«۴۰۰ ثانیه تا تل‌آویو»؛ موشک مافوق صوت فتاح ایران چه پیامی برای خاورمیانه دارد؟

یورو نیوز - ۲۱ خرداد ۱۴۰۲

نگارش از یورونیوز فارسی •

به روز شده در: ۱۱/۰۶/۲۰۲۳ - ۱۵:۰۵

بنا به گزارش شبکه خبری «سی‌ان‌ان»، روزی نیست که در خیابان‌های تهران، تابلوهای بزرگ تبلیغاتی به زبان عبری مشاهده نشوند.

در هفته جاری روی تابلوهای بزرگ تبلیغاتی که در سراسر تهران نصب شده بودند، به زبان‌های فارسی، عربی و عبری نوشته شده بود: «۴۰۰ ثانیه تا تل‌آویو».

این تابلوهای بزرگ تبلیغاتی مربوط به مراسم رونمایی از جدیدترین موشک زرادخانه در حال رشد ایران است که به گفته مقام‌های نظامی این کشور، می‌تواند تا ۱۵ برابر سرعت صوت حرکت کند.

این موشک با نام «فتاح» روز سه‌شنبه ۶ ژوئن به عنوان یک دستاورد تاریخی برای نیروهای نظامی ایران رونمایی شد.

تحولات جنگ اوکراین؛ کی‌یف: موشک مافوق صوت روسیه را با سامانه پاتریوت آمریکا سرنگون کردیم
فرمانده سنتکام با اذعان به توانایی‌های پهپادی، موشکی و هسته‌ای تهران: مهار ایران یک ضرورت است

بنا به گزارش سی‌ان‌ان، امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران ایران در اظهاراتی که در خبرگزاری نیمه رسمی «تسنیم» منتشر شده است، گفت: «این موشک مافوق صوت توانایی «گذر از همه سامانه‌های دفاع موشکی و منفجر کردن آن‌ها» را دارد.

بنا به اعلام سپاه پاسداران ایران، این موشک می‌تواند در پایین و بالای جو زمین پرواز کند و بردی تا ۱۴۰۰ کیلومتر داشته باشد. بنابراین برد موشک فتاح در حدی است که می‌تواند اسرائیل را هدف قرار دهد.

موشک‌های مافوق صوت می‌توانند با سرعتی بیش از ۵ ماخ یعنی پنج برابر سرعت صوت حرکت کنند.

یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل در واکنش به ادعای تهران مبنی بر ساخت یک موشک مافوق صوت، هرگونه تهدید بالقوه علیه کشورش را رد کرد.

او در سخنانی که در رسانه‌های اسرائیلی منتشر شد، گفت: «شنیده‌ام که دشمنان ما به سلاح‌هایی که در حال ساختن هستند، به خود می‌بالند. ما برای تحولی، پاسخ بهتری داریم ، چه در زمین، چه در هوا یا در دریایی.»

ادعاهای ایران به طور مستقل تأیید نشده است، اما برخی از کارشناسان بر این نظرند که ایرانی‌ها پیشرفت ملموسی در ساخت موشکی داشته‌اند.

اوزی رابین، بنیانگذار و مدیر سابق سازمان دفاع موشکی اسرائیل در وزارت دفاع این کشور به سی‌ان‌ان گفت که دلیلی برای واقعی‌نبودن این موشک و کاربردش ندارد.

اما او با بیان اینکه ساخت موشک فتاح لزوماً یک «انقلاب بزرگ» در صنعت موشکی ایران نیست، گفت که این نخستین موشک مافوق صوت نیست که ایران طراحی کرده است، حتی اگر یک «طراحی انقلابی» باشد.

کارشناسان بر این نظرند که بیشتر موشک‌های بالستیک می‌توانند با سرعت مافوق صوت حرکت کنند.

آیا ایران جزء کشورهای تولیدکننده موشک‌های مافوق صوت شده است؟

الکس وطن‌خواه، مدیر برنامه ایران در موسسه خاورمیانه در واشنگتن‌دی‌سی، گفت که ایران در طرح ادعاهای «اغراق‌شده» در مورد ساخت موشک، «سابقه طولانی» دارد.

با وجود این او گفت که ایران در این بخش پیشرفت‌های زیادی داشته است و هیچ فردی نمی‌تواند منکر آن شود.

سی‌ان‌ان به نقل از آقای وطن‌خواه نوشت که «آیا ایران جزء کشورهای تولیدکننده موشک‌های مافوق صوت شده است؟ موضوع این نیست.»

آمریکا اعلام کرده که ایران بزرگ‌ترین دارنده موشک‌های بالستیک در خاورمیانه است و توانایی موشکی‌اش را یکی از «ابزارهای اصلی قدرت» خود می‌داند.

اگرچه تهران در گذشته تاکید کرده که هدف برنامه موشکی‌اش دفاعی است اما روزنامه کیهان که مدیر مسئولش توسط رهبر ایران منصوب می‌شود، در سرمقاله این هفته خود نوشت که هدف موشک فتاح «نمایش توان بازدارندگی در حوزه‌های اقتصادی و سیاسی» است.

تحت تحریم‌های شدید آمریکا علیه ایران، تهران همواره واشنگتن را به راه‌انداختن جنگ اقتصادی علیه خود متهم می‌کند.

رهگیری مشکل است

جان کرزیزانیاک، پژوهشگر مؤسسه کنترل تسلیحات اتمی ویسکانسین در واشنگتن‌دی‌سی گفت که ایران از سال ۲۰۱۷ میلادی ۵ حمله موشکی بالستیک برون‌مرزی بزرگ در خاورمیانه انجام داده است.

سی‌ان‌ان به نقل از کرزیزانیاک نوشت که «این حملات شامل دو حمله به داعش در خاک سوریه و سه حمله در خاک عراق بوده که تهران ادعا می‌کند علیه نیروهای آمریکایی، شبه‌نظامیان کرد و عوامل اطلاعاتی اسرائیل انجام داده است.»

اگر ادعای مقام‌های ایرانی درباره موشک جدید فتاح صحت داشته باشد، مطمئناً این موشک در مقایسه با موشک‌های پیشین از قابلیت مانور بیشتری برخوردار است، اما این موشک را مانند سایر کشورهایی که موشک مافوق صوت دارند، به دست نیاورده است و احتمالاً قدرت مانورش هم در حد آن‌ها نیست. جان کرزیزانیاک، پژوهشگر مؤسسه کنترل تسلیحات اتمی ویسکانسین

برخی از کارشناسان بر این نظرند که آنچه موشک جدید ایران را از موشک‌های پیشین متمایز می‌کند، قدرت مانور آن است.

به گفته این گروه از کارشناسان، موشک فتاح دارای یک نازل متحرک است که به آن اجازه می‌دهد در مسیری نامنظم پرواز کند، موضوعی که رهگیری آن را دشوار می‌کند.

کریزانیاک گفت: «اگر ادعای مقام‌های ایرانی درباره موشک جدید فتاح صحت داشته باشد، مطمئناً این موشک در مقایسه با موشک‌های پیشین از قابلیت مانور بیشتری برخوردار است، اما این موشک را مانند سایر کشورهایی که موشک مافوق صوت دارند، به دست نیاورده است و احتمالاً قدرت مانورش هم در حد آن‌ها نیست.»

او در ادامه گفت که ادعاهای ایران در مورد موشک فتاح عمدتاً معتبر است، زیرا این موشک با بهره‌گیری دوباره از فناوری‌های پیشین ساخته شده که در داخل کشور توسعه یافته است.

موشک فتاح برای سامانه‌های دفاع هوایی کشورهای خاورمیانه چه پیامی دارد؟

اسرائیل چندین سامانه دفاع موشکی دارد. سامانه «گنبد آهنین» این کشور برای دفاع در برابر موشک‌های برد کوتاه، مانند آن‌هایی که از غزه یا لبنان شلیک می‌شوند، طراحی شده است.

سیستم دفاع هوایی «فلاخن داوود» هم برای دفاع در برابر موشک‌های برد متوسط طراحی شده است.

"نگارش از یورونیوز فارسی • به روز شده در: ۱۱/۰۶/۲۰۲۳ - ۱۵:۰۵ بنا به گزارش شبکه خبری «سی‌ان‌ان»، روزی نیست که در خیابان‌های تهران، تابلوهای بزرگ تبلیغاتی به زبان عبری مشاهده نشوند"اسرائیل همچنین برای موشک‌های بالستیک برد بلند از سامانه‌های دفاعی «ختس» استفاده می‌کند که برد عملیاتی آن ۲۴۰۰ کیلومتر است.

اسرائیل، عربستان سعودی و امارات عربی متحده سامانه‌های دفاع موشکی پاتریوت ساخت آمریکا را مستقر کرده‌اند.

عربستان سعودی و امارات عربی متحده همچنین از سامانه ضد موشکی «تاد» استفاده می‌کنند که می‌تواند موشک‌های بالستیک برد کوتاه و متوسط را در ارتفاع‌های بالاتر رهگیری کند.

سامانه ضد موشکی تاد برای نخستین بار در ژانویه ۲۰۲۲ در جنگ یمن و زمانی که حوثی‌ها موشک‌هایی را به سمت امارات عربی متحده پرتاب کردند، استفاده شد.

ایران: نیروگاه هسته‌ای امارات تهدیدی جدی برای محیط زیست و ثبات منطقه است

کرزیزانیاک گفت: «این امکان وجود دارد که سامانه پاتریوت بتواند موشک فتاح را ساقط کند، اما از آنجایی که هنوز ناشناخته‌های بسیاری در مورد هر دو سامانه وجود دارد، به سختی می‌توان با اطمینان سخن گفت.»

او در ادامه گفت که گزارش‌های جنگ اوکراین نشان می‌دهند که سامانه پاتریوت موفق شده است که موشک‌های کینژال روسیه را ساقط کند که از نظر قدرت مانور و سرعت بالا، شبیه موشک فتاح هستند.

با این حال، کرزیزانیاک تصریح کرد که سامانه پاتریوتی که در عربستان سعودی مستقر است نتوانست چند موشک شلیک شده توسط حوثی‌ها را با وجود «ساده‌بودنشان» ساقط کند.

او گفت: «حتی یک سامانه دفاع موشکی با توانمندی بالا اگر در مکان نامناسبی قرار گیرد، اگر رادارش در جهت اشتباهی قرار گرفته باشد، اگر موشک‌ها در ارتفاع پایین‌ پرواز کنند که قابل شناسایی نباشند یا اگر موشک‌های زیادی به صورت هم‌زمان شلیک شده باشند، امکان اشتباه دارد.»

کشورهای عربی خلیج فارس مدت‌ها است که خواهان گنجانده شدن برنامه موشکی ایران در مذاکرات کشورهای غربی با تهران در مورد برنامه هسته‌ای این کشور هستند. آن‌ها ادعا می‌کنند که این موشک‌ها تهدید مستقیمی برای امنیتشان است.

به توییتر یورونیوز فارسی بپیوندید

با این حال، دشمنان عرب ایران در خاورمیانه به تازگی روابط خود را با تهران آغاز کرده‌‌اند، آغاز روابطی که به طور قابل توجهی باعث فروکش کردن خطر بروز درگیری در خلیج فارس می‌شود.

با بهبود روابط تهران و کشورهای عربی خاورمیانه، به احتمال زیاد فقط اسرائیل نگران موشک جدید ایران خواهد بود.

رابین، مقام دفاعی پیشین سابق اسرائیل گفت که مطمئن است حتی اگر اسرائیل در حال حاضر توانایی دفاع در برابر این موشک را نداشته باشد اما در آینده به آن خواهد رسید.

هم‌رسانی این مطلب: