دانش‌‏بنیان‌ها، مولود انقلاب، پیشتاز اشتغال و نوآوری

به گزارش ایرنا، امروز زیربنـای اقتصـاد دنیا از منابع به سرمایه‌های فکری تغییر کرده‌است و علم هر روز بیشتر اهمیت‌ پیدا می‌کند، به همین دلیل سـازمان‌هـایی مبتنی بر دانش در قالب شرکت تشکیل شده‌اند که به عنوان موتور رشد و توسعه محسوب می‌شوند و شـکوفایی و رونق آنها باعـث نیـل کشـورها بـه سـمت اقتصاد پایدار، دانش محور و پیشرو شده‌است.

شرکت‌های دانش بنیان مجموعه‌هایی هستند که به منظور هم‌افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش بنیان، تحقق اهداف علمی و اقتصادی (شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری) و تجاری‌سازی نتایج تحقیق و توسعه (شامل طراحی و تولید کالا و خدمات) در حوزه فناوری‌های برتر و با ارزش افزوده فراوان بویژه در تولید نرم افزارهای مربوط تشکیل می‌شوند.

برهمین اساس در کشور ما نیز برای دستیابی به رشد و توسعه پایـدار و فراگیر و رقابت در عرصه جهانی مسیر حرکت بـه سـمت اقتصـاد دانـش محـور است و شرکت‌های دانش بنیان کانون توجه مسئولان قرار گرفتـه‌است.

هرچند پیش از این تاریخ هم شرکت‌­های دانش بنیان متعددی در کشور مشغول به کار بودند، طوریکه نخستین شرکت دانش بنیان ایران با نام «پویا» از سال ۱۳۶۱ آغاز به کار کرده بود اما در دولت تدبیر و امید بطور جدی به آن پرداخته شد و با تدوین و تصویب قوانین، لازم اولین فهرست از شرکت‌های دانش بنیان در سال ۹۲ به تصویب کارگروه ویژه رسید.

این شرکت‌ها از حمایت‌های دولتی در زمینه معافیت از پرداخت مالیات، عوارض حقوقی گمرکی، سود بازرگانی و  مالیات به مدت ۱۵ سال همچنین اعطای تسهیلات کم بهره (بلند مدت یا کوتاه مدت) و یا بدون بهره برخوردار هستند.

در این ارتباط اعطای بسـته‌هـای مختلـف حمـایتی، تسـهیلات مـالی، معافیت‌های مختلف، ابلاغ سیاسـت‌هـا و تصـویب قـوانین و آیین‌نامه‌های تسهیل کننده همگی نتایج چنین رویکردی در بین سیاست‌گذاران و دولتمردان کشور است که از سال ۱۳۹۲ آغاز شد. 

طبق قانون، حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی‌ نوآوری‌ها و اختراعات بر عهده معاونت علمی و فناوری رییس‌جمهوری و پرداخت تسهیلات مالی دولتی به شرکت‌های دانش‌بنیان بر عهده «صندوق نوآوری و شکوفایی» که معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری رئیس آن است، گذاشته شده‌است.

توسعه شرکت‎های دانش بنیان در چند سال اخیر به عنوان یک اولویت مهم در سطح ملی و استانی مورد توجه و حمایت قرار گرفته‌است و با توجه به تحریم‌ها و محدودیت‏‌های فروش نفت، همچنین سیاست و برنامه دولت برای کاهش سهم درآمدهای نفتی در بودجه کشور  این شرکت‌‎‏ها بیشتر در کانون توجه هستند.

شمار شرکت‌های دانش بنیان ایران تا سال ۱۳۹۲ تنها ۵۵ شرکت بود اما با حمایت‌های دولت‌های یازدهم و دوازدهم اکنون شمار آنها در کشور به گفته "غلامحسین رحیمی شعر باف" معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به پنج هزارو ۷۰۰ شرکت افزایش یافته است.

جهش دانش بنیان‌ها در بوشهر 

استان بوشهر نیز در عرصه دانش بنیان‌ها از قافله توسعه عقب نمانده و در این استان نیز شرکت‌‎های دانش بنیان در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی داشته‌ است، طوریکه اکنون در مجموعه پارک علم و فناوری خلیج فارس این استان یکهزار و ۳۲۰ فرصت شغلی توسط شرکت‌های دانش بنیان ایجاد شده و با روند روبه رشد راه‌‎اندازی این شرکت‌‎ها در این استان بدون شک این میزان در آینده نزدیک به آماری چشمگیرتر نیز خواهد رسید.

سرپرست پارک علم و فناوری خلیج فارس استان بوشهر گفت: میزان درآمد حاصل از فروش تولیدات شرکت‌‏های دانش بنیان این استان در سال جاری ۶۰ میلیارد تومان است که نسبت به سال گذشته ۲۵ درصد رشد داشته است.

حسن حبیبی افزود: با توجه به شیوع ویروس کرونا این روند باعث شد تا شرکت‎‌ها نتوانند فروش مدنظر خود را داشته باشند با این حال کرونا برای برخی از این شرکت‎‌ها نیز تبدیل فرصت شد.

وی بیان کرد: در زمان حاضر ۳۸ شرکت‌ دانش‌بنیان در استان بوشهر فعال هستند که در سال گذشته در مجموع ۴۸ میلیارد تومان فروش داشتند.

حبیبی با اشاره به اینکه ۲۸ شرکت از دانش بینان‌های بوشهر در مجموعه پارک علم و فناوری خلیج فارس دربوشهر استقرار دارند ادامه داد: از ابتدای سال جاری تاکنون هشت شرکت دانش بنیان جدید در این استان بوشهر ثبت شده‌است.

وی یادآور شد: مجموعه پارک علم و فناوری خلیج فارس در استان بوشهر در زمان حاضر ۱۴۶ واحد فناور و شرکت دانش بنیان دارد که در زمینه‌‎های مختلفی از جمله نفت، گاز، انرژی، زیست فناوری، کشاورزی و صنایع نرم هویت ساز  مربوط به صنایع دستی، فرهنگی و هنری فعال هستند.

حبیبی ادامه داد: شرکت‌های دانش بنیان و واحدهای فناور استان بوشهر در مجموعه پارک علم و فناوری خلیج فارس، مرکز رشد جامع بوشهر، مرکز رشد دشتی، دشتستان، کنگان، گناوه  استقرار دارند.

وی گفت: هر کدام از مرکزهای یاد شده به عنوان یک پایلوت در یک زمینه خاص متمرکز هستند که برای نمونه مرکز دشتستان در حوزه کشاورزی، مرکز رشد جامع بوشهر یک مرکز عمومی (با فعالیت در زمینه‏‌های مختلف) و مرکز دشتی در صنایع نرم هویت ساز، فعال هستند.

حبیبی اضافه کرد: در چند مرکز رشد استان بوشهر نیز تیم‌ها، هسته‌ها و شرکت‌های مختلفی فعالیت می‌کنند.

افتتاح فاز دوم طرح جامع عمرانی پارک علم و فناوری خلیج فارس بوشهر سال آینده 

وی ادامه داد: ساختمان‎‌هایی که اکنون در مجموعه ۱۹ هکتاری شهرک نیایش دردست احداث هستند یک مجموعه ۱۰ هزار مترمتربعی است که پنج هزار مترمربع آن در اردیبهشت ماه سال جاری با حضور معاون علمی فناوری رئیس جمهوری افتتاح شد.

حبیبی اظهار داشت: بلوک دیگر این ساختمان‌‎ها نیز در دست احداث است که پیشرفت نزدیک به ۵۰ درصدی دارد و امید است در آغاز سال آینده فاز دوم طرح جامع عمرانی پارک علم و فناوری خلیج فارس به مساحت سه هزار مترمربع به بهره‌برداری برسد.

دانش بنیان‌های بوشهر پیشتاز در نوآوری

شرکت دانش بنیان نانو فناوری التیام ویرا یکی از شرکت‌های مستقر در پارک علم و فناوری خلیج فارس بوشهر نوعی نانو الیاف حاوی دارو را اختراع، تولید و ثبت کرده‌است که مشابه خارجی ندارد و  اکنون در مرحله دریافت مجوز تولید انبوه قرار دارد.

مدیر عامل این شرکت می‌گوید: هرچند در کشورهای چین، آلمان و برخی از کشورهایی اروپایی نمونه فاقد دارویی این الیاف‌ها وجود داشته و واردات آن نیز با قیمت بالا و خروج ارز از کشور همراه است اما با نمونه تولید شده در داخل با بکارگیری دارو روند التیام زخم نیز با سرعت بیشتری انجام می‏‌شود.

مریم نجفی اصل افزود: اکنون در برخی از کلینیک‏‌های درمانی تقاضای خوبی برای آن ایجاد شده که با تولید انبوه و معرفی بیشتر محصول میزان تقاضای بیشتری نیز برای آن فراهم خواهد شد.

وی گفت: با توجه به اهمیت طرح، سرمایه‌‎گذار برای تولید انبوه نیز جذب شده و با اجرای فاز نخست تولید نانو الیاف حاوی دارو ۱۲ فرصت شغلی مستقیم و غیر مستقیم ایجاد خواهد شد.

به گفته نجفی اصل، اکنون روند دریافت مجوز تولید انبوه از طریق سازمان غذا و دارو در حال انجام است که انتظار می‏‌رود با شتا بخشی در روند ارائه مجوز ساخت این الیاف‎‌ها هر چه سریع‎تر عملیاتی شود.

 این الیاف‎ اکنون با قیمت بالا از کشورهای خارجی تامین می‏‌شود که با تحقق تولید و رسیدن به مرحله صادرات حتی می‌‏تواند ارزآوری نیز به دنبال داشته باشد.

شرکت زهد سیستم لیان نیز یکی دیگر از شرکت‌های دانش بنیان پارک علم و فناوری خلیج فارس بوشهر است که تجهیزات ساختمان هوشمند را از لحاظ سخت افزاری و نرم افزاری طراحی و تولید کرده‌است.

به گفته بهنام زاهدی فرد مدیرعامل این شرکت، در پنج سال اخیر با پروژه‏‌های متعددی که انجام شده این طراحی به نقطه بلوغ رسیده‌است ولی تا رسیدن به ایده‌آل مسیری طولانی در پیش دارد.

وی ادامه داد: در استان بوشهر تاکنون ۵۰۰ واحد ساختمان هوشمند توسط این شرکت اجرایی شده و در برخی از استان‌‏های اصفهان و فارس نیز به صورت موردی چند پروژه اجرا شده‌است.

خروجی ساختمان هوشمند برای جامعه افزایش ایمنی ساختمان‏‌ها در برابر حوادثی مانند آتش سوزی و نشت گاز است و امنیت آن را  در برابر سرقت بالا می‌برد، همچنین کاهش انرژی مصرفی در کولرهای گازی و  افزایش رفاه کنترل پذیری بیشتر و زیبایی برای خانه از دیگر مزایای تجهیزات ساختمان هوشمند است.

زاهدی فرد افزود: هر چند برندهای خارجی این تجهیزات در بازار وجود داشتند و سال‌های ۹۴ تا ۹۶ اوج این رقابت‌ها بود ولی با افزایش قیمت دلار سهم  این شرکت از بازار افزایش یافت.

وی ادامه می‌دهد: تمرکز بر تولید با کیفیت و حجم بالا با قیمت مناسب و رقابتی در اولویت نخست این شرکت است ولی از سال ۹۳ از همان ابتدای کار علاوه بر دریافت پروژه و تولید، نصب و راه‌‎اندازی انجام شده‌است.

شرکت زهد سیستم تاکنون برای هفت نفر فرصت شغلی ایجاد کرده‌است.

به گفته زاهدی مشکل عمده این شرکت سخت‌گیری‌های بانک‌ها در پرداخت تسهیلات و تاخیر در پرداخت بهای خرید تولیدات این شرکت توسط بخش دولتی است که انتظار است در این زمینه تسهیل‌‎گری لازم صورت گیرد.

مدیرعامل شرکت زیستاب جلبک لیان جنوب نیز گفت: این شرکت در حوزه زیست فناوری فعالیت و مهم ترین دستاورد آن نیز تولید انبوه مقیاس صنعتی ریزجلبک اسپیرولینا است.

عباس جمالی ادامه داد: این جلبک به صورت خام فروش نمی‌‎شود بلکه پس از فرآوری در قالب محصولات آرایشی بهداشتی از جمله ماسک صورت به بازار عرضه می‎‌شود.

 در این بخش حدود سه میلیارد تومان با همکاری شرکت وطن زرین پلیمر بوشهر سرمایه‌گذاری شده و ۲۰ فرصت شغلی ایجاد کرده‌است.

پیش‌بینی شده با توسعه فعالیت این شرکت در آینده نزدیک فرصت‌های شغلی این شرکت باتمرکز بر جذب نیروهای بومی است افزایش یابد.

جمالی افزود: اکنون مقدار جلبک تولیدی نیاز داخلی کشور را تامین می‌کند و با این رویه برنامه‌ای برای صادرات وجود ندارد.

شرکت‏‌های دانش بنیان به لحاظ ارزآوری مناسب این روزها از اهمیت ویژه‏‌ای برخوردار شدند و با تولیدات خود توانستند با شکست حلقه‌های زنجیر تحریم محصولات خود را به بازارهای هدف در اقصی نقاط دنیا برسانند و موفق به ایجاد فرصت‏‌های شغلی متنوعی در عرصه‏‌های مختلف شده‌اند.

طوریکه به گفته معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری هم‌اکنون بیش از پنج هزار شرکت دانش بنیان در کشور فعال است که فروش آنها در سال گذشته به ۱۲۰ هزار میلیارد تومان رسید و ارزش سهام شرکت‏‌های دانش بنیانی که اکنون در بورس فعال هستند حدود ۱۴۰ هزار میلیارد تومان است.

براساس اظهار سورنا ستاری اکنون اقتصاد دانش بنیان‌ها در کشور قابل توجه است و دست دولت به طور کامل در حوزه تسهیلات و در زمینه زیرساخت‎‌های دانش بنیان باز است و تا جایی که بتواند در این حوزه سرمایه‌گذاری خواهد شد.

 رویکرد دولت حمایت از اقتصادهای دانش بنیان است که در این ارتباط قانون حمایت از این شرکت ها بطور کامل اجرایی شده و بیش از ۱۴۰ خدمت به شرکت های این حوزه ارائه شده است.

 رشد قابل توجه شرکت‌های دانش بنیان در سال های اخیر گواهی بر این ادعا است که با حمایت های موثر مقام معظم رهبری، رئیس جمهوری و همراهی دستگاه‌های دولتی با این موضوع حساس محقق شده‌است.