مسئول قضایی نیروهای مسلح: هدف شلیک‌کننده به هواپیمای اوکراینی تأمین امنیت بود

رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح تهران در مورد پرونده سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراینی در سال ۱۳۹۸ در تهران، که جان تمامی ۱۷۶ سرنشین و خدمه هواپیما را گرفت، مدعی شد که «شبکه پدافندی آسمان کشور نقصی نداشته»، سپاه پاسداران موشک دومی به سمت این هواپیما «شلیک نکرده» و «در شب، امکان تشخیص اینکه این هواپیمای مسافربری بوده یا موشک، وجود نداشت.»

علی افتخاری همچنین مدعی شد که هدف فرد شلیک‌کننده به این هواپیمای مسافری، «تأمین امنیت بوده» و در مقایسه گفت افرادی که در اعتراض به جمهوری اسلامی در خیابان تجمع می‌کنند «برهم‌زننده امنیت» هستند و از برخورد خشونت‌آمیز و ایجاد ناامنی برای معترضان دفاع کرد.

قوه قضائیه جمهوری اسلامی روز ۲۷ فروردین اعلام کرد که برای متهم ردیف اول این پرونده ۱۳ سال حبس صادر کرده و ۹ پرسنل نظامی دیگر نیز به یک تا دو سال زندان محکوم شده‌اند. در گزارش قوه قضائیه نام این افراد برده نشده است.

درحالی که شاکیان این پرونده خواهان محاکمه مقامات ارشد جمهوری اسلامی و همچنین تحقیقات شفاف پیرامون این حادثه هستند، علی افتخاری، رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح تهران که شامگاه دوشنبه ۲۸ فروردین در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری دربارهٔ پرونده هواپیمای اوکراینی سخن می‌گفت، مدعی شد که «افراد دخیل» در این پرونده «همین ۱۰ نفر بودند» و «افرادی که منع تعقیب خوردند تقصیری نداشته‌اند.»

او سپس در سخنانی متناقض افزود که « ما نسبت به بخش عمده‌ای از مقصران رسیدگی کردیم، اما بخش دیگری برای تکمیل تحقیقات مفتوح است.»

افتخاری در ادامه نیز گفت که قرار است برای افراد غیرنظامی که به گفته او درباره این پرونده «مصاحبه‌های متعدد کردند و ذهن افراد و خانواده‌ها را مشوش کردند» پرونده تشکیل شده و «به اینها رسیدگی شود.»

در شب با رادار «نمی‌توان تشخیص داد»

رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح تهران در بخشی از گفت‌وگوی تازه خود مدعی شد که رادار توانایی تشخیص هواپیمای مسافربری از موشک را نداشته‌ است.

او گفته که «این رادار فقط و فقط برای کشف و شناسایی بوده‌است. ما شبیه‌سازی کردیم؛ در شبیه‌سازی ما که تمام جزئیات در آن بود دقیقاً خودمان و قاضی پرونده دید که امکان اینکه تشخیص داده شود وجود نداشته‌ است و تمیز دادن اینکه این هواپیما بوده یا موشک برای کاربر در شب وجود نداشته‌ است.»

این ادعا در حالی مطرح می‌شود که رادارها با ارسال و دریافت موج‌های رادیویی کار می‌کنند و به‌طور معمول تفاوتی بین شب و روز در عملکرد آنها نیست.

علی افتخاری همچنین توضیح نداد که اگر فرد شلیک‌کننده امکان تشخیص هواپیمای مسافری از دیگر اشیای پروازی را نداشته، به چه علت تصمیم به شلیک گرفته است.

هدف فرد شلیک‌کننده به هواپیما «تأمین امنیت بوده»، با معترض «تفاوت دارد»

پس از انتشار حکم مجازات متهمان پرونده سرنگونی هواپیمای اوکراینی به دست سپاه، واکنش‌ها در شبکه‌های اجتماعی حکایت از آن دارد که کسی، نه از خانواده‌های قربانیان و نه در افکار عمومی، با این احکام قانع نشده است.

از جمله پدر نیلوفر ابراهیم، یکی از قربانیان این حادثه، در مصاحبه‌ای با اشاره به اعدام محسن شکاری، از معترضان در تهران، که با حکمی سریع از سوی دادگاه در زمستان سال گذشته اعدام شد صراحتاً حکم دادگاه هواپیما را با این حکم مقایسه کرد و گفت: «آن وقت برای سوزاندن سطل آشغال اعدام می‌کنند.»

بیشتر در این باره:

حکم دادگاه سرنگونی هواپیما کسی را قانع نکرد: «آن وقت برای سوزاندن سطل آشغال اعدام می‌کنند»

علی افتخاری، رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح تهران، در واکنش به پرسشی در این باره که از سوی مجری گفت‌وگوی خبری مطرح شد، مدعی شد که هدف افراد معترض به جمهوری اسلامی که به خیابان می‌روند «بر هم زدن امنیت» است و «باید» مجازات شوند.

او گفت: «این فرد (متهم پرونده اوکراین) با هدف تأمین امنیت این اقدام را کرده و اینکه تشخیص اشتباه داده و مرتکب خطا شده باید مجازات شود ولی هدفش تأمین امنیت بوده؛ ولی کسی که داخل خیابان رفت، هدفش برهم زدن امنیت و مجازاتش متفاوت است و نباید این موضوعات با هم مقایسه شود.»

این ادعا درحالی مطرح می‌شود که نیروهای نظامی و انتظامی جمهوری اسلامی با هرگونه تجمع مسالمت‌آمیز و راهپیمایی غیرخشونتی با سرکوب خشونت‌آمیز برخورد می‌کنند.

اظهارات مبهم در مورد شلیک موشک دوم

پرواز «پی‌اس ۷۵۲» هواپیمایی اوکراین بامداد ۱۸ دی ۱۳۹۸ دقایقی پس از ترک فرودگاه بین‌المللی تهران، با دو موشک سپاه پاسداران سرنگون شد و تمامی ۱۷۶ سرنشین و خدمه هواپیما در اثر این حمله موشکی کشته شدند.

مقام‌های جمهوری اسلامی تا چند روز مدعی «سقوط هواپیما به‌دلیل مشکلات فنی» بودند، اما در پی ارائه شواهدی توسط آمریکا و کانادا مبنی بر وقوع حمله موشکی به این هواپیما، در نهایت ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی با انتشار بیانیه‌ای به هدف قرار گرفتن این هواپیما با موشک‌های سپاه پاسداران اذعان کرد، اما مدعی شد که این حادثه «غیرعمدی» بوده است.

علی افتخاری در اظهارات تازه خود در پاسخ به این پرسش مجری گفت‌وگوی خبری که «چرا دو موشک به سمت هواپیما شلیک شد؟»، نخست اصابت موشک دوم به هواپیما را زیر سوال برد و سپس کلیت شلیک شدن موشک دوم را نیز قابل تأیید ندانست.

بیشتر در این باره:

انجمن خانواده‌های جان‌باختگان پرواز ۷۵۲: حکم دادگاه نمایشی را نمی‌پذیریم 

به نوشته خبرگزاری ایسنا، او در این گفت‌وگوی خبری گفت: «بعد از اینکه موشک اول شلیک می‌شود کاربر می‌بیند که هدف در حالت پیش‌رونده است و به زعم خودش یک موشک کافی نبوده برای سقوط و دومین موشک را شلیک می‌کند. ما در داده‌های خودمان به این نتیجه نرسیدیم که موشک دوم اصابت کرده است، چون خود این سامانه به محض شلیک، اگر اصابت موفقیت‌آمیز باشد این را در سامانه موشکی اعلام می‌کند. جعبه سیاه ما هم تأییدی برای شلیک موشک دوم ندارد.»

او سپس مسئله شلیک به سمت هواپیمای مسافربری را به «بی‌دقتی» و «مسامحه» تقلیل داد و در مورد فرد شلیک‌کننده نیز که مقامات قضایی جمهوری اسلامی از افشای نام او خودداری می‌کنند، گفت: «ضرروتی نداشته این کار اتفاق بیفتد.

اگر این فرد دقت می‌کرد و مسامحه نمی‌کرد این اتفاق نمی‌افتاد.»

در بیش از سه سال گذشته خانواده‌های کشته‌شدگان هواپیمای اوکراینی بارها به روند تحقیقات و دادگاه که تحت نظر دادگاه نظامی است اعتراض کرده‌اند.

جمعی از خانواده‌های قربانیان هواپیمای اوکراینی بهمن‌ماه پارسال با پس گرفتن شکایت خود از دادگاه نظامی تهران، اعلام کردند که این دادگاه «تحقیر حقیقت» است و خط‌مشی آن از پیش توسط ستاد کل نیروهای مسلح و علی خامنه‌ای تعیین شده است.

اکنون و پس از انتشار حکم مجازات متهمان پرونده سرنگونی هواپیمای اوکراینی به دست سپاه نیز بازماندگان قربانیان در «گفت‌وگوی ویژه خبری» در صداوسیمای جمهوری اسلامی تأکید کرده‌اند که خانواده‌ها هم‌چنان «پانزده، شانزده سوال دارند» که بی‌پاسخ مانده است، از جمله آن که چرا مقامات و فرماندهان رده بالا در این پرونده مشمول «منع تقیب شده‌اند».