌شود. این لباس‌ها عموما به دلیل خودزنی و یا درگیری آغشته به خون است.

برخی از زندانیان با سابقه در زمان انتقال به این بند به دلیل شرایط خطرناک موجود سعی بر حمل اشیای برنده می‌کنند؛ از جمله متداول‌ترین آنها تیغی است که زیر زبان خود پنهان کرده و با خود می‌برند. زندانیان از این تیغ گاه به عنوان ابزار خودکشی و گاه به عنوان ابزار حمله به دیگر زندانیان یا دفاع از خود در مقابل حمله دیگر زندانیان استفاده می‌کنند.

خودکشی، خودزنی، تجاوز و درگیری منجر به قتل در این بند مسبوق به سابقه است. با این وجود نگهبانان به هیچ وجه در درگیری‌های بند دخالت نمی‌کنند.

"انتقال آنان همزمان با پخش ویدیویی در برنامه ۲۰:۳۰ که به نهادهای امنیتی نزدیک است صورت گرفت"پیشتر نیز در مواردی تنها زمانی که زندانی در حال مرگ بود و یا پس از آنکه جان خود را از دست داد، به خارج از بند منتقل شد.

هر سلول دارای یک نورگیر و فاقد محافظ است که در صورت بارش باران، آب به داخل سلول می‌آید و باعث ایجاد سر و صدا و خیس شدن سر و بدن زندانیان می‌شود.

در صورت ایجاد هر گونه سر و صدا، ضرب و شتم و درگیری میان زندانیانی که به مواد مخدر اعتیاد دارند و در این مکان به اصلاح زندانیان خماری می‌کشند، محتمل است.

در انتهای هر سلول یک سرویس بهداشتی قرار دارد که به وسیله یک دیوار سنگی از سلول جدا شده است. شیر دستشویی عموما خراب است. همچنین در این فضا یک عدد دوش آب نیز قرار داده شده که در تمامی فصول سال، آب آن سرد است.

ساکنین این بند فاقد پتو، بالش و وسایل سرمایشی و گرمایشی هستند. حتی حوله، صابون و شامپو نیز در اختیار زندانیان قرار نمی‌گیرد. تنها موکتی بسیار قدیمی و کثیف به عنوان کفپوش وجود دارد که در مواقع سرما زندانیان آن را روی خود می‌اندازند.

غذای این زندانیان از جیره غذایی زندان است اما قاشق و چنگال نیز در اختیار آنان قرار داده نمی‌شود.

زندانیان در این بند از هرگونه امکاناتی همچون دسترسی به تلفن، هواخوری و یا امکانات فرهنگی و ورزشی و تلویزیون محروم هستند. افراد پس از انتقال به این بند تا ۶ ماه ممنوع از ملاقات اعم از کابینی، حضوری و شرعی هستند.

تنها در برخی موارد زندانیان جهت تماس تلفنی به دفتر حفاظت زندان که روبروی این بند واقع شده، منتقل می‌شوند. البته این تماس‌ها به شدت کنترل شده است و زندانی کلماتی در حد بیان حرف‌هایی ازجمله خوبم، غذا خوب است و … را می‌تواند خطاب به خانواده خود بیان کند.

هرانا پیشتر در گزارشی با عنوان “بحران کرونا؛ گزارشی جامع از زندان عادل آباد شیراز” به وضعیت زندانیان در این زندان به ویژه در شرایط شیوع کرونا در کشور و به صورت خلاصه به شرایط بند ارشاد این زندان پرداخته بود.

با توجه به نگهداری زندانیان جرایم خشن در این بند و همچنین وجود گزارشات متعدد از خودکشی، خودزنی، درگیری‌های منجر به قتل و یا تجاوز در سال‌های گذشته، اکنون سلامت و جان برادران افکاری در این بند در معرض خطر جدی قرار گرفته است.

یکی از نزدیکان خانواده افکاری به گزارشگر هرانا گفت “خانواده این شهروندان مسئولیت حفظ سلامت فرزندانشان را متوجه مقامات زندان عادل آباد شیراز می‌دانند و مشخصا تاکید کرده‌اند هر گونه آسیبی به این سه برادر نتیجه سهل انگاری این مسئولان است.”

لازم به یادآوری است، نوید و وحید افکاری در تاریخ ۲۶ شهریورماه ۱۳۹۷ و حبیب افکاری در تاریخ ۲۲ آذر ۱۳۹۷ در رابطه با اعتراضات سراسری مرداد ۹۷ بازداشت شدند. این افراد در جریان بازجویی‌ها برای اخذ اعتراف بارها مورد ضرب و شتم و شکنجه قرار گرفته‌اند.

این شهروندان توسط دادگاه انقلاب و دادگاه کیفری شیراز مورد محاکمه قرار گرفتند و نوید افکاری به ۲ بار اعدام، ۶ سال و ۶ ماه حبس و ۷۴ ضربه شلاق، وحید افکاری به ۵۴ سال و ۶ ماه حبس و ۷۴ ضربه شلاق، حبیب افکاری به ۲۷ سال و ۳ ماه حبس و ۷۴ ضربه شلاق محکوم شده‌اند. از میان این احکام یکی از احکام اعدام نوید افکاری به تازگی در دیوان عالی کشور نیز تایید شده است.

"انتقال این افراد که توام با ضرب و شتم آنان بود عملا امکان هرگونه واکنشی از آنان در خصوص ویدیوی پخش شده را سلب کرد"پرونده‌ی این افراد از بابت چند اتهام دیگر نیز در دادگاه انقلاب کماکان در دست بررسی است.

نوید (فرشید) افکاری سنگری، فرزند حسین، متولد ۱۳۷۲، مجرد، شغل گچکار و کشتی گیر (دارای چند مدال قهرمانی کشوری). وحید افکاری سنگری، فرزند حسین، متولد ۱۳۶۴، مجرد، گچکار. حبیب افکاری سنگری، فرزند حسین، متولد ۱۳۷۰، متاهل، شغل جوشکار و سعید دشتکی، ۲۲ ساله اهل شیراز هستند.

هرانا در تاریخ ۷ شهریورماه امسال نخستین بار در گزارشی به تفضیل از صدور احکام اعدام، حبس و شلاق برای نوید، وحید و حبیب افکاری خبر داد و اسناد مربوط به آن را نیز منتشر کرد.

در ادامه موج حمایت‌ها از برادران افکاری نسرین ستوده، وکیل دادگستری و فعال حقوق بشر زندانی روز سه‌شنبه ۱۸ شهریورماه جایزه انجمن قضات آلمان را به امیرحسین مرادی، سعید تمجیدی، محمد رجبی و نوید افکاری چهار زندانی در خطر اعدام اهدا می کند و ابراز امیدواری کرد که با این کار افکار عمومی بین‌المللی علیه چنین خشونت‌های قضایی در ایران فشار آورده و به لغو این احکام کمک کنند.

همچنین اتحادیه بازیکنان جهان (WPA) به نمایندگی از ۸۵۰۰۰ ورزشکار خواستار اخراج ایران از ورزش جهانی در صورت اعدام نوید افکاری، قهرمان کشتی شد. برندان شواب، مدیر این اتحادیه در این بیانیه از هیئت های ورزشی جهانی مانند کمیته بین المللی المپیک و فیفا خواست که از اهرم فشار خود برای فشار به ایران برای لغو مجازات اعدام نوید افکاری استفاده کنند.

نرگس محمدی، سخنگو و نایب رئیس کانون مدافعان حقوق بشر محبوس در زندان زنجان نیز طی نامه ای سرگشاده نسبت به صدور حکم اعدام علیه شرکت کنندگان تجمعات اعتراضی از جمله نوید افکاری، واکنش معترضانه نشان داد.

در خصوص اعتراضات مردادماه لازم به توضیح است، اعتراضات ۱۳۹۷ ایران مجموعه تظاهراتی اطلاق می شود که از سه‌شنبه ۹ مرداد ۹۷ در بحبوحهٔ افزایش قیمت طلا و نیز رشد شتابان قیمت سکه و کاهش شدید ارزش ریال در برابر دلار شروع شد و از منطقه شاهپور جدید اصفهان و کرج به نقاط دیگری گسترش یافت. تظاهرات به سرعت فراگیر شد و از اصفهان و مناطق مختلف کرج به شیراز، رشت، تهران، قزوین، زنجان، ساری و در روز سوم به مشهد،نیشابور؛کرمانشاه، همدان و قرچک نیز گسترش پیدا کرد و در روز چهارم اهواز و ارومیه و قم و تنکابن به تظاهرات پیوستند، این اعتراضات برای هفت روز ادامه یافت و دهها شهر و استان را در برگرفت.

این اعتراضات وسیع‌ترین اعتراضات پس از تظاهرات دی ۱۳۹۶ و تا پیش از اعتراضات سراسری ۱۳۹۸ در جمهوری اسلامی ایران بود.

در این اعتراضات چند معترض جان باختند و تعداد پرشماری نیز زخمی یا بازداشت شدند.