هفته ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط زیستی در ایران

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از سویی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید حجم آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.

بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیست

یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها،حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.

طی هفته‌ای که گذشت، با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، دستکم ۱۸ شکارچی و صیاد متخلف که حاصل جمع آوری ۶ گزارش منابع رسمی است، در استان های آذربایجان غربی، خراسان رضوی، سمنان و مازندران بازداشت، و به مراجع قضایی ارجاع داده شدند.

بر اساس گزارشات منابع رسمی در هفته ای که سپری شد، بیش از ۶۰ تن چوب جنگلی در جویبار، دزفول و لردگان کشف و ضبط شد. در این خصوص ۱۴ متهم بازداشت و با تشکیل پرونده به مرجع قضائی معرفی شدند.

از سوی دیگر فرمانده یگان حفاظت محیط زیست آذربایجان‌غربی از بازداشت ۱۹۷ متخلف زیست محیطی در این استان طی سال جاری خبر داد و گفت: ” در این مدت ۱۴۶ تخلف شکار و صید ثبت شده است”.

در این میان مدیرکل حفاظت محیط زیست استان با اشاره به اینکه هزار و ۴۴۳ گونه حیات وحش از ابتدای امسال تاکنون در خراسان جنوبی به صورت غیرمجاز توسط شکارچیان شکار شده اند، گفت: “این گونه ها شامل انواع پرندگان زینتی، پستانداران و پرندگان وحشی بوده است و در این مدت ۱۸۲ شکارچی غیر مجاز نیز دستگیر و به مراجع قضایی تحویل داده شدند.”

همچنین طی هفته ای که گذشت گزارشاتی در خصوص قلع و قمع درختان در شهرهای گلپایگان، چالوس و آشتیان منتشر شد که عاملان این موضوع تحت تاکنون شناسایی نشده اند.

سرپرست منطقه حفاظت شده اشترانکوه نیز با اشاره به قطع درختان محدوده رودخانه «ماربره» توسط شهرداری، گفت: “متأسفانه شهرداری دورود اقدام به قطع تعداد زیادی درخت در محدوده رودخانه «ماربره» کرده است و برای این نهاد در دستگاه قضایی پرونده تشکیل شده است.”

حق تنفس و هوای پاک

بر اساس گزارش‌ها، سالانه تعداد پر شماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.

طی هفته ای که گذشت هوای شهرهای اصفهان، تهران، اراک به ترتیب با شاخص های ۱۱۹، ۱۱۳ و ۱۱۷ برای گروه‌های حساس (بیماران قلبی و ریوی، زنان باردار و کودکان) ناسالم اعلام شد.

به طور کلی جنگل‌ها در نتیجه عمل کربن گیری مرتباً گاز کربنیک هوا را که در اثر تنفس موجودات زنده و فعل و انفعالات شیمیایی و آلودگی های محیط زیست وارد هوا می‌شود جذب کرده و گاز اکسیژن را پس می‌دهد.

"به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد"از این رو می‌بایست مورد توجه ویژه ای قرار گیرند.

در هفته ای که گذشت منابع رسمی اعلام کردند که ۲۹۴ هکتار از جنگل‌ها و منابع طبیعی کشور در  استان های خوزستان، اصفهان، کهگیلویه و بویراحمد، خراسان رضوی، فارس، کردستان و خراسان شمالی طعمه آتش شد. آتشی که در فقدان تجهیزات اطفای حریق حتی به مناطق حفاظت ‌شده نیز گسترش پیدا کرده و فعالان زیست‌محیطی بارها از بی‌توجهی مقام‌های دولتی انتقاد کرده‌اند.

همچنی مجید نظری، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری گچساران با اشاره به اینکه امسال ۲۸ فقره آتش‌سوزی در مراتع و جنگل‌های گچساران رخ داده است، گفت: “از ابتدای سال جاری تا کنون ۴۷۹ هکتار از جنگل‌ها و مراتع مناطق مختلف این شهرستان بر اثر آتش سوزی در مناطقی از جمله  پلاک انبار شاهی، پشه کان اولیا، نارک، خنگ بنار و کوه گهر، ماهور باشت، آبریگون و کوه پهن دچار آسیب جدی شده است.”

در این راستا، محمدرضا محبوب‌فر کارشناس محیط زیست با اشاره به اینکه ۸۰ درصد جنگل‌ها و منابع طبیعی کشور طی ۴۰ سال اخیر نابود شده است، گفت: “۵۰ درصد از این نابودی‌ها در سی سال گذشته رخ داده است و هم اکنون چوب مرغوب جنگل‌های کشور به خارج صادر می‌شود. قاچاقچیان چوب نیز حریم و امنیت لازم را دارند و کسی با آن‌ها مقابله نمی‌کند.”

بحران پسماند

از گزارشاتی که در این راستا طی یک هفته گذشته منتشر شده می‌توان به وجود مشکلات متعدد محیط زیستی در جایگاه پسماند محمدآباد قزوین اشاره کرد. سایت محمدآباد در سال ۸۱ در ۱۱۰ هکتار زمین از اراضی روستای محمدآباد از توابع شهرستان بویین زهرا جانمایی شد و از سال ۸۳ تا ۸۹ نیز مورد بهره‌برداری قرار گرفت. قرار بود در این مکان روزانه ۲۵۰ تن زباله خانگی دریافت شود که این میزان طی سال‌های اخیر به ۸۰۰ تن رسیده است.

این سایت باید شعاع ۳۰ کیلومتری خود را پوشش می‌داد که زباله‌های ۱۱ شهر را در برمی‌گرفت اما این میزان اکنون به ۲۱ شهر رسیده است. تا پایان سال ۹۶، ۳۳ هزار تن پسماند صنعتی به این مجموعه منتقل ‌شده بود و سال ۹۷ نیز پنج هزار تن و سال ۹۸ نیز سه هزار تن اضافه ‌شده است.

از سوی دیگر، معاون پایش اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی گفت: “رها کردن ماسک در طبیعت علاوه بر تخریب محیط زیست سبب آسیب رساندن به حیات وحش و در نهایت منجر به مرگ حیوانات می‌شود. در واقع این خطر وجود دارد که ماسک‌های رها شده توسط برخی از جوندگان خورده شود که این امر سبب می‌شود آن‌ها در روده حیوان گیر کند. گیر کردن ماسک و یا مواد پلاستیکی در روده حیات وحش سبب انسداد روده در آن‌ها و در نهایت منجر به مرگ حیوان می‌شود.”

در خبری دیگر، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر با اعلام اینکه از ۶ شهرداری این استان به دلیل آلودگی محل‌های دفن پسماند‌ها شکایت کرده ایم، گفت: “محل‌های دفن پسماند‌ها به عنوان یکی از مکان‌های مهم و مرحله نهایی در مدیریت پسماند‌های خانگی و عادی نیازمند مدیریت اصولی است. مدیریت اصولی انواع پسماند‌ها براساس قانون مدیریت پسماند، مصوب سال ۱۳۸۳ و آیین نامه اجرایی، باید از سوی متولیان که شهرداری‌ها هستند و در قانون مشخص شده انجام شود.

"سایت محمدآباد در سال ۸۱ در ۱۱۰ هکتار زمین از اراضی روستای محمدآباد از توابع شهرستان بویین زهرا جانمایی شد و از سال ۸۳ تا ۸۹ نیز مورد بهره‌برداری قرار گرفت"برخی از شهرداران با وجود تذکرات متعدد و تمدید مهلت، هیچ‌گونه اقدامی انجام ندادند که در این زمینه بر علیه آن‌ها پرونده قضایی تشکیل شده و در حال پیگیری است.”

در این حوزه مدیر موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی گفت: “در حالی که ایران دارنده یک درصد جمعیت دنیا است دو درصد از حجم کل ضایعات کشاورزی و مواد غذایی جهان در کشور ما تولید می‌شود. ضایعات مواد غذایی به دو بخش قبل از رسیدن به دست مصرف‌کننده و پس از آن تقسیم‌بندی می‌شود که در کشور ما به دلیل ضعف در تجهیزات و مکانیزاسیون بیشترین میزان ضایعات مواد غذایی قبل از رسیدن به دست مصرف‌کننده تولید می‌شود و با توجه به باورهای دینی، فرهنگ مصرف و نیز سخت به دست آمدن اقلام خوراکی به نسبت کشورهای توسعه یافته میزان هدررفت و ضایعات در دست مصرف‌کننده بسیار اندک است.”

همچنین در هفته گذشته تشکل‌های زیست محیطی مازندران حذف پرداخت سهم عوارض آلایندگی به صندوق ملی حفاظت محیط‌زیست را باعث عقب‌ماندگی اجرای طرح‌های زیست محیطی بخصوص پسماند در استان‌های کشور ارزیابی کردند و خواستار تجدیدنظر نمایندگان مجلس شورای اسلامی در باره این تصمیم شدند.

از دیگر اخبار محیطی زیستی این هفته می‌توان به فروش توله گرگ‌های بومی و ارزشمند ایران در فضای مجازی اشاره کرد.