روز جهانی آزادی مطبوعات در تاجیکستان زیر سایه کرونا و درگیری‌های مرزی

روز جهانی آزادی مطبوعات در تاجیکستان زیر سایه کرونا و درگیری‌های مرزی

• سهراب ضیا
• بی بی سی، دوشنبه

تاجیکستان در شاخص آزادی رسانه "‌گزارشگران بدون مرز" از جایگاه پارسال خود یک پله افت کرده و در مقام ۱۶۲ قرار گرفته است.

مشکل دسترسی به اخبار، فیلتیرینگ، اعمال فشار بر خبرنگاران مستقل و خودداری مسئولان از ارائه اطلاعات به آنها ازعمدترین عوامل محدود کردن فعالیت رسانه‌ها در تاجیکستان به شمار می‌آید.

عبدالله غربتی، خبرنگار جوان تاجیک در یک سال گذشته دو بار مورد حمله قرار گرفت. سازمانهای دفاع از حقوق خبرنگاران می‌گویند، اورا برای فعالیتهای حرفه‌ایش هدف قرار داده‌اند.

خود او می‌گوید: "سوء‌قصد به یک نفر، حمله به یک نفر و ضرب و لت یک نفر، هیچ وقت فکر می‌کنم تصادفی باشد؛ و آن گزارشها و آن فعالیتهایی که یک سال اخیر من داشتم، ممکن است خوشایند عده ای نبوده و یا باعث نگرانی عده ای شده است."

آقای غربتی می‌گوید، در یک مورد، موضوع گزارشش از کمک غذایی ناچیز مقامات به پزشکان در دوره مبارزه با کرونا بوده؛ از جمله به مادرش که پرستار است.

"مشکل دسترسی به اخبار، فیلتیرینگ، اعمال فشار بر خبرنگاران مستقل و خودداری مسئولان از ارائه اطلاعات به آنها ازعمدترین عوامل محدود کردن فعالیت رسانه‌ها در تاجیکستان به شمار می‌آید"

او می‌گوید : "البته آن قضیه‌هایی که بالای سر من آمدند، خواه ناخواه من وادار کرد تا در انتخاب موضوعها بیشتر احتیاط کنم. اما آن ارزشها و آن اصولی که در اول بود، آنها تغییر نیافتند و من چون قبل فکر می‌کنم که کار من برای جامعه مهم است."

تاجیکستان از معدود کشورهای جهان است که در دوران همه‌گیری کرونا برای انتشار اخبار به گفته مقامات، "بی پایه و اساس" یا "ناصحیح" مجازات تعیین کرده است: دو ماه محرومیت از دستمزد یا ۱۵ روز حبس.

سازمانهای بین‌المللی دفاع از حقوق خبرنگاران می‌گویند، این اقدام برای محدود کردن دسترسی به اطلاعات در دوران کرونا صورت گرفته.

دلیر شریفوف، خبرنگاردیگر تاجیک چندی پیش از زندان آزاد شد.

سازمان گزارشگران بدون مرز حکم یک سال زندان این روزنامه نگار را بی‌اساس و ساختگی خوانده است.

خود او هم معتقد است که مرتکب جرمی نشده و به خاطر نوشته‌هایش مجازات شده است.

دلیر شریف‌اف می گوید: " فکر می‌کردم که تمام اخلاق ژورنالیستی، معیارهای قانون و آن چه که برای یک خبرنگار، قانون تقاضا می‌کند را رعایت می‌کردم. و فکر نمی‌کنم که نوشته‌های من از چارچوب قانون و چارچوب معیارهای حرفه‌ای و اخلاقی بیرون رفته باشد."

دو سال پیش سایت خبرگزاری آیشیا پلاس فیلتر شد و پارسال آن را هک کردند. حالا این سایت در دسترس عموم قرار ندارد.

در این مدت این رسانه حضور خود را در شبکه‌های اجتماعی افزود و حالا تعداد مخاطبانش ده برابر دو سال پیش است.

"سازمانهای دفاع از حقوق خبرنگاران می‌گویند، اورا برای فعالیتهای حرفه‌ایش هدف قرار داده‌اند"

امید باباخانف، رهبر گروه رسانه‌های "آیشیا- پلاس " در این باره گفت: "کار حرفه‌ای ما سبب شد که سایت ما را بستند. فکر می‌کنم که این به فایده دولت، به فایده خود حکومت نیست، چون وقتی که مردم می‌خواهد خبر را پیدا کند، به دیگر سرچشمه‌های اخبار رو می‌آرد، مثلاً به شبکه‌های اجتماعی که در آن جا همیشه معلومات دقیق و درست نیست."

هر سال در روز جهانی آزادی مطبوعات، شورای رسانه‌های تاجیکستان اهالی رسانه را گردهم می‌آورد و وضع آزادی بیان را بررسی می‌کند.

در این گردهمایی معمولاً مسئولان دولتی از وضع آزادی مطبوعات در تاجیکستان ستایش می‌کنند و گزارشهای سازمانهای بین‌المللی را در باره فشار بر روزنامه‌نگاران و رسانه‌های مستقل بی‌پایه می‌خوانند.

درگیریهای اخیر در مرز تاجیکستان و قرقیزستان در محور بحث و بررسیهای نشست امروز قرار داشت.

خبرنگاران از مشکل دسترسی به اطلاعات درست و صحیح در باره حادثه‌های اخیر در مرز تاجیکستان بشدت انتقاد کردند.

نشست و همایشها به افتخار روز جهانی آزادی مطبوعات در تاجیکستان در حالی برگزار می‌شوند که سه روز پیش درگیریهای خونینی در مرز میان این کشور با قرقیزستان رخ داد.

مقامات تاجیک تا کنون در باره تعداد کشته‌شده‌ها و زخمیهای این درگیریها رسماً خبری منتشر نکرده‌اند و رسانه‌های دولتی نیز هیچ تصویری از صحنه‌های درگیری در مرز نشان نداده‌اند.

• دادستانی کل تاجیکستان علیه نظامیان قیرقیز پرونده جنایی باز کرد