تاثیر حضرت معصومه(س) بر عظمت شهر قم

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان؛ حضرت معصومه (س)، در روز اول ذیقعده سال ۱۷۳ هجری، در شهر مدینه چشم به جهان گشود و به کریمه اهل بیت (ع) مشهور گردید تا ائمه اطهار (ع) به وجودشان افتخار کنند. امام رضا (ع) برادر بزرگوارشان به ایشان لقب «معصومه» به معنی بانویی بهشتی، غرق در عبادت و نیایش، پیراسته از زشتی‌ها و شبنم معطر آفرینش مگر این بانو کیست؟ که امام صادق (ع) در رویای صادقه به آیت الله مرعشی که با دعا و راز و نیاز، تلاش پیگیری را برای یافتن قبر مطهر حضرت زهرا (س) آغاز کرده خطاب فرمود: برتو باد به کریمه اهل بیت. بانویی که شفیع روز محشر خواهد بود همانند مادر پاکش فاطمه اطهار (س).»

حضرت معصومه (س) در سال ۲۰۱ هجری قمری برای دیدار برادرش امام رضا (ع) در طوس، از مدینه به ایران آمد؛ اما در میانه راه، به علت بیماری درگذشت و در قم مدفون شد. عالمان شیعه، ویژگی‌های شخصیتی و علمی وی را ستوده و از او روایاتی نیز نقل کرده‌اند.

در برخی روایات، پاداش زیارت او، بهشت دانسته شده است. شیعیان بر مرقد او بارگاهی ساخته‌اند که به حرم حضرت معصومه (س) شناخته می‌شود.

از القاب این حضرت (س) می‌توان به معصومه، طاهره، حمیده، بِرّه، رشیده، تقیه، نقیه، رضیه، مرضیه، سیده، اُخت الرضا اشاره کرد.

"عالمان شیعه، ویژگی‌های شخصیتی و علمی وی را ستوده و از او روایاتی نیز نقل کرده‌اند.در برخی روایات، پاداش زیارت او، بهشت دانسته شده است"در زیارتنامه‌ای، از دو لقب صدیقه و سیدة نساء العالمین نیز برای او یاد شده است.

مقام علمی حضرت معصومه (س)

حضرت معصومه (س) از جمله بانوان گرانقدر و والا مقام جهان تشیع است و مقام علمی بلندی دارد. نقل شده که روزی جمعی از شیعیان، به قصد دیدار حضرت موسی بن جعفر (ع) و پرسیدن پرسش‌هایی از ایشان، به مدینه منوره مشرف شدند. چون امام کاظم (ع) در مسافرت بود، پرسش‌های خود را به حضرت معصومه (س) که در آن هنگام کودکی خردسال بیش نبود، تحویل دادند. فردای آن روز برای بار دیگر به منزل امام رفتند، ولی هنوز ایشان از سفر برنگشته بود. پس به ناچار، پرسش‌های خود را باز خواستند تا در مسافرت بعدی به خدمت امام برسند، غافل از این که حضرت معصومه (س) جواب پرسش‌ها را نگاشته است.

وقتی پاسخ‌ها را ملاحظه کردند، بسیار خوشحال شدند و پس از سپاسگزاری فراوان، شهر مدینه را ترک گفتند. از قضای روزگار در بین راه با امام موسی بن جعفر (ع) مواجه شده، ماجرای خویش را باز گفتند. وقتی امام پاسخ پرسش‌ها را مطالعه کردند، سه بار فرمود: پدرش فدایش.

مقام شفاعت

بر پایه برخی از روایات، حضرت معصومه (س) از مقام شفاعت نزد خداوند برخوردار است و شیعیان با شفاعت او وارد بهشت می‌شوند. از جمله این روایات امام صادق (ع) فرمودند: «در قم، زنی از نسل من دفن می‌گردد که فاطمه نامیده می‌شود، با شفاعت او همه شیعیانِ ما وارد بهشت می‌شوند.»، همچنین در زیارتنامه حضرت معصومه (س) به جایگاه او نزد خدا اشاره شده و از او درخواست شفاعت شده است.

فضیلت زیارت حرم حضرت معصومه (س)

در برخی منابع شیعه، روایاتی در فضیلت زیارت حضرت معصومه (س) آمده است. بر پایه روایاتی که از امام صادق (ع)، امام کاظم (ع) و امام جواد (ع) نقل شده، بهشت، پاداش کسی است که او را زیارت کند.

"مقام علمی حضرت معصومه (س) حضرت معصومه (س) از جمله بانوان گرانقدر و والا مقام جهان تشیع است و مقام علمی بلندی دارد"البته در برخی روایات، پاداش بهشت، برای کسی دانسته شده که او را با معرفت و شناخت (عارفا بحقها) زیارت کند.

امام جواد (ع) فرموده است: «هرکس قبر عمّه‌ام حضرت معصومه (س) را در قم زیارت کند، اهل بهشت خواهد بود.»؛ همچنین در ریاحین الشریعه از امام رضا (ع) نقل شده که هر کس معصومه را زیارت کند مرا زیارت کرده است.

بارگاه حضرت معصومه (س) تجلیگاه حضرت زهرا (س)

بر اساس رویای صادقه‏ ای که مرحوم آیت الله مرعشی نجفی (ره) از پدر بزرگوارش مرحوم حاج سیدمحمود مرعشی (متوفای ١٣٣٨ ه.) نقل می‏‌کردند، قبر شریف حضرت معصومه (س) جلوه ‏گاه قبر گم شده مادر بزرگوارش حضرت صدیقه طاهره سلام الله علی‌ها می ‏باشد. آن مرحوم در صدد بود که به هر وسیله ‏ای که ممکن باشد، محل دفن‏ حضرت زهرا سلام الله علی‌ها را به دست آورد، به این منظور ختم مجربی را آغاز می‏ کند و چهل شب آن را ادامه می‏ دهد، تا درشب چهلم به خدمت ‏حضرت باقر و یا حضرت صادق (علیهماالسلام) شرفیاب می‏ شود، امام (ع) به ایشان می‏ فرماید: «علیک بکریمه اهل البیت‏» «به دامن کریمه اهل بیت پناه ‏ببرید.» عرض می‏ کند: بلی من هم این ختم را برای این منظور گرفته‏ ام که قبر شریف ‏بی‏ بی را دقیقا بدانم و به زیارتش بروم.

امام (ع) فرمود: منظور من قبر شریف حضرت معصومه در قم می ‏باشد. سپس ادامه داد: برای مصالحی خداوند اراده فرموده که محل دفن حضرت فاطمه ‏سلام الله علی‌ها همواره مخفی بماند و لذا قبر حضرت معصومه را تجلیگاه قبر آن حضرت قرار داده است. هر جلال و جبروتی که برای‏ قبر شریف حضرت زهرا مقدر بود خداوند متعال همان جلال و جبروت‏را بر قبر مطهر حضرت معصومه (س) قرار داده است.

در برخی از کتب شیعه، زیارتنامه‌ای از امام رضا (ع) برای حضرت معصومه نقل شده است

علامه مجلسی این زیارتنامه را در تحفة الزائر آورده و در مقدمه آن یادآور شده است که در این کتاب فقط زیارتنامه‌هایی را می‌آورد که سند آن‌ها معتبر باشد.

گفته شده است حضرت زهرا (س) و حضرت معصومه تنها زنانی هستند که زیارتنامه ماثوره (زیارت‌نامه‌ای که سند آن به معصوم می‌رسد) دارند.

امام رضا (ع) و لقب معصومه (س)

حضرت فاطمه معصومه (س) بانویی بهشتی، غرق در عبادت و نیایش، پیراسته از زشتی‌ها و شبنم معطر آفرینش است. شاید یکی از دلایل معصومه نامیدن این بانو، آن باشد که عصمت مادرش حضرت زهرا (س) در او تجلی یافته است.

بر اساس پاره‌ای از روایات، این لقب از سوی امام رضا (ع) به این بانوی والامقام اسلام وارد شده است؛ چنان که فقیه بلند اندیش و سپید سیرت شیعه، علامه مجلسی (ع) در اینباره میگوید: امام رضا (ع) در جایی فرمود: هرکس معصومه را در قم زیارت کند، مانند کسی است که مرا زیارت کرده است.

سرآمد بانوان

حضرت فاطمه معصومه (س) از جهت شخصیت فردی و کمالات روحی، در بین فرزندان موسی بن جعفر (ع) بعد از برادرش، حضرت علی بن موسی الرضا (ع) در والاترین رتبه جای دارد.

این درحالی است که بنا بر مستندات رجالی، فرزندان دختر حضرت امام کاظم (ع) دست کم هجده تن بوده اند و فاطمه در بین این همه بانوی گران قدر، سرآمد بوده است.

حاج شیخ عباس قمی آنگاه که از دختران موسی بن جعفر (ع) سخن می‌گوید، درباره فاطمه معصومه (س) می‌نویسد: بر حسب آنچه به ما رسیده، افضل آن ها، سیده جلیله معظمه، فاطمه بنت امام موسی (ع) معروف به حضرت معصومه (س) است

ورود حضرت معصومه (س) به قم

در سال ۲۰۱ هجری قمری در پی اصرار و تهدید مأمون عباسی سفر تبعید گونه حضرت رضا (ع) به مرو انجام شد و آن حضرت بدون این که کسی از بستگان و اهل بیت خود را همراه خود بیاورند راهی خراسان شدند.

حضرت معصومه (س) یک سال بعد از هجرت تبعید گونه حضرت رضا (ع) به مرو، در سال ۲۰۱ هجری قمری، به شوق دیدار برادر و ادای رسالت زینبی و پیام ولایت، به همراه عده ای از برادران و برادرزادگان به طرف خراسان حرکت کرد و در هر شهر و محلی مورد استقبال مردم واقع می شد. در شهر ساوه عده ای از مخالفان اهل بیت که از پشتیبانی مأموران حکومت برخوردار بودند، سر راه کاروان آنان را گرفته و با همراهان حضرت وارد جنگ شدند، در نتیجه تقریباً همه مردان کاروان به شهادت رسیدند، حتی بنابر نقلی حضرت (س) معصومه را نیز مسموم کردند.

عصمت امر نسبی است. با توجه به روایاتی که در شأن و منزلت حضرت معصومه وارد شده است، می‌توان مرتبه‌ای از عصمت نه در حد ائمه برای ایشان قائل شد. این مسئله در حق چنین بانویی بعید به نظر نمی‌رسد؛ چرا که این حد از عصمت به معنای دوری از گناه در زندگی عالمان بزرگ نیز فراوان مشاهده می‌شود.

به هر حال، یا بر اثر اندوه و غم زیاد از این ماتم و یا بر اثر مسمومیت از زهر جفا، حضرت فاطمه معصومه (س) بیمار شدند و، چون دیگر امکان ادامه راه به طرف خراسان نبود، قصد شهر قم را نمود. حدوداً در روز ۲۳ ربیع الاول سال ۲۰۱ هجری قمری حضرت وارد شهر مقدس قم شدند؛ و در محلی که امروز «میدان میر» نامیده می شود در منزل «موسی بن خزرج» فرود آمدند و افتخار میزبانی حضرت نصیب او شد.

آن بزرگوار به مدت ۱۷ روز در این شهر زندگی کرد.

محل زندگی و عبادت آن حضرت در مدرسه ستیه به نام «بیت النور» بود که هم اکنون محل زیارت ارادت‌مندان آن حضرت است.

 

سخن عجیب علامه حسن‌زاده درباره حضرت معصومه (س)

علامه حسن‌زاده آملی در تجلیل از مقام حضرت معصومه (س) در دانشگاه قم گفت: اگر برای من ممکن بود و مواجه با مشکل نمی‌شدم، برای تجلیل از شخصیتی مانند فاطمه معصومه سلام الله علی‌ها این مسیر را سینه‌خیز می‌آمدم!