جنگ سوریه باعث استقرار نیرو‌های ایران در مرزهای اردن شده است/ چرا ملک عبدالله از آمدن بایدن استقبال می‌کند؟

گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو؛ اندیشکده «بروکینگز» برترین اندیشکده جهان تحلیلی با عنوان «اردن درحالی که با چالش‌های متعدد رو به روست، به استقبال بایدن می‌رود» و به قلم «بروس ریدل» افسر کهنه‌کار سازمان مرکزی اطلاعات آمریکا (CIA) و مشاور چهار رئیس جمهور آمریکا در امور جنوب و غرب آسیا نوشت: درحالی که بسیاری از رهبران خاورمیانه نگران دولت جدید آمریکا هستند، ملک عبدالله پادشاه اردن از پایان دولت ترامپ خوشحال است و از جو بایدن استقبال می‌کند.

تیم ترامپ طی چهارسال عملاً به اردن و منافع آن بی‌اعتنا بود. بایدن فردی خوشنام در میان خاندان سلطنتی هاشمی است ولی این رابطه نیاز به ترمیم خواهد داشت. پادشاه اردن در سال ۲۰۱۷ چهار مرتبه خواستار دیدار مستقیم با رئیس جمهور سابق آمریکا شد ـــ نظیر نشست ریاض که ترامپ به منطقه سفر کرده بود. امّا برای یک دوره زمانی غیرمعمول و طولانی میان پادشاه اردن و رئیس جمهور آمریکا، عبدالله و ترامپ از ژوئن ۲۰۱۸ با یکدیگر ملاقاتی نداشتند. تنها وقفه دیداری میان ملک حسین (پدر ملک عبدالله) و رئیس جمهور بوش (منظور بوش پدر است) حدود ۳۰ سال پیش بعد از مشاجره بر سر حمله عراق به کویت بود و بر اثر آن روابط واشنگتن-امّان مشابه دوران فعلی رو به سردی گرایید.

ترامپ سیاست منطقه‌ای دنبال می‌کرد که منافع اسرائیل و سعودی را تامین می‌کرد.

"بایدن فردی خوشنام در میان خاندان سلطنتی هاشمی است ولی این رابطه نیاز به ترمیم خواهد داشت" واشنگتن از جنگ سعودی علیه یمن و محاصره این کشور پشتیبانی می‌کرد؛ جنگی که ده‌ها هزار نفر طی آن کشته و یا حتی بر اثر گرسنگی جان خود را از دست دادند. اردن با وجود فشارهای عربستان به رویه محاصره قطر توسط سعودی ملحق نشد. نویسنده تحلیل اندیشکده بروکینگز در ادامه نوشت: پادشاه اردن بیزاری خود را نسبت به محمد بن سلمان ولیعهد سعودی که [به زعم وی] رهبری نالایق است و دو سال پیش دستور قتل جمال خاشقچی در استانبول را صادر کرده، پنهان کرده است.

هوادار دیگر ترامپ در منطقه خاورمیانه بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل می‌باشد که از سال ۱۹۹۷ به دلیل دستور قتل ناشیانه خالد مشعل یکی از رهبران جنبش حماس در مرکز شهر امّان (پایتخت اردن) مورد انزجار و نفرت اردنی‌ها است. بروس ریدل در ادامه نوشت: من تماس همراه با عصبانیت ملک حسین را به بیل کلینتون رساندم که خواستار پادزهر سمّ مورد استفاده در ترور بود.

معامله قرن ابداعی ترامپ [در واقع] خواسته راستگرایان اسرائیل بود که شامل الحاق درّه رود اردن به قلمرو [صهیونیست‌ها] بود. ملک عبدالله سالهاست که با نتانیاهو دیدار نکرده است.

اندیشکده بروکینگز در ادامه می‌نویسد که ملک حسین و ملک عبدالله خواهان تشکیل کشور فلسطین به پایتختی اورشلیم بودند. این افسر کهنه‌کار CIA در ادامه نوشت:

با توجه به اینکه اکثریت اردنی‌ها فلسطینی الاصل هستند، [حمایت از فلسطین] یک ضرورت داخلی و خارجی برای امّان است. اردن منتظر از سرگیری گفتگوها بین آمریکا و دولت خودگردان فلسطین است. ژنرال احمد حصنی رئیس سازمان اطلاعات اردن جهت هماهنگی با دولت خودگردان «پیرامون آغاز مجّدد روابط نیروهای تشکیلات خودگردان فلسطین با دولت جدید آمریکا» و «گفتگو درباره برنامه‌های انتخابات قریب الوقوع میان گروه‌های فلسطینی» از رام الله بازدید به عمل آورد.

"پادشاه اردن در سال ۲۰۱۷ چهار مرتبه خواستار دیدار مستقیم با رئیس جمهور سابق آمریکا شد ـــ نظیر نشست ریاض که ترامپ به منطقه سفر کرده بود"

اردن نیز همچون سایر کشورها درگیر پاندمی کرونا است و هنوز با آمار بالایی از نرخ بیکاری مواجه است. صنعت گردشگری زمین خورده است و منطقه پترا ـــ پایتخت تمدن نبطیان ـــ خالی از توریست است. عبدالله از وعده بایدن برای قرارگیری موضوع کرونا در صدر اولویت‌های دولت آمریکا استقبال خواهد کرد.

بایدن طی دهه‌های حضور خود در ساختار قدرت آمریکا به عنوان سناتور و معاون رئیس‌جمهور اوباما اغلب از اردن بازدید به عمل می‌آورد. بایدن مکرراً در مسیر رفت یا بازگشت از بغداد در امّان توقف می‌کرد. بیش از ۳ هزار نیروی ارتش آمریکا در اردن حضور دارند و روابط امنیتی واشنگتن - امّان علی‌رغم سردی رابطه سران طی سالیان اخیر در سطح عالی به سر می‌برد.

بسته کمک نظامی و اقتصادی آمریکا به اردن از دهه ۱۹۵۰ میلادی آغاز شده و از آن زمان تاکنون بالغ بر ۲۵ میلیارد دلار بوده که تقریباً معادل دو سوّم کمک‌های اقتصادی و یک سوّم کمک‌های نظامی این کشور است. اردن در سال ۱۹۹۶ به متحد اصلی آمریکا خارج از چاچوب پیمان نظامی ناتو تبدیل شد.

اندیشکده بروکینگز

-

Brookings Institution؛