سهم ناچیز خوشنویسی قزوین از اقتصاد هنر

به گزارش ایرنا ،خوشنویسی و خطاطی جزو دیرینه‌ترین هنرهای ایرانی است و ریشه در ذات قزوین و اهالی آن دارد و باید از آن در مسیر توسعه اقتصادی این دیار بهره گرفت.

به گفته بسیاری از هنرمندان، قزوین با همه پیشینه ارزشمندی که در این حوزه دارد امروز در جایگاه پایتختی خوشنویسی ایستاده اما هنوز رنگی از این پایتختی در معابر شهری مشاهده نمی‌شود.

اقتصاد نابسامان هنر اگرچه سال‌هاست که هنرمندان را خانه نشین کرده، اما خوشنویسان به واقع بیش از دیگران دچار آسیب هستند،این هنرمندان که سال‌ها بدون هیچ گونه چشمداشتی برای اعتلای هنر خوشنویسی تلاش کرده اند و حالا خوشنویسی با کمک آنها جایگاه خود را یافته است اما دیگر یادی از آنها نمی‌شود.

از خوشنویسان بزرگ معاصر هم می‌توان از استاد زنده‌یاد ابوالحسن محصص مستشاری نام برد که خوشنویسی قزوین به دست او دوباره زنده شد و هم‌اکنون قزوین شاهد خوشنویسان بنامی است که هرکدام مستقیم یا با واسطه شاگرد او بوده‌اند.

در حال حاضر نیز خوشنویسان بزرگ و مطرح بین‌المللی در این شهر مایه افتخار جامعه هنری‌اند که در هیچ جشنواره‌ای، جای نام قزوین را خالی نگذاشته‌اند، از این‌رو قزوین قطب بزرگ خوشنویسی به شمار می‌آید و به عنوان پایتخت خوشنویسی ایران معرفی شده است.

به اعتقاد برخی از هنرمندان قزوینی ،هرچند عنوان پایتخت خوشنویسی ایران زیباست اما نباید در چهارچوب نام بماند بلکه باید متولیان شهر و موسسات فرهنگی با هم اندیشی و طرح دقیق و کارشناسی، زمینه تحقق این عنوان را فراهم کنند تا گردشگران در بدو ورود با دیدن معماری زیبای شهر و طراحی مفهوم زندگی در کالبد روح شهر با پایتخت خوشنویسی بیشتر آشنا شده و لذت ببرند.

این عده معتقدند، حتی در چیدمان و طراحی مبلمان و معابر شهری قزوین نیز خبری از خط خوش هنرمندان قزوینی دیده نمی‌شود و ساختمانی در قزوین به نام خوشنویسی نامگذاری نشده است، تالار و نگارخانه‌ای تخصصی برای این هنر در قزوین وجود ندارد و انجمن خوشنویسان استان قزوین هنوز درگیر تامین مایحتاج اولیه برای زنده نگاه داشتن این هنر است.

پایتخت خوشنویسی ایران، نگارخانه تخصصی خوشنویسی ندارد

رییس انجمن خوشنویسان استان قزوین با بیان اینکه خوشنویسان قزوینی از لحاظ میزان کمی و کیفی تولید آثار، جزو برترین‌های کشور هستند، گفت: هنگامی که قصد تماشای آثار هنرمندان معاصر را داشته باشیم باید به هنرکده شخصی خوشنویسان مراجعه کنیم که این موضوع چندان شایسته و درخور هنر خوشنویسی معاصر نیست.

میرحیدر موسوی افزود: اگرچه قزوین با عنوان پایتخت خوشنویسی ایران شناخته می‌شود اما به واقع هنرمندان خوشنویس قزوینی از حداقل امکانات مورد نیاز برای توسعه کمی و کیفی آثار خود بی بهره هستند، تا جایی که حتی مکانی ثابت و مشخص برای به نمایش گذاشتن آثار خوشنویسان قزوینی وجود ندارد.

وی خاطرنشان کرد: جامعه هنری شایسته قزوین امروز جایگاه در خور و در شان خود ندارد و نیاز است تا مسوولان استانی و ملی نگاه ویژه‌ای به این بخش در استان قزوین داشته باشند.

موسوی تصریح کرد: امروز افتخار می‌کنیم که انجمن خوشنویسان قزوین جزو برترین انجمن‌های تاسیس شده در کشور است و از سال ۱۳۵۰ تا کنون بیش از ۲۰۰ هنرمند از این انجمن فارغ التحصیل شده و امروز به عضویت رسمی این انجمن درآمده اند.

این هنرمند قزوینی اضافه کرد: در حال حاضر ۲۰ مدرس و تعداد زیادی هنرجوی ثابت در این انجمن فعالیت می‌کنند و ۱۵ استاد خوشنویس قزوینی توانستند گواهی انجمن خوشنویسان ایران را کسب کنند.

فرزندان پایتخت خوشنویسی ایران باید با خوشنویسی آشنا شوند

رییس انجمن خوشنویسان استان قزوین گفت: یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های حال حاضر ما اهمیت آشنایی و رونق خوشنویسی در کشور است چون امروز فرزندان شهر ما با خوشنویسی غریبه هستند که در این خصوص نیازمند حمایت مسوولان هستیم.

موسوی اضافه کرد: اساتید خوشنویسی تا به امروز با حداقل‌ها اقدام به آموزش کرده‌اند و تلاش عاشقانه آنها موجب شده تا امروز شاهد استاد شدن تعداد زیادی از جوانان باشیم که بدون سابقه بوده است.

وی افزود: در حال حاضر شهریه کلاس‌های خوشنویسی ۵۰ درصد هزینه واقعی بوده و با تلاش همین اساتید، انجمن خوشنویسی قزوین به شعبه نمونه کشوری مبدل شده است.

رییس انجمن خوشنویسان استان قزوین با بیان اینکه اقتصاد در هنر رونق ندارد، اظهار داشت:متاسفانه هر سال وضعیت معیشتی مردم ضعیف تر می‌شود که همین مساله آسیب زیادی را به هنرمندان وارد کرده چون وقتی فشار اقتصادی روی خانواده‌ها باشد اولین صرفه جویی که در خانواده‌ها صورت می‌گیرد بخش فرهنگی خانواده است.

موسوی تصریح کرد:خوشنویسی مقوله‌ای است که خرید و فروش زیادی ندارد و تنها درآمد خوشنویسان از محل آموزش‌ها تامین می‌شود که به واسطه شیوع این بیماری و فشارهای اقتصادی همین میزان درآمد نیز کاهش جدی یافته است.

این هنرمند قزوینی با اشاره به برگزاری جشنواره دوسالانه خوشنویسی در قزوین، افزود: امسال به دلیل شیوع بیماری کرونا ششمین دوره این جشنواره برگزاری نمی‌شود و در شرایط عادی در خصوص برگزاری این جشنواره تصمیم گیری خواهد شد.

پایتخت خوشنویسی ایران، خالی از المان‌های شهری خوشنویسی است

عضو شورای مرکزی انجمن خوشنویسان کشور و هنرمند خوشنویس قزوینی گفت: متاسفانه نسبت به المان‌های شهری و تبلیغ خوشنویسی در شهر قزوین که پایتخت خوشنویسی ایران بوده، کار چندانی صورت نگرفته است.

استاد مهرزاد محصص مستشاری افزود: ما از پایتخت خوشنویسی ایران انتظار داریم که قلب خوشنویسی کشور باشد این در حالی است که متاسفانه وقتی یک گردشگر وارد شهر می‌شود هیچ مکان و المان خاصی در این خصوص مشاهده نمی‌کند.

وی اظهار داشت: استان‌های اصفهان، شیراز و تبریز نیز در حوزه خوشنویسی عملکرد خوبی داشتند و توانستند جایگاه خاصی را برای خود ایجاد کنند.

محصص خاطرنشان کرد: قزوین موزه هنرهای معاصر ندارد در حالی که با ظرفیت‌های تاریخی موجود در استان قزوین به راحتی می‌توان یکی از خانه‌های تاریخی را به موزه هنرهای خوشنویسی تبدیل کرد.

جایگاه هنرمندان خوشنویس بزرگ داشته شود

این عضو شورای مرکزی انجمن خوشنویسان کشور و هنرمند قزوینی افزود: خوشنویسی به عنوان هنری اصیل و بومی قلمداد می‌شود که در آن هنرمند تلاش دارد یک متن را با حفظ ارزش‌های زیبایی شناختی نگارش کند،این هنر تنها مختص ایران نیست و سرزمین‌های اسلامی به ویژه ایران از رتبه و منزلت ویژه‌ای در آن برخوردار هستند.

محصص اضافه کرد: با وجود جایگاه ویژه خوشنویسی کشور و به خصوص استان قزوین در بحث خوشنویسی نتوانسته ایم برای هنرمندان فعال در این رشته حداقل‌ها را فراهم کنیم و به واقع شان و جایگاه این هنر را گرامی نداشته‌ایم.

این هنرمند قزوینی افزود: امروزه متاسفانه ارتباطات ما برای توسعه خوشنویسی بسیار ضعیف است درحالیکه در گذشته نه چندان دور، بسیاری از خوشنویسان بزرگ قزوینی مانند میرعماد حسنی خوشنویس پرآوازه و بزرگترین خوشنویس در خط نستعلیق در دوران صفویه کارهای زیادی را برای توسعه این رشته انجام داده اند.

وی گفت: میر عماد حسنی خوشنویسی را به اوج خود رساند و در آن زمان در دربار جایگاه ویژه‌ای  کسب کرد؛ او با همین رویکرد توانست کاری کند که در آن زمان خوشنویسی در مکتب خانه‌ها آموزش داده شود و جزو دروس بسیار با اهمیت قرار گیرد، این در شرایطی است که هنوز ما نتوانسته‌ایم آموزش خوشنویسی را جزو دروس مدارس قرار دهیم.

تولیدات خوشنویسان در انبارها خاک می‌خورد

استاد خوشنویسی در قزوین که بیش از ۴۰ سال به این هنر پرداخته است، گفت: یکی از مهمترین مشکلاتی که سال‌ها در حوزه خوشنویسی با آن مواجه هستم و بارها در خصوص آن اقداماتی انجام داده‌ایم مساله تولید آثار خوشنویسان و در نهایت خاک خوردن این تولیدات در انبارهاست چون اقتصاد خوشنویسی در کشور تقویت نشده است.

احمد ابوطالبیان افزود: آثار بنده بارها در نمایشگاه‌ها و حراجی‌های کشورهای مختلف به فروش رسیده است ولی عمدتا در پایتخت خوشنویسی، برنامه ای برای به نمایش گذاشتن و فروش آثار و تولیدات خوشنویسان قزوینی وجود ندارد.

این هنرمند قزوینی اظهار داشت: طی سال‌های اخیر، هنر خوشنویسی از نظر فردی در قزوین و کشور بسیار ارتقا پیدا کرده و فعالیت‌های مستمر و شایانی در سطح استان به خصوص در انجمن خوشنویسی اتفاق افتاده و جایگاه این هنر با برگزاری جشنواره‌های بزرگ نظیر دوسالانه خوشنویسی تا حد زیادی ارتقا یافته است.

ابوطالبیان افزود: در مقابل سیاست‌هایی که باید بر هنر خوشنویسی در حوزه اقتصاد هنر حاکم باشد بسیار ضعیف بوده است، به عنوان مثال در ازای هر جشنواره و همایش بزرگ خوشنویسی بیش از ۲ هزار اثر بدون اینکه انتفاعی برای تولیدکننده داشته باشد تولید می‌شود و در نهایت بلا استفاده باقی می‌ماند.

وی گفت: باید برای ساماندهی، استفاده و بهره برداری از این آثار راهکاری اندیشیده شود، تا مجموع آثار تولید شده در اقتصاد هنر وارد شود و هنرمندان بتوانند از تولیدات خود امرار معاش کنند.

سرمایه گذاران در حوزه اقتصاد هنر وارد شوند

ابوطالبیان تاکید کرد: این جریان نشان از این دارد که یا خوشنویسان به بازار اقتصادیِ علاقه‌مندانِ آثار خود دسترسی پیدا نکرده‌اند، یا ما نتوانسته ایم سیاست هنری سرمایه گذاران و علاقه‌مندان که دارای تمکن مالی هستند و در حوزه اقتصاد هنر فعالیت می‌کنند را شناسایی و به کارگیری کنیم.

وی افزود: طبیعتا با شکوفایی اقتصاد هنر، هنر هم شکوفا خواهد شد چون در چهار دهه گذشته، سیاستگذاری درستی در بخش اقتصادی این هنر انجام نشده است و ثمره همین تصمیم گیری‌های غلط موجب شده، خوشنویسی امروز در رکود و ورشکستگی قرار گیرد.

این هنرمند قزوینی خاطر نشان کرد: همه جهان خریدار آثار هنری هستند و امروز نیاز است تا ما در حوزه ورود خریداران جدید و تقویت ارتباط با هنر جهان وارد شویم، تا خریداران بزرگ و مجموعه داران داخلی و خارجی با یک تقویم دقیق، آثار هنری را خریداری کنند که رعایت این موارد می‌تواند باعث رونق اقتصاد هنر شود .

خوشنویسان قزوینی مورد حمایت قرار می‌گیرند

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان با بیان اینکه هنر خوشنویسی دارای چند بعد است، گفت: یکی از ابعاد مهم این هنر کاملا ایرانی بودن آن است که موجب شده تا جایگاه ویژه‌ای در بین هنرمندان ایرانی داشته باشد اما بعد دیگر این هنر، توجه به اندیشه‌ها و اعتقادات مذهبی است که این هنر را اسلامی می‌کند.

محمد حسین اسماعیلی افزود: هنر خوشنویسی به معنی واقعی کلمه هنر ایرانی و اسلامی است و به همین دلیل مردم، اقبال زیادی به این هنر دارند و خط زیبا و خوش را به عنوان یکی از محسنات هر فرد محسوب می‌کنند.

وی اظهار داشت: همه این ابعاد موجب شده تا خوشنویسی جایگاه ویژه‌ای در قزوین داشته باشد و خوشبختانه هنرمندان برجسته‌ای در استان قزوین در حال فعالیت هستند که در تلاشیم با برنامه‌ریزی‌هایی بتوانیم نیازها و دغدغه‌های خوشنویسان استان قزوین را شناسایی و ساماندهی کنیم.

اسماعیلی تصریح کرد: تلاش ما این است که در این مسیر حرکت‌های مثبت و ارزنده‌ای داشته باشیم و با برگزاری دوره‌های مختلف و کارگاه‌های آموزشی برای کودکان و نوجوانان بتوانیم شان و جایگاه پایتختی خوشنویسی کشور را حفظ کنیم.

وی اضافه کرد: اولویت ما حمایت از این هنرمندان است و در تلاشیم تا با تامین اعتبارات برخی از دغدغه‌های موجود در این حوزه را مرتفع کنیم.