چرا دانشجو مهم است؟

در تاریخ معاصر منطقه و کشورمان نیز، چه در گسترش و فراگیری اندیشه های مارکسیستی و اندیشه های چپ گرایانه و چه در اوج گیری تفکرات مذهبی و باورهای دینی همچنان نقش و حضور پررنگ و محوری دانشجویان برجسته و چشمگیر بوده است.

دانشجویان البته دارای یک صنف شغلی و هویت اجتماعی نیستند که مانند پیشه وران و کارگران و کشاورزان بتوان به بررسی شرایط اجتماعی و کارکرد و نقش آنان پرداخت، بلکه باید در بررسی و مطالعه آنان یک مقطع سنی و دوره زمانی عمر را مورد مطالعه قرار داد. غالبا جوانان نخبه و نوجوانانی با توانایی های ذهنی و فکری قابل قبول به تحصیلات عالی روی می آورند و دو خصوصیت در این طبقه باعث می شود که نقش آفرینی و اهمیت متمایزی داشته باشند.

اولا از نظر سنی دارای قدرت و نشاط جوانی هستند و روحیات ایده آل طلبی و آرمانگرایی در آنان قوی و فعال است و چون چیزی برای از دست دادن  ندارند با آمادگی بیشتری برای رقم زدن تغییر و تحول به میدان می آیند و جذب گروه ها و جریان های سیاسی و مذهبی می شوند.
ثانیا چون در ساحت ها و رشته های مختلف تحصیل می کنند، هر گرایش و باوری که داشته باشند بعدها انتشار و گسترش خواهد یافت، زیرا -بر خلاف طلاب حوزه های علمیه که غالبا در رشته تحصیلی فقه مشغولند- تحصیلات دانشجویان بازه ای بسیار گسترده از تربیت بدنی و روانشناسی تا صنایع و مهندسی مکانیک -یعنی تقریبا تمام عرصه های زندگی بشری- را شامل می گردد و همین تنوع موجب می شود که جریان های مختلف سیاسی و فکری در پی اثرگذاری بر دانشجویان باشند، زیرا می دانند هر گونه سرمایه گذاری بر روی دانشجویان جوان امروز، حاصل و برداشت فردا از شهروندان شاغل در عرصه های گوناگون را در پی خواهد داشت.

دانشجوی جوان و بی نام و نشان امروز، چه بسا فردا پزشکی حاذق، مهندسی توانا یا تاجری موفق خواهد بود و اگر حتی با قواعد بازار تجارت و محاسبات سرمایه گذاری مالی هم بسنجیم و ارزیابی کنیم این سرمایه گذاری بسیار سود آور است و ضریب ریسک و خطر اندکی دارد، از همین روی جریانات مختلف سیاسی و فکری نسبت به دانشجویان اهتمام ویژه دارند و برای آنان وقت و توان ویژه ای صرف می کنند.

به نظر می رسد که اگر با نگاهی آینده نگرانه و فراجناحی، در پی تحقق اهداف کلان ملی برای هر گونه اصلاح و تغییر در سیمای فرهنگی و اجتماعی کشور باشیم، همچنان باید انرژی و توان خاصی را برای دانشجویان صرف کنیم، اما باید به تلخی اعتراف کرد که متاسفانه اهتمام نهادهای حاکمیتی و موسسات ملی به دانشجویان از دغدغه جناحی و حزبی برخی جریانات سیاسی به مراتب کمتر است.

به دلایل گوناگون از جمله تغییرات سریع و پرشتاب ساختاری در این گونه نهادها و فقدان نظام سیاست گذاری کلان و غلبه روال تصمیم گیریهای سلیقه ای و فردی، معمولا دانشجویان چنان که شایسته است مورد توجه قرار نمی گیرند و گاه تنها سهم شان -سالی یکبار - بزرگداشتی تعارف آمیز و شعارگونه در روز شانزدهم آذر و احتمالا یک پرچم و بنر و اگر شانس بیاورند کیک و آبمیوه ای باشد که امسال به خاطر همه گیری ویروس کرونا از آن هم خبری نیست!

* منتشر شده در روزنامه شهرآرا