درباره عالیجناب سینمای ایران

علی نصیریان با بیش از ۶ دهه تجربه بازیگری همچنان در مقام بازیگری برجسته در مقابل دوربین ظاهر می شود و کارشناسان این حوزه از او در مقام یک بازیگر ممتاز ایرانی در عرصه تئاتر، سینما و تلویزیون یاد می‌کنند.

نصیریان که در زمینه بازیگری، نویسندگی و کارگردانی تئاتر، اسم و رسمی ماندگار از خود بجای گذاشته، دوران کودکی سختی را پشت سر نهاده است اما این سختی‌ها سبب شد تا در آینده‌، اتفاقات خوشایندی برای وی رقم بخورد. چنانچه او در ۱۳۸۰ خورشیدی در بیستمین جشنواره تئاتر فجر مورد تجلیل قرار گرفت و یک سال بعد به عنوان چهره‌ ماندگار معرفی شد. همچنین در ۱۳۸۴ خورشیدی به عنوان چهره‌ برگزیده فرهنگستان هنر در جشن نام‌آوران فرهنگستان‌های کشور برگزیده و در همین سال موفق به دریافت نشان درجه‌ یک فرهنگ و هنر شد.

نصیریان درباره شروع کارش می‌گوید: از سال دوم دبیرستان به شکل جدی کار خودم را شروع کردم. در دبیرستان دوستی داشتم به نام بهمن فرسی که یکی دو سال از ما بزرگ‌تر بود. او یک روز به من گفت که می‌خواهم تئاتر کار کنم.

"چنانچه او در ۱۳۸۰ خورشیدی در بیستمین جشنواره تئاتر فجر مورد تجلیل قرار گرفت و یک سال بعد به عنوان چهره‌ ماندگار معرفی شد"من هم رفتم و با او همکاری کردم.

کارهای صحنه‌ای نصیریان از اوایل دهه ۳۰ خورشیدی آغاز شد و با استخدام در اداره تئاتر در ۱۳۳۶ خورشیدی، او و دیگر همکارانش در سالن کوچک آن اداره، کارهایشان را بر روی صحنه می بردند. نصیریان در ۱۳۵۹ خورشیدی از اداره تئاتر بازنشسته شد و چون دیگر گروهی در اختیار نداشت، تصمیم گرفت که دیگر کارگردانی نکند اما با این وجود، آخرین کارگردانی نصیریان اجرای نمایش سلطان سیاه در جشنواره تئاتر آیینی سنتی بود که بعد هم در سنگلج اجرا شد.

نصیریان که سال‌ها در حوزه تئاتر ایرانی کارگردانی کرده است در این باره معتقد است: البته تئاتر ایرانی یک نوع کار نیست. کارهای تازه و تجربی را هم شامل می‌شود. کارهای ایرانی می‌تواند انواع گوناگونی داشته باشد. هر چقدر به موقعیت ما نزدیک‌تر باشد، بهتر است.

حتی اگر بخواهیم فرم‌های غربی را اجرا کنیم هر چه برای خودمان شود، بهتر است. این بهتر است که ادای غربی‌های را درنیاوریم. نمی‌خواهم بگویم، سنت گرا باشیم. باید نوگرایی کنیم، منتها مجذوب و شیفته یک سری کارهای جذاب آنها نشویم. البته جذاب هم هست اما برای آنهاست و ریشه در فرهنگ خودشان دارد اما متناسب با فرهنگ ما نیست، بنابراین باید ما خودمان بسازیم و از خودمان در بیاوریم.

نصیریان و تلویزیون

ایفای نقش کریم بوستان در مجموعه تلویزیونی برادرجان و بزرگ آقا دیوان سالار در مجموعه شبکه نمایش خانگی شهرزاد، آخرین هنرنمایی های علی نصیریان تاکنون در قاب تلویزیون بوده است.

نصیریان درباره شروع فعالیت بازیگری در تلویزیون و ورود خود به این عرصه گفته است: در ۱۳۳۷ خورشیدی تلویزیون خصوصی ایران راه اندازی شد و ۲ سال بعد همکاری اداره هنرهای دراماتیک با تلویزیون در قالب اجرای نمایش های زنده تلویزیونی شکل گرفت.

"نصیریان و تئاتر کارهای صحنه‌ای نصیریان از اوایل دهه ۳۰ خورشیدی آغاز شد و با استخدام در اداره تئاتر در ۱۳۳۶ خورشیدی، او و دیگر همکارانش در سالن کوچک آن اداره، کارهایشان را بر روی صحنه می بردند"برای این اجراها ۶ گروه انتخاب شد و من هم که از ۱۳۳۶  خورشیدی به استخدام اداره هنرهای زیبا درآمده بودم، سرپرستی یکی از این گروه ها را برعهده گرفتم و نمایش های زیادی را در تلویزیون اجرا کردم که سبب شد مردم مرا بشناسند. در مجموع بیش از ۵۰ تئاتر تلویزیونی در مقام بازیگر یا کارگردان داشتم و هم زمان با افتتاح تالار سنگلج، کارگردان یا بازیگر اجراهای صحنه ای نیز بودم.

نصیریان و سینما

فیلم گاو ساخته داریوش مهرجویی نخستین فعالیت سینمایی علی نصیریان در مقام بازیگر بود. وی درباره حضورش در سینما با فیلم گاو می گوید: سال ۱۳۴۲ خورشیدی نمایشی را به نام گاو در تلویزیون به صورت زنده اجرا کردیم که در ۱۳۴۸ خورشیدی غلامحسین ساعدی نویسنده این کار، داریوش مهرجویی را به ما معرفی کرد و گفت: در حال نوشتن فیلم نامه ای با همین نام و موضوع هستم. قصدشان این بود تا کاری تازه و سوا از سینمای رایج بسازند. گروه ما در این فیلم، بازی کرد و من نقش مش اسلام را داشتم.

در آن زمان ۳۴ ساله بودم. بعد از گاو به پیشنهاد آقای مهرجویی، سناریوی آقای هالو را نوشتم که فیلم دوم من بود. آقای هالو تنها تجربه من در زمینه فیلم نامه نویسی بود و با توجه به علاقه ام به کار اجرا، دیگر فیلم نامه نویسی را ادامه ندادم. پستچی، دایره مینا و حیاط پشتی مدرسه آفاق که بعدها نامش به مدرسه ای که می رفتیم تغییر کرد از جمله فیلم هایی بود که گروه ما با مهرجویی همکاری کرد. ‌

کفش‌های میرزا نوروز، شیر سنگی، ناخدا خورشید، هزاردستان، سال‌های خاکستر، بوی پیراهن یوسف و مسخره باز از دیگر آثار شاخص وی در دوران بازیگری در سینما محسوب می شوند.

علی نصیریان در ۸۴ سالگی در سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر (۱۳۹۷)، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را برای بازی در فیلم مسخره‌باز کسب کرد و تبدیل به مسن‌ترین فردی شد که این جایزه را دریافت کرده‌است.