تاثیرات قصه صوتی و داستان های کوتاه بر کودکان

قصه گویی فعالیتی ارزشمند است که روح کودک را غنی می کند. در فرهنگ ایرانی داستان های جذاب و مهیج بسیاری وجود دارند که آینه‌ تمام نمای تاریخ اند علاوه بر اینکه فرصتی برای آموزش غیر مستقیم نیز فراهم کرده اند. کودک می تواند در اندک زمانی با مفاهیم و عناصر انسانی آشنا شود و بیاموزد در موقعیت های مختلف چگونه رفتار کند. فراموش نکنید که خردسالی از سنین حساسی است که آموزه های غلط می تواند تبعات جبران ناپذیری به دنبال داشته باشد حتما در انتخاب موضوع داستان دقت کنید با ما همراه باشید تا با نکات موثر بیشتر آشنا شوید. 

در حال حاضر قصه و داستان خوانی در برخی از مهد کودک های تهران بسیار رونق گرفته است.

نقش خانواده ها در روایت داستان

متاسفانه حال شرایط جامعه به گونه ای رقم می خورد که نه تنها پدر و مادر تحت فشار اقتصادی، اجتماعی و روانی هستند بلکه فرصت چندانی برای همراهی با فرزندان خویش ندارند و از داستان سرایی غفلت می کنند. 

برخی تصور می کنند که کودک با شنیدن یک داستان پس از مدتی آن را فراموش می کند در حالیکه ارزش ها و مفاهیم این روش کارآمد در انبار خاطرات ذهنی حک می شود و کودک می آموزد در مسیر رشد چگونه حد و مرز خود را حفظ کند و از افکار بیهوده که همچون زنجیری می تواند راه پریدن را بگیرند جدا گردد. 

متاسفانه برخی از والدین اگرچه برای بزرگ کردن فرزند خود خون دل می خورند و زحمت بسیار می کشند اما نمی توانند آن ها را از پشت دشت های زرد بی هویتی نجات دهند و طعم ‌رهایی را بچشانند. بسیارند کودکانی که بزرگ می شوند بدون آنکه بیاموزند فارغ از مشکلات آنچه را که می خواهند به دست آورند.

پیشنهاد می کنیم برای خواندن صد ها 

قصه صونی

 به سایت رادیوکودک مراجعه نمائید.

https://radiokodak.com/term/۵۴۹۶

چالش تکنولوژی و پر کردن اوقات فراغت کودکان

خردسالان، دانش آموزان پیش دبستانی و دبستانی معمولا علاقه بسیاری به این فعالیت مفرح دارند اما می بایست علاوه بر انتخاب موضوع، ابتکار و خلاقیت را نیز ادغام کرد تا حال و هوای جذابی فراهم شود و بتوان کودکان را از جاذبه های پوچی مانند کامپیوتر، گوشی تلفن یا تلویزیون به سمت گوش دادن به قصه و قرار گرفتن در موقعیت های داستانی جذاب و رویاپردازی سوق داد.

در ادامه بیشتر به مزایای قصه گویی اشاره می شود تا شما نیز از این ترفند جذاب برای آموزش مهارت های زندگی به فرزند دلبندتان استفاده کنید. 

۱- آموختن ارزش های درونی

کمتر کودکی را می توان پیدا کرد که از شنیدن داستانی جذاب و مهیج لذت نبرد.

"در فرهنگ ایرانی داستان های جذاب و مهیج بسیاری وجود دارند که آینه‌ تمام نمای تاریخ اند علاوه بر اینکه فرصتی برای آموزش غیر مستقیم نیز فراهم کرده اند"حتما در انتخاب شخصیت ها دقت نظر داشته باشید تا با چاشنی خلاقیت و ابتکار حرکات آن ها را تقلید کنید بطوری که فکر کودک ساعات طولانی مشغول بازیابی پیام های داستان شود. 

آموزش مستقیم ارزش هایی مانند دانایی، شجاعت، احترام به بزرگتر ها به صورت مستقیم نه تنها لذتی ندارد بلکه کارایی چندانی نیز به همراه ندارد اما با قصه خوانی بدون هزینه چندان می توان شاهد نهادینه شدن ارزش های انسانی بود.

۲- آشنایی با ریشه ها و خصوصیات فرهنگی

ایران از نظر فرهنگ و هنر بسیار غنی است. فرقی ندارد که شما ساکن کدام شهر و یا روستا هستید، می توانید برای آشنایی فرزندتان با آداب و رسوم و سنت های خانوادگی و اجتماعی داستان یا خاطره ای را به صورت جذاب و پر انرژی بازگویی کنید. 

معمولا کودکان نیز از داستان هایی که رنگ و بوی سنت های خانوادگی دارند و آنها را با اطلاعات مهیج آشنا می کند بشدت استقبال می کنند. 

۳- آموزش مهارت زبانی

زبان و گفتار از مهارت های ملموس هر فرد است که از کودکی با آن آشنا می شود و می آموزد از این طریق درک درستی به دست آورد. فراموش نکنید ادغام آموزش با قصه خوانی نه تنها روند آموزش را بهتر می کند بلکه کودک می آموزد از طریق این نقشه راه قدم به قدم پیش آید و مطابق الگو های کلامی رفتار کند، بنابراین داستانی انتخاب کنید که سرشار از جملات و کلمات جدید باشد. فراموش نکنید که در زمان تلفظ لحن کلام شما واضح و رسا باشد.

۴- بهبود مهارت شنیداری

شیطنت و بازیگوشی در ذات کودکان نهادینه شده است و برای تمرکز طولانی مدت چالش جدی دارند اما علاقه بسیاری نیز به شنیدن دارند. 

قصه گویی فرصتی بینظیر فراهم می کند تا نه تنها تمرکز کودک بهبود یابد بلکه خود نیز تلاش مضاعفی می کنند که در رمز گشایی کلمات و جملات موفق ظاهر شوند.

۵- بهبود قدرت تخیل و داشتن ذهن قدرتمند

قصه گویی را می توان فعالیتی بدون هزینه دانست که مزایای بیشماری در تقویت خلاقیت و تجسم ذهن کودکان دارد. حتما داستانی انتخاب کنید که سرشار از ایده ها و تکنیک های خاص باشد تا کودک برای خیال پردازی، شخصیت سازی و تجسم مکان ها و اتفاقات چالشی نداشته باشد.

بی جهت نیست که تحقیقات نشان می دهد بسیاری از افراد موفق در دوران کودکی قصه گویی همواره جز برنامه های روتین روزانه آن ها بوده است.

۶- تقویت حافظه

شاید اگر بدانید که قصه گویی در تقویت حافظه فرزندتان نیز تاثیر شگرفی دارد نسبت به انجام آن تعهدی بیشتری داشته باشید. در روایت داستان به کودک فرصت دهید که آن ها را در ذهن تجسم کند می توانید با تقلید صدا و حرکات بدن در تفهیم مفاهیم نیز تاثیر بگذارید تا درک واضح و درستی از اصل موضوع داشته باشد. 

در آخر از فرزندتان بخواهید که آنچه را که متوجه شده بیان کند. سوال پرسیدن درباره کاراکتر ها و یا اتفاقات داستان نیز بسیار مهیج است و اغلب از سوی کودکان با استقبال زیاد نیز رو به رو می شود. این فعالیت نه تنها از حافظه کودک پشتیبانی می کند بلکه درخشش حافظه را به دنبال دارد. 

۷- گسترش دید

از ترفند های جذابی که می توانید فرهنگ ها و شرایط اجتماعی ملل مختلف را به فرزندتان بیاموزید خواندن داستان است. در واقع قصه گویی فضایی بهینه فراهم می کند تا با کمترین بی نظمی و آشفتگی طرحی ویژه از فرهنگ ها و اماکن کشور های مختلف در ذهن کودک نقش ببندد. 

بهتر است در انتخاب کتاب متناسب با سن شروع کنید و نخست کشور هایی که اشتراک فرهنگی دارند را در نظر بگیرید سپس با مشاهده تمرکز و ذهن قدرتمند فرزندتان فعالیت را گسترش دهید.  

۸- افزایش مهارت قصه گویی

مزایای قصه گویی تنها محدود به آنچه گفته شد نیست بلکه پله های آموزش رسمی را نیز سفت تر می کند.

"کودک می تواند در اندک زمانی با مفاهیم و عناصر انسانی آشنا شود و بیاموزد در موقعیت های مختلف چگونه رفتار کند"معمولا درخشش کودکان برای یادگیری موضوعات مختلف وابسته به تکرار است با توجه به اینکه قصه گویی نیز فعالیتی مفرح است که بدون در نظر گرفتن استعداد بصورت پیوسته و تکرار شونده صورت می گیرد در عملکرد تحصیلی تاثیر شگرفی دارد.

 بسیاری از معلمان نیز بیان می کنند زمانیکه درس جدید را بصورت داستان وار تشریح می کنند شکوفایی توانمندی بهتر صورت می گیرد و چالش آموزشی زیادی وجود نخواهد داشت. 

برای این منظور پیشنهاد می کنیم به صفحه 

لالایی کودکانه

 در سایت رادیوکودک مراجعه نمائید.

https://radiokodak.com/term/۵۴۸۰

۹- بهبود مهارت های ارتباطی

از راهکار های ساده و آسان که در تقویت مهارت ارتباطی کودکان تاثیری شگرف دارد قصه گویی است. حس کنجکاوی کودکان بشدت ملموس است اما برخی برای مطرح کردن آنچنان اعتماد به نفسی ندارند. 

آموختن نحوه طرح درست پرسش می تواند نه تنها به افزایش آگاهی منجر شود بلکه در مراودات ارتباطی نیز تاثیر چشمگیری داشته باشد. توصیه می شود داستانی را با موضوع جذاب انتخاب کنید تا کودک از این طریق مدیریت مکالمه را بیاموزد و برای ایفای شخصیت های مختلف تشویق شود. 

پس از مدتی نه تنها شما بلکه کودک نیز از اعتماد به نفس خود شگفت زده می شود و به راحتی می تواند در جمع های مختلف توانمندی سخن وری خود را به رخ بکشد.

۱۰- به دست آوردن روحیه جنگ طلب

زندگی انسان با چالش و مشکلات های مختلف گره خورده است. اگر بتوان کودک خود را به گونه ای تربیت کرد که بداند در موقعیت های مختلف به ویژه دشوار چگونه رفتاری داشته باشد مطمئنا نه تنها زندگی شادتری را تجربه می کند بلکه به موفقیت های عظیمی نیز دست می یابد. 

روایت داستان و قصه فرصتی شگرف است تا بصورت غیر مستقیم این مهارت را بیاموزند. بهتر است در انتخاب موضوع کاراکتر هایی را در نظر داشته باشید که همواره در موقعیت های دشوار عکس العمل مناسب نشان می دهند.‌ خوشبختانه داستان های بسیاری وجود دارند که نه تنها متن داستان به یکدیگر پیوسته است بلکه به کودک می آموزند رنج و سختی همچون شادی و خوشی گذارا هستند و آنها با یکدیگر به زندگی طعم می بخشند. 

فراموش نکنید زمانی می توان شاهد نتایج موثری از قصه گویی بود که روش درستی برای روایت انتخاب شود.

با ما همراه باشید تا با شاخص ترین پارامتر های تاثیر گذار آشنا شوید.

۱- طول داستان  

داستان های بسیار بلند یا خیلی کوتاه نمی توانند چندان موثر باشند. می بایست در انتخاب قصه دقت داشته باشید که کودکان بشدت پر انرژی هستند و نمی توانند مدت زمان طولانی تمرکز خود را حفظ کنند علاوه بر اینکه داستان های بسیار کوتاه نیز در انتقال پیام چندان نتیجه بخش نیستند. سن، شرایط فردی و علاقه می توانند از فاکتور های موثر برای انتخاب داستان باشند.

۲- محیط امن و آرام

حتما شرایط محیطی را به گونه ای فراهم کنید تا علاوه بر آسایش و آرامش فکری، کودک احساس راحتی داشته باشد در غیر این صورت نه تنها برای تمرکز چالش دارد بلکه سبب آشفتگی و بی نظمی شما نیز می شود.

۳- بیان مقدمه داستان

یکی از اشتباهات فاحش در کمرنگ کردن مزایای قصه گویی این است که والدین بدون مقدمه به سراغ اصل داستان می روند اما کودک نیاز دارد بداند قبلا چگونه این موضوع رخ داده است و یا اگر اتفاقات جالبی مواجه شده اید حتما آن را مطرح کنید که به خلق فضای دلنشین منجر می شود. این ترفند های ساده ولی موثر به علاقه و اشتیاق کودک کمک شایانی می کند.

۴- استفاده از ارکان مناسب برای تشریح داستان

بیان داستان به شکل روزنامه وار و خشک مطمئنا نه تنها بازدهی آموزشی ندارد بلکه کودک را خسته می کند. حتما از حالت بدن، دست و چهره خود کمک بگیرید تا با ابتکارات جذاب شخصیت سازی کنید. 

اگر داستان شما دارای کاراکتر های حیوانات است، می توانید صدای آن ها را تقلید کنید و از کودک نیز برای همراهی دعوت کنید تا نه تنها استرس و اضطرابی نداشته باشد بلکه تا ساعات طولانی نیز انرژی مضاعفی را دریافت کند.

۵- استفاده از لحن رسا، واضح و جذاب

اگر لحن گفتاری شما بلند و شمرده نباشد نباید انتظار همراهی داشته باشید.

"حتما داستانی انتخاب کنید که سرشار از ایده ها و تکنیک های خاص باشد تا کودک برای خیال پردازی، شخصیت سازی و تجسم مکان ها و اتفاقات چالشی نداشته باشد"پیشنهاد می شود متناسب با قصه و شخصیت ها از لحن هیجان انگیز استفاده کنید تا تاثیر عمیق تر و با شکوه تری در ذهن و شخصیت فرزندتان بگذارد. داستانی که از نظر محتوا فقیر باشد چندان انتخاب شایسته ای نیست، می بایست حس علاقه را در کودک به وجود آورید. 

۶- دعوت از کودک برای همراهی

مطرح کردن سوالاتی جذاب در متن داستان به تمرکز بیشتر کودک منجر می شود. می توانید پرسش هایی مانند "می دونی چطوریه؟" را انتخاب کنید تا از طریق این تکنیک ساده و موثر پیام ها را منتقل کنید. کودکان اگرچه دامن لغات وسیعی ندارند اما می توانند به این قبیل عبارات پاسخ شایسته ای بدهند.

در انتها به شما پیشنهاد می کنیم اگر به دنبال قصه های کودکانه 

مناسب و مختلف هستید به سایت رادیوکودک مراجعه نمائید.

https://radiokodak.com/node/5827 

۷- درمان اختلالات و مشکلات رفتاری در کودکان

مزایای داستان سرایی و روایت قصه به همینجا ختم نمی شود بلکه تربیت اجتماعی، عاطفی و اخلاقی نیز در سایه آن پدید می آیند. کودک از این طریق می آموزد بدون استرس و اضطراب در زندگی قوانین و هنجار های اجتماعی را اجرا کند.

اختلالات و مشکلات سنین کودکی بسیارند که قصه گویی بعنوان روش درمانی غیر مستقیم نه تنها آن ها را با علت مشکل رو به رو می کند بلکه راهکار های مقابله و فائق شدن را نیز به نمایش می گذارد.

برای مثال قصه خوانی تاثیر بسیار مثبتی بر گفتار درمانی کودک  

داشته است.

https://radiokodak.com/node/۷۲۹۴

پیشنهاد می کنیم اگر علائم اختلالات و مشکلات رفتار در کودک خود می بینید حتما با یک روانشناس کودک معتبر مشورت کنید.