سرانه جذب پزشک در کشور بسیار پایین است / نیاز شدید مناطق محروم به افزایش پزشک

داریوش چیوایی؛ کارشناس اقتصاد سلامت در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو، پیرامون موضوع کمبود پزشک در کشور گفت:درحال حاضر روند سنی کشور رو به پیری است و اگر هرم جمعیتی پیش‌بینی شده با نرخ رشد جمعیت فعلی را در ۳۰ سال آینده مشاهده کنیم، می‌بینیم که افراد سالمند ما چهار تا پنج برار جمعیت جوان خواهد شد. افراد سالمند در مقایسه با دیگر اقشار جامعه نیازشان به موارد بهداشتی و درمانی بیشتر است. بنابراین به همین میزان نیاز است تا خدمات درمانی و بهداشتی جامعه افزایش پیدا کند تا پاسخ گوی این قشر باشد. البته این موضوع تنها راجع به آینده نیست بلکه همین الان هم خدمات بهداشتی و درمانی کفاف قشر سالمند را آن گونه که باید نمی‌دهد و بحث دسترسی به خدمات بهداشتی با وجود تلاش‌های فراوان اما هنوز با ضعف‌های جدی در دسترسی‌ آن رو به روست. دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی چند بعد دارد که منظور هم بعد فیزیکی است و هم مالی.

"افراد سالمند در مقایسه با دیگر اقشار جامعه نیازشان به موارد بهداشتی و درمانی بیشتر است"اما یکی از مهم‌ترین عوامل در ارائه خدمات بهداشتی و درمانی، تعداد ارائه دهندگان آن یعنی همان پزشک و پرستار است. کارمند بیمه هم جزء این نظام قرار می‌گیرد اما همان طور که مستحضرید پزشک، پرستار و دندادن پزشک مهم‌ترین عوامل این نظام هستند. چون پایه و اساس ارائه خدمت بر عهده این افراد است. درحال حآضر آمار و ارقام رسمی کشور نشان می‌دهد که سرانه جذب پزشک بین ۱۱ تا نهایت ۱۴ درصد است. این درحالیست که در کشورهای  منطقه و همسایگان به جز افغانستان و عراق، رتبه اخر در بحث جذب پزشک سالیانه را داریم.

چیوایی در ادامه درباره بحران کمبود پزشک تصریح کرد: وضع سرانه جذب پزشک در کشور ما بسیار پایین است.

پس مسئله اصلی که باید در نظام پزشکی کشور برطرف شود، بحث کمبود پزشک است. اگر این آمارها را بین پزشک عمومی و متخصص تفکیک کنیم، می‌بینیم که در بحث تعداد پزشک متخصص وضعیت ما بسیار بدتر هم هست. یعنی آمار پزشک متخصص نسبت به هر ده هزار جمعیت چیزی حدود ۵ درصد است. این درحالیست که میانگین اروپا چیزی حود ۳۲ درصد است. پس ما کمبود پزشک داریم که باعث کمبود ارائه خدمات پزشکی شده و خود این باعث کمبود دسترسی به خدمات پزشکی شده است.

"بنابراین به همین میزان نیاز است تا خدمات درمانی و بهداشتی جامعه افزایش پیدا کند تا پاسخ گوی این قشر باشد"در نهایت می‌توان به این رسید که درحال حاضر با یک بحرانی در بحث ارائه خدمات پزشکی و درمانی رو به رو هستیم. که اگر امروز برای این موضوع چاره اندیشی نشود این بحران قطعا گریبان کشور را در آینده خواهد گرفت. پس ما باید به سمت افزایش ظرفیت در نظام پزشکی کشور برویم. یعنی در ابتدا ببینیم کمبود پزشک در کدام رشته‌ها بیشتر است و در دومین مرحله ببینیم غیر افزایش پزشک چه عواملی می‌تواند در ارائه خدمات پزشکی موثر واقع شود. مثل عادلانه نبودن تعرفه‌ها بین رشته‌های مختلف که باعث شده اقبال به برخی رشته‌های پزشکی خیلی کمتر از حد معمول باشد.

این کارشناس اقتصاد سلامت با اشاره به بورسیه مناطق محروم اظهار داشت: بورسیه مناطق محروم نیز بحث بسیار مهمی است.

قانون، بورسیه مناطق محروم را از دانشجویان بومی همان منطقه جایز می‌داند. اما درحالی که قانون تا ۳۰ درصد دانشجویان را جایز برای خدمت مناطق مرحوم می‌داند، تنها ۶ درصد آن اجرا می‌شود که نیاز است این قانون تمام و کمال اجرا شود. نهادهای محرومیت‌زدا نیز باید بدانند بحث افزایش پزشک برای مناطق محروم می‌تواند قدم بزرگی در راستای خدمت رسانی به این مناطق باشد. به این صورت که برای مناطق محروم به تعداد مورد نیاز،پزشک، پرستار و دندان پزشک بورسیه کنند و پول خوبی نیز به آن‌ها بدهند تا در صورت لزوم همانجا ماندگار شوند.

چیوایی در پایان درباره علت مقاومت وزارت بهداشت نسبت به افزایش ظرفیت جذب پزشک گفت: مقاومت وزارت بهداشت در برابر این اتفاق، به علت تعارض منافع است. منظور بنده نیز تعارض منافع مسئولان وزارت بهداشت نیست و فکر نمی‌کنم از این موضوع انتفاع مالی ببرند.

"اما یکی از مهم‌ترین عوامل در ارائه خدمات بهداشتی و درمانی، تعداد ارائه دهندگان آن یعنی همان پزشک و پرستار است"بلکه به نظرم یک نگاه یک طرفه‌ای به ظرفیت آموزش پزشکی کشور وجود دارد و بهانه این است که ظرفیت برای آموزش وجود ندارد. اما قطعا فضاسازی‌ها و فشارها اثر خواهد کرد و ظرفیت آموزش افزایش پیدا خواهد کرد. خوب است راجع به این موضوع در فضای رسانه صحبت شود. چرا که صحبت کردن باعث می‌شود ابعاد این موضوع روشن شود. این درحالیست که تخت‌های بیمارستانی از ۲۰۰۰ نفر به ۸۰۰۰ نفر افزایش یافته اما ظرفیت پذیرش پزشک همانی است که قبلا بوده است.