عوارض یبوست در کودکان چیست؟

صلاح الدین دلشاد فوق تخصص جراحی کودکان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در برنامه ضربان شبکه سلامت، در خصوص علل جراحی در یبوست مزمن کودکان به گفت‌وگو پرداخت.

این کارشناس برنامه، علت یک سوم مراجعه کنندگان به مطب‌های فوق تخصص جراحی کودکان را، ابتلاء به یبوست دانست و گفت: وراثت، نوع رژیم غذایی و عدم آموزش صحیح دستشویی رفتن به کودکان، از علل اصلی ایجاد یبوست است.

وی یادآور شد: غذا بعد از بلع و عبور از معده، وارد روده باریک می‌شود که تکمیل هضم و جذب انجام می‌شود، سپس وارد روده بزرگ می‌گردد و این محتویات آب خود را از دست می‌دهند، اگر مدفوع در روده بزرگ زیاد بماند، سفت می شود و ایجاد یبوست می‌کند، در این خصوص آموزش صحیح دستشویی رفتن به کودکان، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

او بر رژیم غذایی صحیح تاکید کرد و اظهار داشت: خوردن زیاد چای پررنگ در کودکان باعث یبوست می شود.

دلشاد گفت: بعضی از یبوست‌ها به رژیم غذایی مقاوم هستند و نیاز به بررسی بیشتری دارند، یکی از شایع‌ترین علت یبوست در کودکان بیماری هیرشپرونگ است که با اتساع قسمتی از بافت روده همراه است، در این کودکان قسمت پایین روده عصب ندارد، وقتی حرکات روده به این منطقه می‌رسد، بدون حرکت می شود و مدفوع در این منطقه تجمع می‌یابد و کودک مرتباً دچار یبوست و دفع سخت می شود، با گرفتن عکس روده این بیماری تشخیص داده می شود، این کودکان باید حتما تحت عمل جراحی قرار گیرند و مناطق بدون عصب و متسع برداشته شوند.

این فوق تخصص جراحی کودکان یادآور شد: گاه علت مربوط به منطقه خروجی مقعد است، که زمان دفع در کودک، دچار مشکل می شود، عضله اسفنکتر مقعد، موقع رسیدن مدفوع به طور خود به خود باز می‌شود، دهانه مقعد در این کودکان، به دلیل جلوتر واقع شدن از محل اصلی، به طور خودکار باز نمی‌شود و باعث یبوست می‌گردد، همچنین تنگی مقعد نیز، از دیگر دلایل یبوست در کودکان است، که در هر دو مورد نیاز به جراحی است.

کارشناس برنامه گفت: شقاق از دیگر بیماری‌هایی است که باعث یبوست می‌شود، که به علت دردناک بودن دفع در این کودکان، از اجابت مزاج امتناع می‌کنند، که باعث یبوست می شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، پرولاپس را از دیگر علل یبوست در کودکان دانست و گفت:پرولاپس به دو دسته خارجی (که نیاز به جراحی دارد) و پرولاپس داخلی تقسیم  می شود.

وی گفت: عضله و مخاط ناحیه مقعد به هم چسبیده نیستند، که گاهی در ناحیه مقعد ایجاد چین می‌کند و مانع خروج مدفوع می شود، که به آن پرولاپس داخلی گفته می شود، این کودکان در هنگام دفع احساس درد دارند. پرولاپس داخلی به چهار دسته تقسیم بندی می‌شود، که با عکس رنگی روده تشخیص داده می‌شوند.

دلشاد توضیح داد: پرولاپس نوع ۱ و ۲ با تزریق ماده‌ای بین مخاط روده و روده، این چین‌ها از بین می‌رود و کودک درمان می شود، در پرولاپس درجه ۳، طی دو تزریق با فاصله، درمان صورت می گیرد. اما در پرولاپس درجه ۴، درمان با تزریق انجام نمیشود و نیاز به انجام جراحی است.

کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال، که عوارض یبوست در کودکان چیست گفت: گشادی روده از عوارض یبوست در این کودکان است، میزان عصب در روده‌های گشاد کاهش می‌یابد و حرکت کندتر می شود.

وی همچنین، بی اشتهایی و سوء تغذیه را از دیگر عوارض یبوست در کودکان دانست و تاکید کرد: دارو‌های ملین، تنها برای مقطع کوتاهی از زمان مناسب است، (به طور مثال زمانی که کودک رژیم غذایی نامناسب داشته، یا در هوای گرم و کم آبی قرار داشته است).

وی توصیه کرد: کودکان پر تحرک، آب بیشتری بیاشامند، امروزه بازی‌های کامپیوتری کودکان را غیر متحرک کرده است که یکی از دلایل دستشویی نرفتن سروقت کودکان است.

غذا‌های آبکی و مملو از سبزیجات را برای کودکان توصیه کرد زیرا حرکت روده‌ها را تسریع می‌کند، چاق شدن کودکان نیز، یکی از دلایل یبوست در کودکان است.

دلشاد گفت: کودک مبتلا به یبوست مقاوم به درمان، برای تشخیص صحیح، باید حتماً تحت ویزیت جراح کودکان قرار بگیرد.