روستاهای خراسان‌شمالی؛ حکایت سرزمین‌هایی تولیدکننده که «آب و نان» ندارند

به گزارش خبرآنلاین از خراسان شمالی : بیش از ۴۵ درصد جمعیت استان خراسان شمالی در ۸۵۰ روستای استان ساکن هستند و این رقم علی‌رغم مهاجرت‌های گسترده هنوز هم رقمی بسیار بزرگ است که می‌تواند تولیدکننده بسیاری از اقلام مورد نیاز مردم استان و باعث چرخش اقتصاد خراسان شمالی باشد. اما در این میان حال و روز اقتصاد روستایی استان خوب نیست و همین علت زمینه مهاجرت روستاییان را پدید آورده است.

روستانشینان استان خراسان شمالی به‌ویژه از بعد از تقسیم استان خراسان بزرگ به سه استان٬ علاقه زیادی برای مهاجرت به شهر یافته‌اند و این موضوع نقش زیادی در تخریب اقتصاد روستا و ایجاد مشکلاتی نظیر حاشیه‌نشینی در شهرها داشته است.

مهاجرت امروزه پدیده‌ای است که در ایران به یک امر عادی تبدیل شده است و بسیاری از روستانشینان با ترک زادگاه خود راهی شهرهای بزرگ می‌شوند. جامعه‌شناسان معتقدند که علل تأثیرگذار بر مهاجرت روستاییان به شهرها در ایران از ۴ بعد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، جمعیت‌شناختی و طبیعی و کشاورزی قابل بررسی است که از این میان بعد اقتصادی نقش عمده‌ای ایفا می‌کند و روستایبان در تلاش برای بهبود زندگی خویش و درآمدزایی بیشتر دست به مهاجرت می‌زنند.

یکی از راه‌های توسعه اقتصادی روستاهای خراسان شمالی٬ توجه به دهیاری‌ها به‌عنوان کانون اقتصادی هر روستا است، در این میان باید نگاهی به نظرات مسئولان مختلف داشته باشیم تا ببینیم موضوع توجه به اقتصاد دهیاری‌ها تا چه‌میزان موفق بوده است؟

باید طرح‌های اقتصادی معنادار در روستاها ایجاد شود

استاندار خراسان شمالی در این باره معتقد است طرح هر دهیاری یک طرح اقتصادی می‌تواند تا حدود زیادی اقتصاد روستاها را سر و سامان دهد.

وی اظهار داشت: به‌دنبال طرح‌های معنادار و پخته‌ای در حوزه دهیاری‌ها هستیم که دارای توجیه فنی و اقتصادی باشد حتی چندین دهیاری با کمک یکدیگر هم می‌توانند طرح‌های مشترکی ارائه دهند.

استاندار اضافه کرد: تاکنون تعداد طرح‌های ارائه‌شده بسیار اندک است لذا از این برنامه عقب هستیم که باید تلاش و جدیت بیشتری انجام شود.

شجاعی بر ایجاد بازارچه‌های محلی در روستاها تأکید کرد و افزود: این بازارچه‌ها باید در مسیر روستاهای پرتردد، در دل خود روستاها و با هدف آبادانی و پیوست فرهنگی، هنری و ورزشی ایجاد شود.

وی ادامه داد: اگر ایجاد این بازارچه‌ها از بطن روستاها خارج شود دیگر کارآیی لازم را ندارد که نمونه بارز ایجاد این بازارچه‌ها را می‌توان به روستای سه‌گنبد اشاره کرد لذا می‌توان بر مبنای آن این طرح را در سایر روستاها هم توسعه داد.

شجاعی به تمامی فرمانداران مهلت کوتاهی چندروزه برای قطعی شدن جانمایی این بازارچه‌ها داد و گفت: سازمان میراث فرهنگی استان هم باید در ارائه مجوز سریع‌تر اقدام کند زیرا هدف ما انجام کاری ماندگار با مدیریت خود مردم روستاها در راستای ایجاد درآمد پایدار است.

وی مصوبات این جلسه و اجرایی شدن آن را بسیار حائز اهمیت دانست و افزود: در بحث جانمایی بازارچه‌ها کم‌کاری شده در حالی که آبادی استان باید برای همگان مهم باشد و مهم‌تر آنکه اولویت نخست ما ایجاد اشتغال است و هر کاری که غیر از آن انجام شود اشتباه است.

از مهلت کوتاه استاندار به فرمانداران برای ارائه طرح‌های اقتصادی روستاها مدت‌ها گذشته و در این مدت خبری از طرح‌های بزرگ اقتصادی نیست.

۵۶ پروژه اقتصادی دهیاری آماده اجرا است

محمدرضا موفق مدیرکل روستایی استانداری خراسان شمالی در پاسخ به این سؤال که برای ارائه طرح‌های اقتصادی روستایی در استان چه اقداماتی شده است٬ اظهار داشت: تا این لحظه به‌منظور اجرای پروژه هر دهیاری یک طرح ۷۰۲ طرح در استان آماده و برای تصویب به مرکز ارسال شده است.

وی با بیان اینکه "هر دهیاری یک طرح" نوعی تمرین سرمایه‌گذاری در روستاهای استان است افزود: اجرای این پروژه سبب تقویت درآمد پایدار در روستاها شده و کمک به تمرین سرمایه‌گذاری می‌کند.

مدیرکل دفتر امور روستایی استانداری خراسان‌شمالی از اشتغال‌زایی ۱۶۱۳ نفر در قالب اجرای هر دهیاری یک طرح خبر داد و بیان داشت: ۷۰۲ طرح سرمایه‌گذاری به‌ارزش ۱۸۷ میلیارد تومان و با اشتغال‌زایی ۱۶۱۳ نفر به مرکز ارسال شده است که در پنج‌ماهه پایانی سال گذشته ۵۶ پروژه در یک مرحله به‌ارزش ۳۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان به‌تصویب رسید.

وی در بخش دیگری از مطالب خود به جهش خوب استان در خصوص تعداد افراد بیمه‌شده در صندوق بیمه عشایری و روستایی خراسان شمالی اشاره کرد و گفت: علی‌رغم اینکه فرمانداران استان به‌منظور ارتقای ضریب پوشش افراد بیمه‌شده در این صندوق تلاش دارند اما فقر مالی جامعه هدفْ مشکل اساسی در این خصوص است.

موفق فقر فرهنگی جامعه هدف را یکی دیگر از مشکلات اساسی این طرح عنوان کرد و بیان داشت: متأسفانه جامعه هدف صندوق بیمه عشایری و روستایی استان پرداخت مبلغ حق بیمه را سرمایه‌گذاری نمی‌دانند و آن را هزینه تلقی می‌کنند.

آنچه واضح و مشخص است٬ توسعه و پیشرفت قطعی روستاهای استان با سبک و مدل اقتصاد ایرانی و اسلامی٬ تنها برطرف‌کننده مشکلات اقتصادی استان است چرا که خراسان شمالی با انباشت جمعیت روستایی دارای یک توان بالقوه حرکتی است، اگر این امر انجام نشود٬ قطعاً مشکلات فرهنگی و اجتماعی زیان‌باری را در پی خواهد داشت.

۴۸