وحشت قرن ۲۱؛ سلاح‌های صوتی چقدر خطرناک‌اند؟

حتما تا کنون پیش آمده که صدای بلند یک همسایه پر سر و صدا یا صدای ساخت و ساز در اطراف منزل، شما را عصبانی و ناراحت کند.

این مساله فقط مختص نواحی کوچک نیست و مبحث آلودگی صوتی در کلانشهرها به یکی از مسائل نگران‌کننده جوامع مدرن تبدیل شده است.

همه‌چیز درباره سلاح‌های صوتی

با پیشرفت تکنولوژی‌های صوتی، بشر رفته رفته توانست از صوت به‌عنوان یک سلاح در نبردهای نظامی و فیزیکی استفاده کند.

البته این به آن معنا نیست که سلاح های صوتی قرار است همانند اسلحه‌های معمولی برای شلیک به مواضع دشمن و آسیب رساندن مستقیم به آن‌ها استفاده شوند؛ بلکه در عوض این سلاح‌ها قادرند اثرات غیرمستقیم بسیار سنگینی بر روی قشر خاصی از اهداف داشته باشند.

از جمله موارد استفاده مهم اسلحه های صوتی می‌توان به ترساندن دشمن، فراری دادن آن‌ها و روحیه بخشیدن به مبارزان خودی اشاره کرد.

به‌طور کلی سلاح های صوتی بخش بسیار جدیدی از فناوری‌های نظامی به شمار می‌روند که پیشرفت در آن‌ها بسیار منحصربفردتر از سایر جنبه‌های صنایع دفاعی است.

در ادامه با هم به بررسی برخی مشخصات و ویژگی‌های اسلحه‌های صوتی خواهیم پرداخت.

سلاح های صوتی چگونه کار می‌کنند؟

یک سرهنگ سابق ارتش ایالات متحده آمریکا، هرب فریدمن، پیش‌تر مهم‌ترین استفاده‌های اسلحه های صوتی در میدان نبرد را ترساندن و تهدید کردن نیروهای هدف در کنار افزایش روحیه قوای خودی خوانده بود.

این توصیف تا چند سال پیش کاملا صحیح بود. با این وجود پیشرفت چشمگیر علوم مهندسی آکوستیک، به تدریج ساخت سلاح های مختلف بر پایه صوت را برای انسان امکان‌پذیر کرد.

یکی از نخستین تجربه‌های استفاده از سلاح های صوتی در میدان نبرد، دستگاه آکوستیک دور برد (Long-Range Acoustic Device) بود که به اختصار LRAD خوانده می‌شد.

این سلاح که قادر به تولید و شلیک امواج ضربه‌ای با شدت حدود ۱۵۰ دسی بل بود در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی در جنگ عراق مورد استفاده قرار گرفت.

به گزارش CDC شدت صوت تولید شده توسط این اسلحه هم‌تراز شدت صوت یک ترقه بسیار بزرگ بود و می‌توانست باعث صدمه دیدن گوش انسان و ایجاد درد در بدن شود.

دستگاه آکوستیک دور برد ظاهری شبیه به یک اسپیکر داشته و عملکردی مشابه با آن دارد. با این حال این دستگاه قادر است صدایی انفجاری و متمرکز را در ناحیه‌ای مشخص منتشر کند.

نکته مهم در مهندسی آکوستیک این است که زمانی که بحث صدا مطرح باشد، شدت بسیار تاثیرگذارتر از حجم صداست. این نکته در حقیقت مبنای طراحی سلاح آکوستیکی است.

کوری چوی، تهیه‌کننده مطرح آلبوم‌های موسیقی، مدتی پیش در مصاحبه‌ای با Popular Mechanics اصابت شلیک‌های LRAD به انسان را همانند نگاه کردن مستقیم به خورشید توصیف کرده که دردی وحشتناک و باورنکردنی را بر بدن تحمیل خواهد کرد.

گوشی انسان حساسیت بالایی به صداهای در محدوده فرکانسی ۲۰۰۰ تا ۴۰۰۰ هرتز دارد. به همین جهت محدوده عملکردی LRAD نیز همین بازه است.

اسلحه‌های صوتی چه استفاده‌هایی دارند؟

پیش از بررسی موارد استفاده سلاح های صوتی باید به این نکته توجه کرد که LRAD با تعبیر سنتی یک سلاح محسوب نمی‌شود! بنابراین نمی‌توان انتظار داشت با این اسلحه‌ها بتوان مستقیما به هدف‌های مختلف شلیک کرده و به آن‌ها آسیب رساند.

«برقراری ارتباط هدف‌دار» قطعا یکی از مهم‌ترین مزایای LRAD به شمار می‌رود که می‌تواند موارد استفاده فراوانی در کشتی‌ها، ناوها و سایر وسایل حمل و نقل دریایی داشته باشد.

در عین حال مهم‌ترین قابلیت این دستگاه‌ها را همچنان باید توانایی آسیب رساندن غیرمستقیم به نفرات و متفرق کردن تجمعات دانست.

به همین جهت، در صورتی که روش‌های معمولی متفرق کردن تجمعات اعتراضی نتواند موثر واقع شود، می‌توان با استفاده از این سلاح، به‌سادگی نفرات را پراکنده کرد.

یکی از مهم‌ترین ایرادات سلاح‌های صوتی این است که نمی‌توان هدف موجود در تیررس را به‌سادگی شناسایی کرد!

دلیل این ناتوانی دستگاه در شناسایی اهداف و سنجش تاثیرگذاری بر روی آن‌ها نامریی بودن دامنه عملکرد آن است.

"با این حال این دستگاه قادر است صدایی انفجاری و متمرکز را در ناحیه‌ای مشخص منتشر کند.نکته مهم در مهندسی آکوستیک این است که زمانی که بحث صدا مطرح باشد، شدت بسیار تاثیرگذارتر از حجم صداست"این اتفاق باعث می‌شود که LRAD علیرغم قابلیت جهت‌گیری و بهره‌مندی از کلیدهای کنترل شدت و حجم صدا نتواند سوژه را با اطمینان شناسایی کرده و به سمت آن شلیک کند.

به‌طور کلی، فناوری سلاح های صوتی بسیار پیشرفته‌تر از سلاح‌های معمولی است. با این وجود در استفاده از آن‌ها باید نهایت دقت را داشت؛ چرا که در صورت عدم استفاده صحیح، خطری جدی متوجه افراد در تیررس سلاح خواهد بود.

البته به‌طور کلی آسیب‌های وارد شده از سوی این دستگاه، غیرکشنده ارزیابی می‌شود. با این وجود قرار گرفتن طولانی مدت در معرض شلیک‌های LRAD باعث از دست رفتن موقتی یا دائمی شنوایی شده و ناراحتی‌های دیگری چون میگرن را نیز تشدید کند.

۲۲۷۲۲۷