وقتی کودک‌کشی جرقه «انقلاب حماسه سنگ» شد/ نمایش مقاومت روی صحنه

خبرگزاری مهر - گروه هنر- آروین موذن‌زاده: ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی و با سپری کردن بیش از ۴ دهه پا به قرنی تازه گذاشت؛ در این عمر سپری شده ۴۳ ساله، آثار مختلفی با موضوعاتی متنوع از دفاع مقدسی، دینی، کمدی، اجتماعی و … تولید و در سالن‌های تئاتر به صحنه رفتند. برخی از این آثار بسیار جریان ساز بودند و برخی آثار خاطره‌انگیز و پرمخاطب.

شاید خالی از لطف نباشد مروری داشته باشیم بر آثاری که طی دهه‌های ۶۰، ۷۰، ۸۰ و ۹۰ تولید و اجرا شدند، روندی که این آثار برای تمرین و تولید طی کردند، گروهی که در تولید و اجرای اثر حضور داشتند و دیدن تصاویر این اجراها اعم از عکس یا فیلم.

از این رو در گروه هنر خبرگزاری مهر تصمیم بر این شد که از آغاز سال ۱۴۰۰ با جمع‌آوری اطلاعات مختلف اجراهای ۴ دهه گذشته، مروری بر تولیدات تئاتر ایران در این بازه زمانی داشته باشیم.

در هشتمین گام از مرور «چهار دهه خاطرات صحنه» سراغ نمایش «حماسه انقلاب سنگ» به کارگردانی هادی مرزبان رفته‌ایم.

هادی مرزبان نویسنده و کارگردان شناخته شده و فعال تئاتر ایران است که علاوه بر روی صحنه بردن آثاری از نویسندگان مختلف علاقه بسیاری به آثار زنده یاد اکبر رادی دارد و در طول دهه‌های گذشته اکثر نمایشنامه‌های این نویسنده معاصر را به صحنه برده است. او این روزها مشغول آماده سازی نمایش «دکتر نون» است که قرار است در آینده‌ای نزدیک در سالن اصلی مجموعه تئاترشهر به صحنه برود.

مرزبان با همراهی همسرش فرزانه کابلی نمایش‌های دیگری هم به صحنه برده که بیشتر بر پایه حرکت و فرم استوار هستند. یکی از این آثار «حماسه انقلاب سنگ» است که در آن رنج و اندوه مردم فلسطین به تصویر کشیده می‌شود. این نمایش در سال ۷۹ در نوزدهمین جشنواره تئاتر فجر به صحنه رفت و بعد از آن نیز علاوه بر اجرای عمومی بارها به مناسبت‌های مختلف در تالار وحدت اجرا شد.

این روزها که حملات ددمنشانه رژیم صهیونیستی به منازل مسکونی نوار غزه شدت گرفته است و شاهد شهادت بسیاری از زنان و کودکان بی‌دفاع در قدس اشغالی و کرانه باختری هستیم می‌توان نگاهی نیز به نمایش‌هایی داشت که درباره فلسطین اشغالی در طول سال‌های مختلف در تئاتر کشور تولید شده‌اند و به این نکته پرداخت که چگونه هنرمندان تئاتر از این طریق همراهی خود را با مقاومت مردم فلسطین به تصویر کشیدند.

همانطور که عنوان شد یکی از این آثار نمایش «حماسه انقلاب سنگ» است که به نویسندگی و کارگردانی هادی مرزبان و طراحی حرکت فرزانه کابلی در تالار وحدت به صحنه رفت.

"یکی از این آثار «حماسه انقلاب سنگ» است که در آن رنج و اندوه مردم فلسطین به تصویر کشیده می‌شود"مرزبان در گفتگویی که با خبرنگار مهر داشت علت شکل‌گیری این اثر نمایشی را عکس و فیلمی دانست که از محمد الدوره کودک فلسطینی منتشر شد و در آغوش پدرش به طرز ناباورانه‌ای در مقابل چشم جهانیان به شهادت رسید.

شهادت دردناک محمد الدوره توسط نظامیان رژیم صهیونیستی در ۳۰ سپتامبر ۲۰۰۰ و در دومین روز از انتفاضه دوم فلسطین روی داد و این صحنه با گذشت بیش از ۲۰ سال همچنان در ذهن مسلمانان جهان زنده است.

مرزبان درباره شکل‌گیری این اثر نمایشی به خبرنگار مهر گفت: ایده نمایش «حماسه انقلاب سنگ» زمانی شکل گرفت که تصاویر پدر و پسری که گوشه خیابان مورد تیراندازی نیروهای اسرائیلی قرار گرفته بودند و در نهایت منجر به کشته شدن آن پسر بچه ۱۲ ساله شد، به شکل گسترده‌ای انتشار یافت که بسیار دردناک بود. این تصاویر روی من اثر بسیار بدی گذاشت و همان موقع بود که تصمیم گرفتم نمایشی در ارتباط با مردم فلسطین و رنجی که می‌کشند، آماده کنم.

وی ادامه داد: این نمایش کاملاً خودخواسته و دلی شکل گرفت و بدون پول و حمایت آن‌چنانی روی صحنه رفت اما در مقاطع مختلف تقاضا برای اجرای نمایش زیاد بود و ما در مناسبت های مختلف با تغییراتی اندک کار را روی صحنه بردیم. یکی از بخش‌های نمایش که در آن فرزانه کابلی شمشیر به دست گرفته است از روی عکسی برداشت شد که در آن یک زن فلسطینی به همین شکل تصویر شده است.

وی یادآور شد: «حماسه انقلاب سنگ» درست در بحبوحه اتفاقات انتفاضه دوم شکل گرفت و اثری بود بدون دیالوگ که تنها بر حرکات فرم استوار بود و در آن مقاطعی از زندگی مردم فلسطین از زمانی که در رفاه و آرامش هستند تا زمانی که در اوج شادی مورد بمباران هواپیماهای رژیم صهیونیستی قرار می‌گیرند به تصویر کشیده می‌شد و در نهایت نمایش با مقاومت مردم فلسطین به پایان می‌رسید.

مرزبان در پایان صحبت‌هایش بیان کرد: نمایش به دلیل اینکه نیازمند امکانات ماشینری بود تنها قابلیت این را داشت که در تالار وحدت به صحنه برود. هنرمندانی در طول این سال‌ها بودند که به دور از کلیشه‌های رایج به صورت خودخواسته و دلی دست به تولید آثاری با این مضمون زده‌اند که ایده شکل‌گیری هرکدام از این آثار داستان و روایتی شخصی دارد از همین رو منجر به تولید آثاری تاثیرگذار شده است.