آسیاب آبی اشکذر بزرگترین و زیباترین آسیاب آبی جهان

در گوشه و کنار ایران آسیاب‌های آبی فراوانی از دوره‌های مختلف تاریخی به جا مانده است که برخی از آن‌ها به وسیله نیروی حیوانات کار می‌کردند.

برخی مانند آسیاب‌های آبی نشتیفان در خراسان با نیروی باد و نیروی آب حرکت کردند.

آسیاب آبی شهرستان اشکذر در حاشیه غربی کویر یزد و در ضلع جنوب شرقی در ۲۰ کیلومتری این استان در امتداد مسیر جاده اصلی رستاق که اشکذر را به بندرآباد و روستا‌های مجاور متصل می‌کند، واقع شده است.

کل مجموعه آسیاب در زیر زمین قرار گرفته است و آب مورد نیاز این آسیاب آبی به وسیله قنات و آب جاری شده در آن تامین می‌شود که این موضوع خود به تنهایی شگفتی دیدن این مجموعه را برای هر گردشگری دو چندان کرده است.

تنها چیزی که از ساختمان این آسیاب در روی زمین مشاهده می‌شود یک دروازه طاقدار آجری است که انسان را به عمق زیرین کویر هدایت می‌کند.

مجموعه اصلی آسیاب در عمق ۷ متری زمین احداث شده که برای رسیدن به آن باید از دالانی شیبدار عبور کرد طول این دالان ۵۶ متر است.

آسیاب آبی اشکذر از بزرگترین آسیاب‌های آبی جهان است که متعلق به دوره صفویه بوده و زمانی با آب قنات همت آباد سنگ‌های آن با قدرت تمام به حرکت درآمده بوده است.

سقف ۸ ضلعی که به دالان آسیاب می‌رسد، به شکل گنبدی بنا شده است و سقف و مقرنس کاری‌های بنا با نقوش هندسی از ابتکار‌های معماری کهن ایرانی است.

این آسیاب در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.