ترکیه، ایران، چین؛ کدام کشورها به اتیوپی پهپاد مسلح می‌فرستند؟

ترکیه، ایران، چین؛ کدام کشورها به اتیوپی پهپاد مسلح می‌فرستند؟

• پیتر موای
• بخش راستی آزمایی بی‌بی‌سی

۱۲ بهمن ۱۴۰۰ - ۱ فوریه ۲۰۲۲

منبع تصویر،

Reuters

توضیح تصویر،

یکی از مجروحان حمله ددبیت که در بیمارستان تحت درمان است

ده‌ها نفر در ماه‌های گذشته در حملات هوایی در منطقه تیگرای، در شمال اتیوپی کشته‌ شده‌اند.

در بعضی از این حمله‌ها از پهپادهای حامل مهمات استفاده شده و درباره تعداد تلفات غیرنظامیان نگرانی‌های فزاینده‌ای وجود دارد.

دولت اتیوپی که در یک سال گذشته مشغول جنگ با شورشیان بوده، می‌گوید حق دارد که از هر سلاحی که مناسب می‌داند، استفاده کند با این حال دولت هدف قرار دادن غیرنظامیان را تکذیب می‌کند.

۸ ژانویه؛ حمله به اردوگاه آوارگان

هشتم ژانویه در حمله هوایی به اردوگاه آوارگان داخلی در ددبیت در تیگرای بیش از ۵۰ نفر جان باختند و بیش از صد نفر زخمی شدند.

امدادگران تصاویری از اردوگاه به نشریه پولیتیکو دادند. محققان بر اساس این عکس‌ها می‌گویند احتمال دارد سلاح به کار رفته در این حمله، موشک‌های شلیک شده از پهپاد 'تی‌بی‌۲ بایراکتار' ساخت ترکیه باشد.

"۸ ژانویه؛ حمله به اردوگاه آوارگانهشتم ژانویه در حمله هوایی به اردوگاه آوارگان داخلی در ددبیت در تیگرای بیش از ۵۰ نفر جان باختند و بیش از صد نفر زخمی شدند"

پژوهشگران موسسه صلح 'پکس' مستقر در هلند و همچنین سازمان عفو بین‌الملل می‌گویند قطعات بازمانده از جمله بخش‌هایی از بال به‌ظاهر با این نوع پهپادها همخوانی دارد.

یک محقق به نام ویم زایننبرگ که با موسسه پکس کار می‌کند، در ماه دسامبر آشکار کرده بود که آثار پهپادهای ترکیه‌ای در اتیوپی دیده شده است.

او تصاویر ماهواره‌ای را منتشر کرد که نشان می‌داد پهپادهای ترکیه‌ای در یک پایگاه هوایی دولتی در جنوب منطقه تیگرای پارک شده‌اند.

بر اساس تصاویر ماهواره‌ای پهپادها بر اساس ابعادشان از جمله اندازه بال‌ها و طول پهپاد قابل شناسایی هستند.

ما نمی‌دانیم آیا به طور خاص در آن حمله از این پهپادها استفاده شده بود یا نه، دولت اتیوپی هم استفاده از آنها را تایید نکرده است.

ترکیه پارسال یک قرارداد همکاری دفاعی با اتیوپی امضا کرد که جزئیات آن برای عموم منتشر نشده است.

خبرگزاری رویترز دسامبر گذشته گزارش داد که آمریکا درباره فروش پهپادهای ترکیه‌ای به اتیوپی ابراز نگرانی کرده است.

• هشدار فرمانده سنتکام درباره پهپادهای ایران
• ماهی‌گیران ایرانی در آب‌های سومالی چه می‌کنند؟

۶ ژانویه؛ حمله به شورشیان اورومو

اوایل ژانویه، حمله‌ای به شورشیان در منطقه اورومیا انجام شد که با شورشیان تیگرای اهداف مشترک دارند.

جزئیات چندانی از آن حمله منتشر نشده و مشخص نیست چه تعداد تلفات بر جا مانده است.

با این حال طبق آنچه در یک تحقیق گفته شده، شواهد باقی مانده از حمله در منطقه گیدامی از جمله قطعات موشک، نشان می‌دهد که از مهمات ایرانی در آن حمله استفاده شده است.

تصاویر ماهواره‌ای دسامبر گذشته نشان‌دهنده حضور یک پهپاد ایرانی در فرودگاه 'هارر مدا' در اتیوپی بوده که با استفاده از ابعاد و سایر مشخصات آن شناسایی شده است.

یک محقق رصد پروازها، حدود ۱۵ پرواز باری از ایران به فرودگاه 'هارر مدا' و فرودگاه 'بول' در اوت ۲۰۲۱ شناسایی کرده است. مشخص نیست که محموله این پروازها چه بوده است.

با این حال، اکتبر گذشته، مقام‌های آمریکا به طور علنی ایران را به خاطر صادرات پهپادهایش محکوم کردند و از اتیوپی به عنوان یکی از دریافت‌کنندگان فناوری پهپادهای ایرانی نام بردند.

"محققان بر اساس این عکس‌ها می‌گویند احتمال دارد سلاح به کار رفته در این حمله، موشک‌های شلیک شده از پهپاد 'تی‌بی‌۲ بایراکتار' ساخت ترکیه باشد"

۱۶ دسامبر؛ حمله به بازار الاماتا

اواسط دسامبر ۲۰۲۱ رشته حملات هوایی به مرگ ۲۸ غیرنظامی در یک بازارچه الاماتا در تیگرای جنوبی منجر شد.

گروه تی‌پی‌ال‌اف که گروه اصلی شورشیان تیگرای است، ادعا کرد جت‌ها و پهپادهای دولت مسئول این حمله بوده‌اند.

توضیح تصویر،

تلویزیون تیگرای بقایای لوله موتور موشک که بعد از حمله الاماتا رخ داد را نشان داد

تلویزیون 'تیگرای تی‌وی' در فیلم‌هایی که پخش کرد بقایای یک موشک را به عنوان سلاح به کار گرفته شده در آن حمله نشان داد.

لوله اگزوز موتور موشک که معمولا باقی می‌ماند،‌ در تصویر قابل تشخیص بود.

یک تحقیق منبع باز - تحقیقی که با استفاده از اطلاعات در دسترس همه انجام می‌شود تا بفهمد در واقعیت چه اتفاقی افتاده است- بر اساس تصاویر منتشر شده به این نتیجه رسید که قطعات باقی‌مانده شبیه قطعات موشک 'بلو ارو ۷' ساخت چین است که می‌تواند بر پهپاد نصب شود.

تصاویر ماهواره‌ای هم نشان می‌داد که پهپادهای چینی کارخانه وینگ لونگ در پایگاه نظامی فرودگاه هارر مدا پارک کرده‌اند. تصاویر مربوط به ۱۵ دسامبر و یک روز قبل از حمله به بازارچه بود.

کارشناسان منبع باز اعتقاد دارند که چین منبع اصلی تامین پهپادهای وینگ لونگ بوده که کارکرد آنها در اصل نظارت و جمع‌آوری اطلاعات است.

اطلاعات به دست آمده از یک اپلیکیشن ثبت پروازها نشان می دهد در ماه سپتامبر و اکتبر پارسال پروازهایی از شهر چنگدو در چین به اتیوپی انجام شده است. چنگدو محل استقرار کارخانه دولتی ساخت پهپاد به نام 'گروه صنعت هوانوردی چنگدو' است.

"پژوهشگران موسسه صلح 'پکس' مستقر در هلند و همچنین سازمان عفو بین‌الملل می‌گویند قطعات بازمانده از جمله بخش‌هایی از بال به‌ظاهر با این نوع پهپادها همخوانی دارد"

همچنین اطلاعات پروازی نشان می‌دهد ۱۱۹ پرواز باری در طول پنج ماه در سال گذشته از فرودگاه‌های نظامی امارات متحده عربی به پایگاه هوایی هارر مدا (جنوب شرقی آدیس‌آبابا) و بول (اصلی‌ترین فرودگاه بین‌المللی پایتخت) انجام شده است. دوباره، ما نمی‌توانیم مطمئن باشیم بار این هواپیماها چه بوده است.

اتیوپی چه می‌گوید؟

لگسی تولو، سخنگوی دولت اتیوپی نمی‌خواهد درباره حملات بالا جزئیاتی ارائه دهد.

او به بی‌بی‌سی گفت: "من نمی‌گویم کجا، اما دولت از آنها [پهپادها] در موقعیت‌ها و زمان‌های مختلف استفاده کرده است." او همچنین تاکید دارد که دولت علیه غیرنظامیان دست به حمله نمی‌زند.

منبع تصویر،

Getty Images

توضیح تصویر،

یک پهپاد وینگ لونگ ۲ در یک نمایشگاه صنایع هوایی در چین ۲۰۲۱

ما به طور قطع نمی‌دانیم که این پهپادها چه زمانی در اختیار اتیوپی قرار داده شده است.

بی‌بی‌سی با دولت‌هایی تماس گرفته که گزارش‌هایی درباره ارسال پهپادهای مسلح از کشورشان به اتیوپی منتشر شده، اما آنها پاسخی ندادند.

همچنین با کارخانه دفاعی ترکیه‌ای که پهپادهای بایراکتار را می‌سازد، تماس گرفته اما پاسخی از آنها نیز نگرفته است.

در حال حاضر تحریم نظامی بر علیه اتیوپی وجود ندارد و صادرات پهپادهای مسلح از نظر قوانین و پیمان‌های بین‌المللی در منطقه خاکستری و نامشخص است.

ویم زایننبرگ از گروه پکس مستقر در هلند، اعتقاد دارد که نمونه اتیوپی "با توجه به اتهام‌های متعدد مطرح شده از نظر نقض قوانین بین‌الملل، سوال‌های جدی‌ای را طرح می‌کند."