تیم ملی زنان یا فدراسیون فوتبال آمریکا؛ کدام طرف حرف حساب می‌زند؟

حق نشر عکس

Getty Images

اول ماه مه دادگاه فدرال آمریکا در کالیفرنیا شکایت بازیکنان تیم ملی زنان از فدراسیون فوتبال این کشور درباره دستمزد نابرابر را رد کرد.

تیم زنان در این شکایت فدراسیون فوتبال ایالات متحده را متهم به تبعیض جنسیتی کرده و خواستار دریافت دستمزد برابر با همکاران مرد خود شده بود که به اعتقاد آن‌ها هم حقوق‌شان بهتر است و هم از امکانات سفر، بازی و تمرینی بهتری برخوردارند. دادگاه فدرال آمریکا در حالی که شکایت تیم زنان درباره دستمزد نابرابر را رد کرد، درباره امکانات بهتر تیم مردان نشست جداگانه‌ای در ۱۶ ژوئن خواهد داشت.

حالا مولی لوینسون، سخنگوی تیم زنان اعلام کرده است که آنها نسبت به این حکم درخواست فرجام خواهند کرد: "ما از این تصمیم دادگاه شوکه شده‌ایم و ناراحت‌ایم. اما در این مبارزه سخت‌مان برای حقوق برابر تسلیم نمی‌شویم."

• تیم ملی فوتبال زنان آمریکا قهرمان جهان شد
• پنج راهی که فوتبال زنان می‌تواند مردان را شکست دهد
• جام جهانی فوتبال زنان؛ تفاوت دستمزد با مردان چقدر است؟
• جام جهانی ۲۰۱۹ فرانسه؛ زنان اروپایی می‌توانند فوتبال آمریکا را بگیرند؟
• مگان راپینو: ستاره‌ای که با ترامپ جر و بحث می‌کند
• جام جهانی زنان: مهاجم تیم ملی آمریکا که از فوتبال فراتر رفته است

مگان راپیونو کاپیتان و ستاره تیم ملی زنان آمریکا و بهترین بازیکن زن فوتبال جهان هم که رهبر تیم در این دعوای حقوقی است، بعد از این حکم دادگاه توییت کرد: "هرگز در مبارزه برای برابری دست نمی‌کشیم."

تیم ملی زنان فوتبال آمریکا مدعی است که با وجود موفقیت‌های بزرگ‌تر از تیم مردان حقوق‌شان کمتر است. تیم ملی زنان آمریکا چهار بار مدال طلای المپیک را برده و چهار بار هم قهرمان جام جهانی شده است؛ آخرین بار در جام جهانی پارسال در فرانسه.

"دادگاه فدرال آمریکا در حالی که شکایت تیم زنان درباره دستمزد نابرابر را رد کرد، درباره امکانات بهتر تیم مردان نشست جداگانه‌ای در ۱۶ ژوئن خواهد داشت"این در حالی است که تیم ملی آمریکا حتی از راه‌یابی به جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه هم بازماند.

دستمزد بالاتر تیم زنان آمریکا

دادگاه فدرال آمریکا در حکم ۳۲ صفحه‌ای خود در توضیح تصمیم صادره نوشته است که تیم ملی زنان آمریکا پیشنهاد فدراسیون فوتبال برای دریافت دستمزد برابر را رده کرده است. بنا بر این حکم، بازیکنان زن آمریکا خواستار دریافت‌ پاداش‌های بیشتر و همچنین تضمین‌های ویژه‌ای شده‌اند. به همین دلیل این بازیکنان نمی‌توانند با عطف به ماسبق خواستار دریافت حقوق برابر شوند.

در همین حال، کارلوس کوردیرو، رییس فدراسیون فوتبال آمریکا هم در یک نامه افشا کرد که فدراسیون در سال‌های اخیر به تیم زنان بیشتر از تیم مردان دستمزد داده است. بنا به گفته او زنان بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۸ روی هم ۳۴ میلیون و یکصد هزار دلار دریافت کرده‌اند، در حالی که مردان ۲۶ میلیون و چهارصد هزار دلار گرفته‌اند.

مولی لوینسون این آمار و ارقام فدراسیون را "کاملاً اشتباه" خوانده است.

حق نشر عکس

Getty Images

آقای کوردیرو علاوه بر آن نوشته تیم زنان در این بازه زمانی در حالی حقوق بیشتری گرفته‌اند که برخلاف ادعایشان درآمد بیشتری نسبت به مردان برای فدراسیون ایجاد نکرده‌اند. او ادعا کرده که بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۹ تیم ملی زنان در ۲۳۸ بازی برگزار شده ۱۰۱ میلیون و سیصد هزار دلار درآمد ایجاد کرده‌، این در حالی است که تیم مردان در همین بازه زمانی در ۱۹۱ بازی ۱۸۵ میلیون و ۷۰۰ هزار دلار برای فدراسیون درآمدزایی کرده‌ است.

دعوای "شکاف دستمزد جنسیتی"

دعوای حقوقی و رسانه‌ای تیم فوتبال زنان آمریکا با فدراسیون این کشور بار دیگر بحث درباره "شکاف دستمزد جنسیتی" را زنده کرده است. این شکاف جنسیتی در اغلب رشته‌های ورزشی وجود دارد.

ورزشکاران زن برای عملکردی یکسان دریافتی پایین‌تری دارند. در رده‌بندی پردرآمدترین ورزشکاران جهان که هر سال نشریه فوربز با محاسبه درآمدهای ورزشی و تجاری ورزشکاران منتشر می‌کند، سرنا ویلیامز تنیس‌باز آمریکایی، تنها ورزشکار زنی است که در میان صد ورزشکار پردرآمد، حضور دارد.

"حالا مولی لوینسون، سخنگوی تیم زنان اعلام کرده است که آنها نسبت به این حکم درخواست فرجام خواهند کرد: "ما از این تصمیم دادگاه شوکه شده‌ایم و ناراحت‌ایم"

در مطالعه جهانی دستمزدهای ورزشی نیز که "اسپورتینگ اینتلیجنس" سالیانه انجام می‌دهد، حقوق ۱۷۰۰ بازیکن زن فوتبال در هفت لیگ برتر زنان در آمریکا، آلمان، فرانسه، انگلیس، سوئد، استرالیا و مکزیک در سال ۲۰۱۷ در مجموع حدود ۳۶ میلیون و ۹۰۰ هزار پوند بود. این مبلغ صد هزار یورو کمتر از دستمزد سالیانه نیمار، فوق‌ستاره برزیلی پاری‌سن‌ژرمن است.

حق نشر عکس

Getty Images

Image caption

در تنیس حالا در اغلب تورنمنت‌ها پاداش نقدی بازیکنان زن و مرد یکسان است

در سال‌های گذشته ورزشکاران زن بیش از پیش نسبت به این نابرابری اعتراض کرده‌اند و خواستار دریافت دستمزد یکسان شده‌اند. در برخی موارد به موفقیت‌های قابل ملاحظه‌ای هم رسیده‌اند.

در تنیس حالا در اغلب تورنمنت‌ها پاداش نقدی بازیکنان زن و مرد یکسان است. در فوتبال، بازیکنان تیم ملی زنان نروژ در این مبارزه پیشرو هستند. آنها در سال ۲۰۱۷ موفق شدند فدراسیون را وادار کنند تا برای بازی در تیم ملی به آنها ۶۴۰ هزار یورو پرداخت کند.

۶۰ هزار یورو از این مبلغ را همکاران مرد آنها در تیم ملی داوطلبانه حاضر شده‌اند بدهند.

در اسپانیا هر چند راه تلاش بازیکنان زن برای برابری حقوق هنوز طولانی است، اما بازیکنان لیگ زنان نوامبر پارسال به موفقیت بزرگی رسیدند و توانستند حداقلِ دستمزد سالیانه ۱۶ هزار یورو را برای همه بازیکنان زن قانونی کنند.

بازیکنان زن فوتبال استرالیا هم سال گذشته توانستند یک موفقیت بزرگ در راه برابری جنسیتی جشن بگیرند. آنها بعد از ماه‌ها مبارزه توانستند فدراسیون فوتبال این کشور را وادار کنند تا دست‌کم تا سال ۲۰۲۳ به آنها دستمزدی برابر با مردان پرداخت کند. علاوه بر این آنها هم از این پس مثل همکاران مرد خود می‌توانند با کلاس "بیزینس" پرواز کنند. پیش از آن تیم زنان بر خلاف تیم مردان با کلاس "اکونومی" سفر می‌کرد.

کپی‌رایت تصویر @bbcpersiansport

@bbcpersiansport

کپی‌رایت تصویر @bbcpersiansport

@bbcpersiansport

فیفا هم مبلغ جایزه نقدی جام جهانی زنان در سال ۲۰۱۹ را نسبت به جام جهانی ۲۰۱۵ دو برابر کرد و از ۱۵ میلیون دلار به ۳۰ میلیون دلار افزایش داد.

"تیم ملی زنان آمریکا چهار بار مدال طلای المپیک را برده و چهار بار هم قهرمان جام جهانی شده است؛ آخرین بار در جام جهانی پارسال در فرانسه"فدراسیون جهانی فوتبال علاوه بر بالا بردن جایزه نقدی جام جهانی زنان، صندوقی هم برای حمایت از فوتبال زنان تاسیس کرده که ۲۰ میلیون دلار به هزینه‌های سفر و تمرینات باشگاه‌های زنان پرداخت خواهد کرد.

اما همان موقع هم منتقدین شکاف حقوق جنسیتی این اقدامات فیفا را ناکافی دانستند و به اختلاف فاحش با جوایز نقدی جام جهانی مردان اشاره کردند. مجموع جوایز نقدی جام جهانی مردان ۲۰۱۸ در روسیه معادل ۴۰۰ میلیون دلار بود و تنهایی به تیم فرانسه که قهرمان شد ۳۸ میلیون دلار تعلق گرفت. منتقدین می‌گویند چون تلاش و زحمت بازیکنان زن با بازیکنان مرد فرقی ندارد، باید به همان اندازه نیز دستمزد بگیرند.

ارزش تولید نهایی

توجیه برگزارکنندگان و مدیران سازمان‌ها و رویدادهای ورزشی برای پرداخت دستمزد بالاتر به مردان اقتصادی است. آنها استدلال می‌کنند که بازار بزرگ‌تر و در پی آن درآمدهای بالاتر در ورزش مردان باعث پرداخت دستمزدهای بیشتر هم می‌شود.

برخی از اقتصاددانان نظریه "ارزش تولید نهایی" را در توضیح تفاوت دستمزدهای مردان و زنان در ورزش به کار می‌برند و می‌گویند این تفاوت صرفاً اقتصادی است و نه جنسیتی.

با استفاده از این شاخص، سهم هر نهاد تولید در درآمد اندازه‌گیری می‌شود. در مورد فوتبال این یعنی یک بازیکن در درآمدزایی باشگاه چه سهمی داشته است. به عنوان نمونه باشگاه پاری‌سن‌ژرمن با نیمار درآمدهای مضاعفی ایجاد می‌کند، چون ارزش تولید نهایی نیمار بالاتر است، برای همین هم دستمزد بالاتری به او می‌پردازند.

به اعتقاد این صاحب‌نظران از آنجایی که فوتبال مردان از لحاظ محبوبیت ابعاد دیگری نسبت به فوتبال زنان دارد، درآمدهای روز مسابقه، درآمدهای تلویزیونی و تبلیغاتی هم ایجاد می‌کند. آنها معتقدند درست است که بازیکنان زن به اندازه مردان تلاش می‌کنند، اما ملاک، محصول نهایی است و اینکه این محصول چقدر می‌فروشد.

حتی برخی از ورزشکاران زن هم دستمزدهای پایین‌تر را به این دلیل قبول دارند.

"بنا بر این حکم، بازیکنان زن آمریکا خواستار دریافت‌ پاداش‌های بیشتر و همچنین تضمین‌های ویژه‌ای شده‌اند"مارتینا فوس-تکلن‌بورگ بازیکن سابق تیم ملی فوتبال زنان آلمان و سرمربی کنونی این تیم چندی پیش به روزنامه بیلد گفته بود: "ما ]نسبت به مردان[ آن درآمدها را ایجاد نمی‌کنیم، برای همین نمی‌توانیم خواستار دستمزد برابر هم باشیم."

حق نشر عکس

Getty Images

فدراسیون فوتبال آمریکا و بازیکنان تیم ملی زنان این کشور هم در دعوای حقوقی خود سعی می‌کنند از راه همین استدلال اقتصادی از خود دفاع کنند.

در حالی که رییس فدراسیون فوتبال آمریکا مدعی است با وجود موفقیت‌های بیشتر تیم ملی زنان، تیم مردان بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۹ درآمد بیشتری برای فدراسیون ایجاد کرده، بازیکنان تیم ملی زنان ادعا می‌کنند که موفقیت‌های آنها منجر به قراردادهای تجاری بهتر برای فدراسیون شده است.

مشکل اصلی استفاده از معیارهای اقتصادی در دعوای تیم ملی زنان و فدراسیون فوتبال آمریکا این است که نمی‌توان به طور دقیق سهم تیم مردان و تیم زنان را درآمدهای فدراسیون به طور جداگانه اندازه‌گیری کرد.

دلیل آن این است که هر چند درآمدهای روز مسابقه قابل تفکیک‌اند، اما از آنجایی که فدراسیون فوتبال آمریکا حقوق پخش تلویزیونی و حقوق اسپانسرینگ تیم‌ها را یک‌جا می‌فروشد، این دو منبع درآمدی را نمی‌توان بین تیم مردان و زنان تفکیک کرد.