نودویکمین جلسه دادگاه حمید نوری: ۳۴سال صبر بازماندگان اعدام‌های تابستان ۶۷ برای رسیدن به عدالت
نودویکمین جلسه دادگاه رسیدگی به اتهام‌های حمید نوری، متهم به دست داشتن در اعدام زندانیان سیاسی در سال ۶۷ در زندان گوهردشت، روز دوم مه/۱۲ اردیبهشت در سالن ۳۷ دادگاه بدوی استکهلم برگزار شد. در این جلسه کنت لوییس، وکیل مشاور سازمان مجاهدین خلق ایران، لایحه خود را ارائه کرد.
دادگاه #حمید_نوری
رشته توئیت
۱-نودویکمین جلسه دادگاه رسیدگی به اتهامات حمید نوری، متهم به دست داشتن در اعدام زندانیان سیاسی در سال ۶۷ در زندان گوهردشت، روز دوم می/۱۲ اردیبهشت در سالن ۳۷ دادگاه بدوی استکهلم برگزار شد. در این جلسه کنت لوییس، وکیل مشاور سازمان مجاهدین، لایحه خود را pic.twitter.com/wxrzx4JDFs
در این جلسه اعضای خانواده حمید نوری هم حضور داشتند و او پیش از آغاز جلسه با خانواده‌اش از دور سلام و احوال‌‌پرسی کرد. نوری کت و شلواری کرم و بولوز یقه اسکی زرد بر تن داشت.
در آخرین تحولات مرتبط با محاکمه نوری، وزارت امور خارجه ایران یکشنبه ۱۱ اردیبهشت / یکم مه، ماتیاس لنتز، سفیر سوئد در تهران را احضار کرد.
"نودویکمین جلسه دادگاه رسیدگی به اتهام‌های حمید نوری، متهم به دست داشتن در اعدام زندانیان سیاسی در سال ۶۷ در زندان گوهردشت، روز دوم مه/۱۲ اردیبهشت در سالن ۳۷ دادگاه بدوی استکهلم برگزار شد"وزارت خارجه جمهوری اسلامی در اطلاعیه‌ای گفته است که مدیرکل وزارت خارجه ایران فرایند دادگاه و بازداشت حمید نوری را «کاملاً غیرقانونی و تحت تأثیر اقدامات و القائات کذب و جعلی گروهک تروریستی منافقین (مجاهدین خلق) قلمداد و فضاسازی معاندانه علیه جمهوری اسلامی ایران را قویاً محکوم کرد». وزارت خارجه جمهوری اسلامی همچنین اتهامات دادستانی سوئد علیه حمید نوری را «بی‌پایه و ساختگی» خوانده و خواستار پایان دادن به دادگاه و آزادی حمید نوری شده است.
در محل دادگاه پس از گفت‌وگوی مقدماتی وکیل مشاور کنت لوییس و قاضی توماس ساندر، پس از آماده شدن امکانات فنی گفت که در راه دادگاه در اتوبوس گیر کرده و دیر رسیده است. او ارائه لایحه خود را آغاز کرد و گفت:
«… من هر روز به همه و حمید نوری صبح به خیر می‌گویم اما امروز عید را هم به او و مسلمانان برای پایان ماه رمضان تبریک می‌گویم.»
لوییس در ادامه گفت که از دادستان‌ها و کیفرخواست آنها تشکر می‌کند و جز اختلاف نظر در مورد درگیری مسلحانه، بحث دیگری درباره دادخواست ندارد. او سپس گفت که وکیلان مدافع متهم، حمید نوری، در ساعات پایانی روز یکشنبه، دو نظریه کارشناسی جدید به دادگاه ارائه کرده‌اند:
«حالا باید دید که آنان قصد دارند فردا و پسفردا به چه شکلی از وقت دفاعشان استفاده کنند.»
لوییس سپس به نام برخی از موکلانش از جمله محمد زند اشاره کرد و توضیحاتی در مورد آنان داد و بعد به ارائه توضیحی تاریخی درباره سازمان مجاهدین خلق پرداخت.
او گفت که این سازمان در سال ۱۹۶۵ پایه‌گذاری شد و بنیانگذاران آن جز مسعود رجوی در سال ۱۹۷۲ اعدام شدند و مسعود رجوی هم حکم حبس ابد گرفت. او در ادامه شرایط سیاسی اول انقلاب را توضیح داد و گفت که چگونه فضا برای فعالیت‌های سیاسی آرام آرام بسته و تنگ شده است. این وکیل مشاور، اقدامات سازمان مجاهدین خلق در این مقطع را در راستای ایستادگی برای تحقق دموکراسی دانست و گفت که زنان و اقوام و اقلیت‌ها در این مقطع به شدت تحت فشار قرار گرفتند. او سپس به تصویب قانون اساسی و ایستادگی سازمان مجاهدین خلق در مقابل مجموعه اقدامات رژیم جمهوری اسلامی اشاره کرد و بعد هم درباره سرکوب مردم در کردستان توضیحاتی ارائه کرد.
کنت لوئیس همچنین به درگیری‌های #کردستان اشاره کرد و عکس اعدام‌های دسته‌جمعی در فرودگاه #سنندج را در سال ۱۹۷۹ (۱۳۵۷) به نمایش گذاشت و گفت: «ببینید آنها چگونه کُردها را اعدام کردند…»
دادگاه #حمید_نوری pic.twitter.com/FDSxkyLdgK
کنت لوییس سپس به حکمی از دادگاه شهر بم در تاریخ ۲۴ جولای ۱۹۸۰ اشاره کرد که در آن آمده است مجاهدین مرتد هستند و حق و حقوقی ندارند و به همین دلیل شکایتشان رد می‌شود.
"در آخرین تحولات مرتبط با محاکمه نوری، وزارت امور خارجه ایران یکشنبه ۱۱ اردیبهشت / یکم مه، ماتیاس لنتز، سفیر سوئد در تهران را احضار کرد"کنت لوییس سپس تصویری از تظاهرات مجاهدین در تاریخ ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ اشاره کرد، آن را تظاهراتی صلح‌آمیز خواند و گفت:
«در جریان سرکوب این تظاهرات صدها نفر دستگیر شدند از جمله زنان و دختران جوان. آنان شماری از این زنان و دختران را اعدام کردند و بعد تصاویرشان را در روزنامه‌ها منتشر کردند تا مردم آنان را شناسایی کنند. دورانی شروع شد که مردم را شکنجه می‌کردند و شلاق می‌زدند، جرثقیل به میدان‌ها می‌آوردند و مردم را اعدام می‌کردند که البته الان هم همین‌طور است. از این زمان به بعد، سازمان مجاهدین مقاومت مسلحانه خود را آغاز کرد چون به این باور رسید که مقاومت دموکراتیک و مدنی در مقابل این رژیم فایده‌ای ندارد: «بعد از دوران روزنامه پخش کردن، حالا سلاح به دست گرفتند برای دفاع از خودشان. نیروی مسلح مجاهدین بنا بر دلایل طبیعی، یونیفرم نداشتند.
شما در این تصویر دو مجاهد مسلح را می‌بینید که مشغول تیراندازی به سوی پاسدارها هستند. آنها به مراکز رژیم از جمله اطلاعات و … حمله می‌کردند و در کردستان هم پایگاه نظامی درست کردند و فعالیت نظامی داشتند. از سال ۱۹۸۱ که فعالیت سازمان مجاهدین ممنوع -شد، این سازمان با چند سازمان دیگر مجموعه‌ای با عنوان شورای ملی مقاومت را تشکیل دادند. … این مجموعه قصد داشت ایرانی دموکراتیک بسازد و سازمان مجاهدین بزرگ‌ترین گروه در آن بود اما همه سازمان‌های عضو، رأی برابر داشتند. وقتی درخواست صلح با عراق در سال‌های آغاز جنگ مطرح شد، ایران حرف از آزادی قدس و کربلا می‌زد اما سازمان مجاهدین می‌دانست که این خواست مردم نیست و برای همین در سال ۱۹۸۳ مجاهدین با عراق پیمان صلح بستند.
"وزارت خارجه جمهوری اسلامی همچنین اتهامات دادستانی سوئد علیه حمید نوری را «بی‌پایه و ساختگی» خوانده و خواستار پایان دادن به دادگاه و آزادی حمید نوری شده است"این را هم بگویم که مجاهدین در آغاز جنگ در صف اول جنگ با عراق بود اما بعد که رژیم آنان را ممنوع اعلام کرد، شرایط عوض شد. وقتی فرانسه در سال ۱۹۸۶ حضور مجاهدین در این کشور را ممنوع اعلام کرد، آنان در عراق پایگاه تشکیل دادند و اسلحه خریدند و بعد تلاش کردند تا نیروهایشان را در قالب درگیری غیر بین‌المللی به مراکزشان را ایران برسانند. مجاهدین در ترکیه و پاکستان هم پایگاه داشتند که در تاریخ ۱۷ تیر ۱۳۶۷ به پاسگاهشان در کراچی حمله و یک نفر کشته و ۱۱ نفر مجروح شدند. اینها نشان می‌دهد که درگیری مسلحانه غیربین‌المللی میان مجاهدین و ایران در جریان بوده و من ادعا می‌کنم که این درگیری مسلحانه غیربین‌المللی پس از پایان جنگ ایران و عراق هم ادامه یافت.»
کنت لوییس سپس به درگیری‌های میان پاسداران با مجاهدین پس از پایان جنگ اشاره کرد و گفت که پاسداران در این درگیری‌ها لباس پیش‌مرگه‌های کرد را به تن می‌کرده‌اند:
«آنان می‌خواستند نشان بدهند و وانمود کنند که مجاهدین با همکاری عراق با کردهای طرفدار ایران جنگیده‌اند اما این جریان به نتیجه نرسید و خود مجاهدین توانستند پاسدارها را شکست بدهند و حتی از آنان و پایگاهشان اسلحه هم به دست بیاورند.»
این وکیل مشاور در ادامه به حمله هوایی ایران به کمپ اشرف در سال ۱۹۹۲ اشاره کرد و گفت که “ان‌ال‌ای” موفق شد یکی از هواپیماهای جنگی ایران را سرنگون کند. او سپس به مواردی از تلاش ایران برای حمله به مجاهدین اشاره کرد و از قاسم سلیمانی به عنوان کسی نام برد که این حمله‌ها را در سپاه قدس هدایت می‌کرده است.
کنت لوییس بعد به تلاش‌ها برای بمب‌گذاری در گردهمایی مجاهدین در پاریس اشاره کرد و دستگیر شدن عاملان پیش از این حمله و محکوم شدنشان در دادگاه بلژیک. وکیل مشاور سازمان مجاهدین در ادامه گفت:
«عده زیادی از اعضای سازمان مجاهدین در سال‌های ۸۱ و ۸۲ به دلیل بخش روزنامه دستگیر و زندانی شدند. بی‌شمار روایت وجود دارد که این زندانیان نه تنها ضرب و شتم که شکنجه شده‌اند.»
در رویدادی بی‌سابقه، با گذشت بیش از سه دهه از کشتار جمعی زندانیان سیاسی در #تابستان۶۷، یکی از متهمان به دست داشتن در این جنایت در دادگاه محاکمه می‌شود. این «مومنت» بخشی از گزارش‌های زمانه از روند دادگاه #حمید_نوری را دنبال می‌کند.https://t.co/BRNm7Bzpzc
کنت لوییس سپس تصویری از پاهای آسیب‌دیده یک فرد پخش کرد که کف پا و انگشتانش از بین رفته بود. او گفت:
«می‌گویند که این افراد در دادگاههای رسمی و عادلانه محاکمه شده‌اند اما به هیچ وجه چنین نبوده است و ما در همین دادگاه هم این را بارها شنیدیم.
"در محل دادگاه پس از گفت‌وگوی مقدماتی وکیل مشاور کنت لوییس و قاضی توماس ساندر، پس از آماده شدن امکانات فنی گفت که در راه دادگاه در اتوبوس گیر کرده و دیر رسیده است"… در نهایت همان‌طور که شنیدیم در نهایت اعدام‌های سال ۶۷ از پنجم مرداد در زندان اوین و از هشتم مرداد در زندان گوهردشت آغاز شد و همان‌طور که باز شنیدیم، اولیای زندان حق نداشتند در این مدت زندان را ترک کنند یا حتی با کسی خارج از زندان تماس بگیرند. در حد توان تلاش کردند تا این اعدام‌ها و محل دفن اجساد را مخفی نگه دارند. در این مقطع آمار دقیقی از شمار اعدام‌شدگان وجود ندارد اما مجاهدین تخمین می‌زنند که دست‌کم ۳۰ هزار نفر در سراسر کشور اعدام شده باشند؛ از جمله کردهای مخالف در کردستان و افراد دیگر گروه‌ها.»
کنت لوییس سپس به مقاله‌ای از روزنامه سان اشاره کرد و گفت که این روزنامه هم ۳۰ هزار نفر را نوشته است. او بعد از قول مهدی خزعلی شمار اعدام‌شدگان را تا ۲۰ هزار نفر اعلام کرد و از دکتر محمد ملکی نقل کرد که تعداد اعدام‌شدگان ۳۰ هزار و ۴۰۰ نفر بوده است. وکیل مشاور سازمان مجاهدین بعد به شهادت برخی شاکیان و شهود اشاره کرد و گفت:
«این موارد در کیفرخواست دادستان‌ها آمده و از مدارک اثباتی مهم ما هستند.
مواردی که کامیون حمل اجساد دیده شده و ….»
کنت لوییس به کتاب سیاه سازمان مجاهدین و اسامی پنج هزار و ۱۵ اعدام شده اشاره کرد و گفت:
«ما یک لیست ۳۰ هزار نفری هم داریم و البته کسان زیادی این عدد را زیر سوال برده‌اند اما اگر مقایسه کنیم با کشتار شش میلیون یهودی از سوی نازی‌ها، این عدد کاملا منطقی و باورپذیر است.»
کنت لوییس در ادامه شرح لایحه خود به نامه‌ای از مسعود رجوی اشاره کرد که جزییاتی از مسائل مربوط به اعدام‌های سال ۶۷ از جمله فتوای روح‌الله خمینی را به اطلاع سازمان ملل رسانده است و بعد درباره هیأت‌های مرگ در زندان‌های تهران و شهرستان صحبت کرد:
«مجاهدین در نهایت موفق به شناسایی ۸۶ نفر به عنوان اعضایِ هیأت‌های مرگ در شهرستان‌ها شدند. اعضای هیأت مرگ در تهران به زندان گوهردشت هم رفت‌وآمد داشتند. پس از اعدام‌ها رژیم تلاش کرد تا محل دفن زندانیان و گورهای دسته‌جمعی را پنهان نگه دارد و برای انجام این کار حتی به ساختمان‌سازی روی این محل‌ها دست زد .…»
کنت لوییس در پایان این فراز از صحبت‌هایش درخواست تنفس کرد و قاضی توماس ساندر، رئیس دادگاه، ۱۵ دقیقه تنفس اعلام کرد.
۲۸-سیامک نادری، زندانی سیاسی دهه ۶۰ و از جان به در بردگان اعدام‌های سال ۶۷ که از شاهدان دادگاه #حمید_نوری است، در جریان جلسات دادگاه به کشیدن نقاشی از صحن دادگاه می‌پردازد. pic.twitter.com/PxiBqXRWhF
با پایان زمان تنفس، وکیل مشاور، کنت لوییس، ارائه لایحه خود را از سر گرفت و در آغاز گفت:
«من ابتدا عذرخواهی می‌کنم از اینکه گفتم کردها تنها در کردستان اعدام شدند. من منابع کافی در اختیار نداشتم اما این را اصلاح می‌کنم.
"او گفت که این سازمان در سال ۱۹۶۵ پایه‌گذاری شد و بنیانگذاران آن جز مسعود رجوی در سال ۱۹۷۲ اعدام شدند و مسعود رجوی هم حکم حبس ابد گرفت"کردها در گروه‌های مختلف حضور داشته‌اند و اعدام شده‌اند.»
لوییس در ادامه صحبت‌های خود با اشاره به زمینه و اساس اعدام‌های سال ۶۷ گفت:
«حکم یا فتوای خمینی باعث اعدام‌ها و کشتار دسته‌جمعی بوده است. خمینی فتوایش را صادر کرد و بعد هم در پاسخ به احمد خمینی که پرسیده چگونه باید فتوای او اجرا شود گفته که از بین ببرید دیگر! هر کسی را با اسلام مخالف است از بین ببرید. او مجاهدین را “منافقین”خوانده و گفته که آنها مرتد هستند. او حتی مجاهدین را بدتر از کفار خوانده و البته از همان اول انقلاب قصد داشته که آنها را حذف کند….»
کنت لوییس سپس به دفاع ابراهیم رئیسی از حکم یا فتوای روح‌الله خمینی اشاره کرد و گفت که او هم همین استدلال را داشته است. او مجاهدین را “منافقین” خوانده و گفته که آنها مرتد هستند.
او حتی مجاهدین را بدتر از کفار خوانده و البته از همان اول انقلاب قصد داشته که آنها را حذف کند….»
کنت لوییس سپس به دفاع ابراهیم رئیسی از حکم یا فتوای روح‌الله خمینی اشاره کرد و گفت که آنان هم همین نظر را داشته‌اند. کنت لوییس تصویری از ابراهیم رئیسی را در کنار متنی از مصاحبه او با شبکه دو تلویزیون جمهوری اسلامی پخش کرد و درباره آنچه او “سیستم و دیکتاتوری ملایی” خواند، توضیح داد. او به نظر روحانیون شیعه درباره امام دوازدهم اشاره کرد و گفت که این روحانیون معتقدند هر کسی که در این اعتقادات هم‌سو با آنان نباشد، باید از بین برد. وکیل مشاور سازمان مجاهدین خلق در ادامه به موضوع درگیری مسلحانه بین‌المللی و بین‌المللی پرداخت و گفت:
«کارشناسان نظر داشتند که این درگیری می‌تواند درگیری غیربین‌المللی ذیل یک درگیری بین‌المللی باشد. بر اساس نظر موکلان من اما این درگیری یک درگیری غیر بین‌المللی بوده است.
"او در ادامه شرایط سیاسی اول انقلاب را توضیح داد و گفت که چگونه فضا برای فعالیت‌های سیاسی آرام آرام بسته و تنگ شده است"در سال ۱۹۸۸ اگر مجاهدین تصمیم گرفتند که عملیاتی داشته باشند، این عملیات باید با عراق هماهنگ می‌شد تا تداخلی ایجاد نشود. دادستان‌ها معتقدند که در این مورد عراق کنترل را در دست داشته. من اینجا می‌خواهم یک پرانتز باز بکنم. رژیم عراق سرنگون شد و ما می‌دانیم که در مورد این موارد که درباره‌شان صحبت می‌کنیم، آمریکایی‌ها مدارک را در اختیار دارند. در آن زمان نام سازمان مجاهدین خلق در لیست گروه‌های تروریستی آمریکا بود و بعد دادگاههای آمریکا خواستند که در این مورد مدرک ارائه شود.
وقتی که مدرک محکمه‌پسندی ارائه نشد، در نهایت هیلاری کلینتون که آن زمان وزیر امور خارجه آمریکا بود، نام این سازمان را از لیست گروه‌های تروریستی خارج کرد. … بر اساس اسنادی که وجود دارد، مجاهدین خلق حاضر نشده‌اند به رژیم صدام حسین درباره ایران اطلاعات بدهند. … من ماه مارس سال ۲۰۰۴ رفتم به کمپ اشرف؛ وقتی که اف‌بی‌آی از سه هزار و ۵۰۰ نفر حاضر در کمپ اشرف مصاحبه کرد و آزمایش گرفت و نمونه دی‌ان‌ای برداشت. از این سه هزار و پانصد نفر یک مورد هم به عنوان تروریست بازخواست و متهم نشد.»
کنت لوییس در ادامه صحبت‌هایش با اشاره به عملیات‌های نظامی مجاهدین گفت که عراقی‌ها در عملیات چهل‌چراغ حضور نداشتند:
«در جریان این عملیات ۴۰ خبرنگار بین‌المللی حاضر بودند اما هیچ‌کدام از آنان حضور نیروهای عراقی را گزارش نکرده‌اند. تنها گفته شده که هماهنگی‌ای وجود داشته با توپخانه عراق که در این مورد هم سند و مدرکی وجود ندارد.»
کنت لوییس در مورد این اظهاراتش به برخی منابع اشاره کرد و گفت:
«بعد از پایان جنگ این سازمان مستقیما با صلیب سرخ بین‌المللی تماس داشت برای آزاد کردن هزار و ۵۰۰ اسیر.»
کنت لوییس در ادامه به عملیات فروغ جاویدان اشاره کرد و مشغول طرح مواضعش درباره این عملیات بود که قاضی توماس ساندر به دلیل صداهای بلند اعتراض از بیرون سالن، جلسه را تعطیل کرد.
قاضی از عوامل حفاظت سالن خواست تا با پلیس تماس بگیرند و از معترضان بخواهند در هنگام برگزاری جلسه آرامش خود را حفظ کنند تا روند دادرسی مختل نشود.
دادگاه به دلیل سر و صدای شعارهایی که در بیرون از دادگاه سر داده می‌شد به مدت ۱۵ دقیقه متوقف شد.
رئیس دادگاه از پلیس خواست به آنها تذکر بدهد که آرام‌تر شعار بدهند.
"این وکیل مشاور، اقدامات سازمان مجاهدین خلق در این مقطع را در راستای ایستادگی برای تحقق دموکراسی دانست و گفت که زنان و اقوام و اقلیت‌ها در این مقطع به شدت تحت فشار قرار گرفتند"pic.twitter.com/fdOHUKCTSV
— Farzad Seifikaran (@FSeifikaran) May 2, ۲۰۲۲با آغاز دوباره جلسه دادگاه حمید نوری پس از وقفه‌ای کوتاه، کنت لوییس، وکیل مشاور سازمان مجاهدین، ارائه لایحه دفاع خود را از سر گرفت. او گفت:
«عملیات نظامی مجاهدین در ۱۸ ژوئن سال ۱۹۸۸ به شهر مهران رسید. … جمهوری اسلامی از عملیات مرصاد به عنوان عملیات نام نمی‌برد و به آن می‌گویند پاتک. … عملیات مجاهدین در غرب ایران انجام شد. نه در شمال ایران بود، نه در جنوب.
در غرب بود.… روح‌الله خمینی احتمالا حکمش را قبل از عملیات فروغ جاویدان صادر کرده است.»
کنت لوییس پس از صحبت درباره این موارد به شخص حمید نوری و ادله اثباتی درباره او پرداخت. او گفت به دفعات در تلویزیون سیمای آزادی درباره حمید عباسی (حمید نوری) صحبت شده؛ مدت‌ها پیش از آن که او در نوامبر سال ۲۰۱۹ در سوئد دستگیر شود:
«محمود رویایی در کتاب آفتابکاران نام او را برده و در کتاب “یک کهکشان ستاره”، حسین فارسی چهار بار نام او را آورده است.»
کنت لوییس سپس به جزییات ارائه شده در این کتاب‌ها پرداخت و در ادامه به تأیید رابطه و نزدیکی حمید نوری با ناصریان (محمد مقیسه) اشاره کرد و به فایل صوتی لو رفته از گفت‌وگوی مقیسه با علی رازینی استناد کرد:
«در این گفت‌وگو محمد مقیسه می‌گوید که به نوری هشدار داده است به سوئد سفر نکند و مسائل دیگری را هم مطرح می‌کند ….»
در جریان این صحبت‌های کنت لوییس، حمید نوری بارها و بارها سرش را تکان داد و از روی تعجب ابرو بالا انداخت و دستش را در مقابل دهانش گرفت. کنت لوییس در ادامه اشاره‌ای هم به نقش و سمت علی رازینی در جریان اعدام‌های دهه ۶۰ و سال ۶۷ کرد. او گفت:
«به هر حال به نظر می‌رسد نگرانی‌هایی درباره احتمال بازداشت حمید نوری وجود داشته است. … حالا برسیم به اینکه نوری می‌گوید (با خنده) در زمان اعدام‌ها در مرخصی زایمان بوده.
"او سپس به تصویب قانون اساسی و ایستادگی سازمان مجاهدین خلق در مقابل مجموعه اقدامات رژیم جمهوری اسلامی اشاره کرد و بعد هم درباره سرکوب مردم در کردستان توضیحاتی ارائه کرد"اگر چنین بوده چرا مقیسه به عنوان یک قاضی عالی‌رتبه باید نگران شرایط و وضعیت نوری باشد و از احتمال دستگیر شدنش خبر بدهد و به او بگوید که به این سفر نرود؟»
حمید نوری در زمان طرح این بحث از سوی کنت لوییس، سرش را با خنده تکان داد و ابراز تأسف کرد. وکیل مشاور سازمان مجاهدین سپس به موارد مکرری از تحقیقات اشاره کرد (از جمله تحقیق سازمان عفو بین‌الملل) و از شادی صدر نام برد و گفت:
«موارد زیادی از شهادت افراد مطلع وجود داشت که عملا به دادگاه ارائه نشد. عده زیادی تا سال ۲۰۲۰ برای من وکالت‌نامه فرستادند و اعلام کردند حاضرند در دادگاه شهادت بدهند اما دادستان‌ها اعلام کردند که دیگر نیازی نیست ….»
او با اشاره به برگزار شدن بیش از ۹۰ جلسه از دادگاه گفت:
«در جریان این دادگاه موارد بسیار اندکی در ارتباط با زنان زندانی مطرح شد و در این دادگاه به من و شماری از شاهدان اجازه داده شد تا درباره زنان زندانی و اعدام شده صحبت کنند.… ما در جریان شهادت “روم افشم” شنیدیم که گفت زنان مجاهد را در حال ورزش کردن در زندان دیده است و از تمرینات سخت آنان فهمیده که مجاهد هستند. من در این مورد قضاوتی ندارم و این را شاهد گفته است. او گفت که وقتی زنان زندان‌بان نتوانستند مانع زنان زندانی شوند، حمید عباسی (#حمید_نوری)، ناصریان و … آمده‌اند و دخالت کرده‌اند.»
کنت لوییس سپس این ادعای وکیلان مدافع نوری را زیر سوال برد که مدعی هستند شاهدان شهادت‌های یکدیگر را شنیده‌اند و بر همین اساس شهادت داده‌اند:
«این ادعا به هیچ وجه درست نیست و حتی این مورد به نفع حمید نوری و وکیلان او تمام شده تا بیایند و چنین ادعایی بکنند.
اینکه کارشناس-شاهد، کاوه موسوی که خودش هم از شاکیان این پرونده بوده، به یک ویدئو اشاره کرد که پس از بازداشت نوری ساخته شده نیز ثابت‌کننده هیچ چیزی نیست چون اساسا بعد از بازداشت حمید نوری ساخته شده ….»
کنت لوییس، وکیل مدافع سازمان مجاهدین خلق، شهادت‌ها و اظهارات محمود رویایی و حسین فارسی، از اعضای سازمان مجاهدین خلق را اساس شواهد و اسناد برای محکوم کردن متهم دانست و گفت که آنان بارها از حمید عباسی (حمید نوری) نام برده‌اند و به این مسأله نمی‌توان خدشه‌ای وارد کرد. او مقابل هم قرار دادن شهادت ایرج مصداقی و اصغر مهدی‌زاده را که گفت او را به سالن اعدام‌ها برده‌اند و شاهدان پیکرهای آویخته از دارها بوده، تلاشی برای از بین بردن اعتبار شهادت شاهدان دانست و گفت:
«کسان دیگری هم هستند که چنین موضوعی را مطرح کردند و این جریان قابل کتمان کردن نیست ….»
کنت لوییس در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت که با درخواست دادستان‌ها برای صدور حکم حبس ابد برای حمید نوری کاملا موافق است:
«حمید نوری فرد کم‌اهمیتی در زندان نبوده است. شاهدان ما شهادت دادند که او چگونه نقش ایفا می‌کرده است در اعدام دسته‌جمعی زندانیان در زندان گوهردشت. او نقشی قوی داشته و با غرض این جریان را پیش می‌برده و حتی پرونده ارائه می‌کرده است.»
کنت لوییس سپس گفت که چون حمید نوری نقش و حضور خود در این جریان را انکار و کتمان می‌کند، امکان درخواست تخفیف در مجازات برای او وجود ندارد و این در حالی است که مجموعه ادله اثباتی ارائه شده، نقش و حضور او در اجرای اعدام‌ها را تأیید می‌کند:
«… گرچه جایگاه حمید نوری در سلسله مراتب هیأت مرگ پایین است اما از بین برنده و ناقض مسئولیت او نیست و از قضا بسیار هم مهم است.»
در رویدادی بی‌سابقه، با گذشت بیش از سه دهه از کشتار جمعی زندانیان سیاسی در #تابستان۶۷، یکی از متهمان به دست داشتن در این جنایت در دادگاه محاکمه می‌شود. این «مومنت» بخشی از گزارش‌های زمانه از روند دادگاه #حمید_نوری را دنبال می‌کند.
"کنت لوییس سپس تصویری از تظاهرات مجاهدین در تاریخ ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ اشاره کرد، آن را تظاهراتی صلح‌آمیز خواند و گفت:«در جریان سرکوب این تظاهرات صدها نفر دستگیر شدند از جمله زنان و دختران جوان"(بخش دوم)https://t.co/oAaW3F2ydo
— Radio Zamaneh (@RadioZamaneh) December 18, ۲۰۲۱این وکیلِ مشاور سپس به درخواست وزارت خارجه سوئد از شهروندانش برای سفر نکردن به ایران اشاره کرد و گفت که این درخواست به دلیل برگزار شدن همین دادگاه حمید نوری است:
«خانواده‌ها و بازماندگان اعدام‌های سال ۶۷ اکنون ۳۴ سال است صبر کرده‌اند تا به عدالت برسند. من از دادستان‌ها و همکارانم ممنونم. حمید نوری هم پنج جلسه برای دفاع از خود فرصت داشته است. این دادگاه به شکل زنده برای همه جهان از جمله ایران پخش شد و همه با یک دادرسی عادلانه آشنا شدند. ضمن تأکید دوباره بر رسیدگی دقیق و عادلانه در این پرونده، آن را برای قضاوت به دادگاه می‌سپارم و از همگی تشکر می‌کنم.»
هنگام صحبت‌های وکیل مشاور، کنت لوییس، حمید نوری برای دقایقی قرآنی که به همراه داشت روی دست گرفت و با چشمان بسته خودش را تکان تکان داد.
با پایان صحبت‌های لوییس، قاضی توماس ساندر گفت که گویا دادستان مواردی برای مطرح کردن دارد.
دادستان، کریستینا لیندهوف کارلسون، گفت که به نظر می‌رسد درباره نام، تاریخ و عنوان کتاب‌ها در ترجمه مشکلاتی پیش آمده است. او به شرح موارد مورد نظرش پرداخت و قاضی توماس ساندر موارد مطرح شده از سوی دادستان را با اسناد تطبیق داد.
در حین صحبت‌های دادستان، حمید نوری با ایما و اشاره با خانواده‌اش صحبت کرد.
او به سیامک نادری و نقاشی‌هایش اشاره داشت و به نظر می‌رسید که با دیدن نقاشی‌ها از کیفیت آنها ابراز رضایت می‌کند.
امروز در دادگاه #حمید_نوری
۱- توجه رییس دادگاه و یکی از خانم‌های قاضی، بیشتر به حرکاتش جلب شده و دوبار درِگوشی صحبت کرده‌اند که معنادار است.
۲- خنده‌های عصبی متهم قطع نشده، اما وقتی لبخندهای رضایتبخشِ خانواده‌اش را می‌بیند، انگار پیام مثبتی دریافت کرده که تظاهر به آرامش می‌کند. https://t.co/MHSA4By7fc
با پایان صحبت‌ها و توضیحات دادستان، قاضی توماس ساندر ضمن تشکر ختم جلسه را اعلام کرد.
"آنان شماری از این زنان و دختران را اعدام کردند و بعد تصاویرشان را در روزنامه‌ها منتشر کردند تا مردم آنان را شناسایی کنند"در جلسه فردا و پس‌فردای دادگاه (۳و۴ مه/۱۳و۱۴ اردیبهشت)، وکیلان مدافع حمید نوری آخرین دفاع را از او انجام می‌دهند.
این جلسه از دادگاه حمید نوری در فایل زیر قابل شنیدن است:
همزمان با جلسه امروز، در اطراف دادگاه چند تجمع در حال برگزاری بود. از جمله تجمع هواداران سازمان مجاهدین خلق ایران و همچنین تجمع گروه دادخواهان خاوران.
تجمع خانواده‌های دادخواه #خاوران مقابل دادگاه #حمید_نوری و سرودخوانی دسته‌جمعی pic.twitter.com/aSMwa4dmH9
دادخواهان خاوران پیش از این در بیانیه‌ای درباره تجمع امروز خود نوشته بودند:
«ما دادخواهان خاوران به‌عنوان بخشی از خانواده‌های جانباختگان دهه شصت و فاجعه کشتار زندانیان سیاسی در تابستان ۶۷ همچون دیگر یاران دادخواه، همواره برای کشف حقیقت و اجرای عدالت تلاش کرده‌ایم و اینک از تمامی انسان‌های آزاده، فعالان سیاسی، مدنی، حقوق بشری، روزنامه نگاران و خبرنگاران متعهد می‌خواهیم و انتظار داریم که این‌بار نیز همراه ما باشند.»
زمانه در حاشیه جلسه روز دوم مه/ ۱۲ اردیبهشت دادگاه حمید نوری با ایرج مصداقی، زندانی سیاسی دهه ۶۰، از جان به در بردگان اعدام‌های سال ۶۷ و از عوامل اصلی دستگیری حمید نوری گفت‌وگو کرده است که در ادامه مشاهده می‌کنید:
زمانه همچنین با روم افشم، زندانی سیاسی دهه ۶۰ و جان به در برده از اعدام‌های سال ۶۷ درباره جلسه امروز گفت‌وگو کرده است. روم افشم در این گفت‌وگو با مرور خاطراتش از زندان و به یاد آوردن مواجهه با حمید عباسی (نوری) منقلب شد و گفت هر وقت این خاطره را به یاد می‌آورد نمی‌تواند جلوی بغض و گریه خود را بگیرد.
اخبار مرتبط
دیگر اخبار این روز
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۴ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران
