تألیف کتاب «جامعه‌شناسی مدعیان مهدویت و مخاطبان آن‌ها»

به گزارش خبرگزاری مهر، حجت الاسلام والمسلمین مهراب صادق نیا گفت: در این پروژه قرار است به لحاظ جامعه‌شناسی به بررسی چگونگی شکل‌گیری ادعاهایی درباره مهدویت و چگونگی شکل‌گیری گروه‌های هوادار اینها بپردازیم.

وی گفت: در حقیقت، رویکرد ما یک رویکرد جامعه‌شناسی است یعنی به جای نقد و بررسی کلامی این مدعیان و هواداران آنها، تلاش می‌کنیم آنها را از زاویه جامعه‌شناسی بررسی کنیم و احیاناً نقدهایی که از این زاویه می‌توان به این گروه‌ها وارد کرد، بپردازیم.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: اهمیتی که این پروژه از آن جهت است که عقیده به مهدویت از یک موعود به عنوان یک عقیده مشترک بین ادیان مختلف می‌باشد و معمولاً علی رغم اهمیتی که برای ادیان دارد، یکی از زمینه‌هایی بوده که توانسته جوامع مختلف دینی را با چالش مدعیان موعود روبرو کند، یعنی کسانی پیدا شدند که خود را موعود منتظر معرفی کردند.

وی با اشاره به اهمیت موضوع این پروژه افزود: این مسئله بجز اینکه یک چالش الهیاتی بشمار می‌آید، مباحث نوعی بدعت و انحراف از نگاه دیوانی و الهیاتی می‌شود، به جز آن از نگاه اجتماعی نیز باعث از بین رفتن انسجام اجتماعی می‌شود، لذا مسئله مدعیان به خودی خود یک مسئله کلامی اعتقادی است، چرا که باعث ایجاد بدعت و انحراف‌های مذهبی می‌شود و هم یک مسئله اجتماعی است چرا که باعث می‌شود که جامعه دینی گرفتار شکاف شود؛ پس، از حیث اجتماعی این مسئله مهم بوده و نیازمند به بررسی است و به همین دلیل این پروژه تصویب شده و اجرا می‌شود.

حجت الاسلام والمسلمین صادق نیا به اهمیت مطالب این اثر پرداخت و اظهار داشت: در فرایند پروژه «جامعه‌شناسی مدعیان مهدویت و مخاطبان آن‌ها» به مسائل مختلفی می‌پردازیم، از جمله اینکه یک نگاه تاریخی به مسئله مدعیان (چه داخل و چه خارج از کشور) داریم، که چگونه پدید آمدند و چگونه شکل گرفتند و بعد از آن، نگاهی داریم به اینکه آنها جز چه طبقه اجتماعی یا جز چه گروه‌های اجتماعی بودند؟ و ادعاهایی که می‌کنند از کجا بر می‌خیزد؟ ماهیت این ادعاها به لحاظ اجتماعی چیست؟ پس از آن به سراغ هواداران می‌رویم که جز چه گروه‌های اجتماعی هستند؟ با چه انگیزه‌هایی سراغ اینها رفتند و اکنون این گروه‌ها به لحاظ جامعه‌شناختی چه وضعیتی دارند و در نهایت این پروژه راهکارهایی را برای مواجهه و کاستن از تهدیدات این گروه‌های موعود و مدعی معرفی می‌کند.

وی با بیان اینکه این اثر در حدود ۳۰۰ صفحه منتشر خواهد شد، به ساختار این اثر پرداخت و خاطرنشان کرد: فصل نخست این اثر درباره مفهوم مدعیان، مسئله مدعیان و ویژگی‌های کلی آنها یا ماهیت مدعیان است؛ فصل دوم درباره بررسی تاریخی مدعیان در داخل و خارج از ایران از زمان عصر غیبت صغری تا زمان حاضر است که ما یک مرور تاریخی داریم بر مهمترین مدعیانی که در این زمینه آمدند و این مدعیان را در ۵ دسته جمع‌بندی کردیم؛ سپس به تحلیل جامعه‌شناختی مدعیان، شعارها و مهم‌ترین اندیشه‌هایی که دارند، پرداختیم و در فصل بعد به سراغ مخاطبان یا هواداران این مدعیان رفتیم و در فصل آخر هم راهکارهایی برای مواجهه با مدعیان و هواداران آن ارائه دادیم.