زندان اوین؛ از فقدان بهداشت و امکانات تا تراکم بالای جمعیت/ ندا میهن دوست

هرانا - ۲۶ آذر ۱۴۰۲

خانه > slide, زندانیان, سایر گروهها > زندان اوین؛ از فقدان بهداشت و امکانات تا تراکم بالای جمعیت/ ندا میهن دوست

خبر اختصاصی
تاریخ : ۱۴۰۲/۰۹/۲۶
دسته : slide,زندانیان,سایر گروهها
لینک کوتاه :
کد خبر : ۱۶

چاپ خبر

زندان اوین؛ از فقدان بهداشت و امکانات تا تراکم بالای جمعیت/ ندا میهن دوست

خبرگزاری هرانا – ندا میهن دوست، خواهر نوید (رضا) میهن دوست، نویسنده، کارگردان محبوس در زندان اوین، با نگارش یادداشتی، به تشریح بخشی از مشکلات زندانیان در زندان اوین پرداخته است. در این یادداشت مواردی همچون الزام زنان زندانی به پوشیدن چادر، الزام به پوشیدن چشم بند برای زندانیان در اتاق های بازجویی و راهروهای آن، فقدان بهداشت کافی در محیط و جولان حشرات موذی در زندان، در کنار موارد دیگری همچون محدودیت زندانیان برای برقراری تماس با خانواده، معضل کمبود فضا و ازدحام زندانیان، بعنوان بخشی از مشکلات جاری مورد اشاره قرار گرفته است.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، گزارشی از وضعیت زندانیان در زندان اوین توسط خواهر یک زندانی سیاسی منتشر شد.

متن کامل یادداشت مذکور که نسخه ای از آن در اختیار هرانا قرار گرفته است، عینا در پی می آید:

“یک زندان تمیز و کاملاً استاندارد!

ندا میهن دوست

این یادداشت از طریق گفتگوی تلفنی با برادرم، «نوید (رضا) میهن‌دوست»، نویسنده، کارگردان و تدوینگر سینما که در حال حاضر در بند ۸ زندان اوین محبوس است و گفتگو با سایر زندانیان آزاد شده از سایر بندهای اوین تهیه شده است.

در اوین چندین «بند» که در اسناد رسمی با واژه مضحک «اندرزگاه» شناخته می‌شود، وجود دارد. بعضی از این بندها به اصطلاح امنیتی هستند و مثلاً سری یا فوق سری.

بندهای موسوم به ۲۴۰ و ۲۰۹، زیر نظر وزارت اطلاعات اداره می‌شوند و تشکیل شده‌اند از اتاق‌های انفرادی و عمومی. در این بندها از همان بدو ورود باید لباس‌های بد رنگی بپوشید و چشم‌بند به چشم بزنید. خانم‌ها نیز موظف به پوشیدن چادرهای منقش به طرح‌های عجیب و غریب هستند.

"بعضی از این بندها به اصطلاح امنیتی هستند و مثلاً سری یا فوق سری.بندهای موسوم به ۲۴۰ و ۲۰۹، زیر نظر وزارت اطلاعات اداره می‌شوند و تشکیل شده‌اند از اتاق‌های انفرادی و عمومی"عبور و مرور در راهروها و اتاق‌های بازجویی فقط با چشم‌بند مجاز است و علاوه بر آن در اتاق‌های بازجویی باید رو به دیوار بنشینید و به حرف‌های «حکیمانه» کارشناسان (همان بازجوهای خودمان) گوش دهید و برگه‌های بازجویی را که جمله بامزه «النجات فی الصدق» بر صدر خود نگاشته‌اند، پر کنید. بد نیست بدانید که طبق قوانین حقوق شهروندی مصوب خود جمهوری اسلامی هرگونه استفاده از چشم‌بند و یا نشاندن رو به دیوار در مراحل تحقیقات قضایی (همان بازجویی) ممنوع است. شما می‌توانید از ماموران امنیتی که مرتکب چنین تخلفاتی شده‌اند شکایت نمایید و ناگفته پیداست شکایت شما در کمال انصاف و بی‌طرفی بررسی شده و مامورین خاطی به اشد مجازات پیش بینی شده در قانون خواهند رسید.

بند مشابه دیگری نیز به نام «۲ الف» وجود دارد که توسط سازمان اطلاعات سپاه مدیریت می‌شود و تقریبا شرایطی شبیه بندهای وزارت اطلاعات دارد؛ با این تفاوت که نوساز است و البته غذاهایش نامرغوب‌تر از بند ۲۰۹. ظاهرا برادران سپاه مایلند بیش‌تر بودجه سازمان را صرف حقوق و مواجب خود نمایند تا این خرج خورد و خوراک زندانیان بی‌نوایشان شود.

یک بند امنیتی دیگر نیز در مجاورت بند ۲۴۰ موجود است که ۲۴۱ نام دارد و تحت نظارت اداره حفاظت قوه قضاییه است. از این بند غالباً برای تنبیه زندانیانی استفاده می‌شود که قدر بندهای عمومی اوین را ندانسته‌اند و به زعم مسئولین حفاظت مرتکب بی انضباطی شده‌اند.

بامزه اینجاست که این مسئولین برای کتمان چنین بندی که متشکل از تعدادی سلول انفرادی کثیف و فاقد حداقل امکانات است، آن را تحت عنوان «اندرزگاه ۹» رده بندی کرده و «بند امن» می‌نامندش. تعجب نکنید، در قوه قضاییه جمهوری اسلامی، امور بسیاری هستند که بر مبنای خدعه و فریب پیش می‌رود؛ ظاهراً مسئولین این قوه حتی از گردن گرفتن کارهای خود نیز خجالت می‌کشند.

از این‌ها که بگذریم می‌رسیم به بندهای عمومی اوین که در جای خود ماجراهای جالبی به همراه دارند.

اولین بند عمومی اوین جایی‌ست موسوم به «اندرزگاه یک» که به «قرنطینه» معروف است. بندی از نظر بهداشتی فاجعه‌بار که جولانگاه «ساس» است و این حشرات وفادار اوین به وسیله و لباس زندانیانی که به طور موقت در این‌جا اسکان می‌یابند به سایر بندهای اوین منتقل می‌شوند. در این بند که به تازگی حتی از کتاب‌های محدودی که در حسینیه‌اش وجود داشت نیز پاکسازی شده، در اتاق‌ها گاهی توسط وکیل بندهای علاقمند به ارضای عقده قدرت نمایی بسته می‌شود و زندانیان بیچاره مجبورند برای قضای حاجت و یا دود کردن یک نخ سیگار در مکان مخصوص این کار، کلی منت وکلای بند را بکشند. در این‌جا زندانیان باید روزی دو نوبت به صورت ردیف‌های پنج یا شش نفره بر روی زمین بنشینند تا افسر نگهبان به شکلی تحقیرآمیز از تعداد نفرات هر اتاق آمار بگیرد.

"بد نیست بدانید که طبق قوانین حقوق شهروندی مصوب خود جمهوری اسلامی هرگونه استفاده از چشم‌بند و یا نشاندن رو به دیوار در مراحل تحقیقات قضایی (همان بازجویی) ممنوع است"اتاق‌های این بند فاقد تلویزیون هستند و فقط یک دستگاه تلویزیون در راهرو موجود است که معمولاً خاموش است و تنها برای پخش سه نوبت اذان روزانه و بیدار کردن زندانیان از خواب خوش صبحگاهی با صدای اذان مورد استفاده قرار می‌گیرد. زندانیان اوین پس از اقامتی چند روزه در این بند غالباً به سایر بندهای عمومی انتقال می‌یابند تا شاهد تفاوت‌های آشکار و پنهان در اداره‌ بندهایی باشند که بر طبق قوانین و آیین نامه‌ها نباید تفاوتی با یکدیگر داشته باشند.

شیک‌ترین بند اوین بند ۴ است که معمولاً محل استقرار زندانیان مالی متمول و هم‌چنین زندانیان سیاسی مشهورتر است. اتاق‌های این‌جا عموماً وسیع و تا حدودی دلباز است و مجهز است به تلویزیون و تلفن اختصاصی. در این بند در اکثر اتاق‌ها میز و صندلی‌هایی موجود است تا زندانیان محترم از صرف غذای روزانه بر روی آن‌ها لذت ببرند. در ضمن از آن فضای حقارت بار قرنطینه برای آمار روزانه خبری نیست و زندانیان نورچشمی این بند حتی برای آمار صبحگاهی نیازی نمی‌بینند که از تخت خود پایین بیایند و در حال خفته بر تخت مورد شمارش افسر نگهبان قرار می‌گیرند.

بخش فرهنگی این بند نیز بسیار بزرگ و وسیع است. حتی کتابخانه این‌جا مجهز است به چندین دستگاه پخش فیلم و موسیقی، هدفون و مونیتور تا زندانیان لاکچری این بند بتوانند ایام حبس خود را به راحت هرچه بیشتر سپری نمایند.

در همسایگی این بند جایی به نام «اندرزگاه ۶» قرار دارد که از نظر امکانات رفاهی تقریباً مشابه بند ۴ است. زندانیان این بند عموماً افرادی هستند که نیروهای کار کل زندان را تشکیل می‌دهند و از صبح تا عصر برای انجام امور فنی و کارگری و خدماتی به سایر بندها و دفاتر مدیران زندان اعزام می‌شوند. البته مدیونید اگر فکر کنید این زندانیان عزیز مورد بیگاری مسئولین زندان قرار می‌گیرند.

آخرین بند مردانه اوین موسوم است به بند ۸ که در واقع ساختمان اداری اوین بوده و در اوایل انقلاب اسلامی به علت کثرت زندانیان و کمبود جا به بند عمومی تبدیل شده است. اتاق‌های این‌جا بسیار کوچک‌اند و دلگیر و در آن‌ها اثری از میز و صندلی‌های موجود در بند ۴ نیست.

"از این بند غالباً برای تنبیه زندانیانی استفاده می‌شود که قدر بندهای عمومی اوین را ندانسته‌اند و به زعم مسئولین حفاظت مرتکب بی انضباطی شده‌اند"تلفن‌های هر اتاق در راهروی بند مستقر شده و زندانیان مجبورند در میان ازدحام و عبور و مرور سایر زندانیان با تلفن صحبت کنند. در این بند زندانیان مجاز نیستند هنگام آمار روزانه در تخت باشند و می‌بایست کف اتاق بنشینند. البته نه به صورت ردیف‌های محقرانه بند قرنطینه. بخش فرهنگی این‌جا نیز مانند اتاق‌هایش کوچک است و هیچ اثری از امکانات صوتی و تصویری که در کتابخانه بند ۴ موجود بود، در این‌جا یافت نمی‌شود. ساعت کار کتابخانه این بند در بازه زمانی آمار صبحگاهی و شامگاهی تعیین شده که در طول سال و با توجه به زمان روشنایی هوا متغییر است و برعکس کتابخانه بند ۴ که پس از آمار شامگاهی تا ساعت ۹ شب دایر است، در این‌جا از این خبرها نیست.

بند عمومی دیگر اوین موسوم است به بند نسوان که به اقامت زندانیان زن اختصاص دارد.

این بند که در مجاورت بند ۴ قرار دارد برعکس آن‌جا بسیار کوچک و پر ازدحام است. آمار هر اتاقی گاهی به بالای ۲۰ نفر نیز می‌رسد و زمان تلفن برای زندانیان محدود است به سه بار در روز و هر بار به مدت ۱۰ دقیقه. شرایط رفاهی این بند بسیار فاجعه‌بارتر از بندهای مردان است تا جمهوری اسلامی نشان دهد در بیرون و داخل زندان اوین، روند یکسانی را در برخورد با زنان و مردان در پیش گرفته است.

زندان اوین سرشار است از ناگفته‌ها و اسرار پنهان. امیدوارم تصدیق فرمایید که در این زندان همه چیز با عدالت تام و تمام بین زندانیان تقسیم شده است و هیچ تبعیضی بین آن‌ها وجود ندارد؛ حتی «ساس‌های خونخوار اوین» نیز به طور یکسان در بندهای متنوعش حضور دارند. به این‌جا می‎گویند یک زندان بین‎ المللی استاندارد در دل پایتخت جمهوری اسلامی ایران!”

نوید (رضا) میهن دوست، راوی مشاهدات فوق، کارگردان و تدوینگر ایرانی، در آذر ۱۳۹۸ توسط وزارت اطلاعات بازداشت و در دی ۱۳۹۹ به سه سال حبس تعزیری به اتهام “اقدام علیه امنیت ملی” و “فعالیت تبلیغی علیه نظام” محکوم شد.

"بامزه اینجاست که این مسئولین برای کتمان چنین بندی که متشکل از تعدادی سلول انفرادی کثیف و فاقد حداقل امکانات است، آن را تحت عنوان «اندرزگاه ۹» رده بندی کرده و «بند امن» می‌نامندش"این حکم توسط دادگاه تجدیدنظر تأیید و وی اواخر مرداد جهت تحمل حبس به زندان اوین منتقل شد.

زندان اوین به‌عنوان یکی از مراکز مهم نگهداری زندانیان در تهران شناخته می‌شود. این زندان در طول تاریخ جمهوری اسلامی ایران، به‌دلیل نقض حقوق زندانیان و شرایط نامناسب زندانیان، مورد انتقادات گسترده حقوق بشری قرار گرفته است. گزارش‌ها و شهادت‌های متعدد از زندانیان و خانواده‌های آن‌ها، تصویری تکان‌دهنده از وضعیت داخلی این زندان ارائه می‌دهند.