«حیدر»؛ دست بلند پرنده‌های ایرانی برای اجرای عملیات‌های دور برد + تصاویر

 اوایل خردادماه امسال بود که پایگاه سری پهپادی ارتش جمهوری اسلامی ایران، برای نخستین بار با حضور سرلشکر محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح به نمایش درآمد؛ ظرفیتی جدید در حوزه قدرت پهپادی کشور که این قدرت نوظهور طی ماه‌های گذشته به شکل فزاینده ‌ای در مرکز توجهات به ویژه توجه دشمنان کشورمان قرار داشته است. یکی از مهمترین نکات این پایگاه، به نمایش درآمدن تسلیحات جدیدی بود که روی پهپادهای ارتش استفاده می‌شود. در این پایگاه علاوه بر به نمایش درآمدن انواع تسلیحاتی که پیش از این برای استفاده روی پرنده های بدون سرنشین ارتش به نمایش در آمده بود، دو سلاح جدید نیز به نمایش در آمد که یکی از آنها "حیدر ۱" بود.

بیشتربخوانید

• کدام تجهیزات در رزمایش فاتحان خیبر در منطقه شمال‌ غرب حضور داشتند؟

این محصول، یک موشک کروز است که در پایگاه پهپادی ۳۱۳ ارتش، برای نخستین بار از آن به عنوان یک موشک کروز قابل شلیک از پهپاد، نام به میان آورده شد که قابلیت شلیک از پرنده های پهن‌پیکری مانند کمان۲۲ و فطرس را دارد. پس از این رونمایی، سخنگوی ارتش به تشریح ویژگی های این محصول مهم دفاعی پرداخت و گفت موشک «حیدر ۱» نیروی زمینی ارتش که توسط پهپادهای بزرگ حمل می شود، با برد ۲۰۰ کیلومتر اهداف را از دور نشانه می‌گیرد.

باید توجه داشت، مدرن سازی ناوگان بزرگ بالگردهای شناسایی و تهاجمی که در اختیار هوانیروز ارتش کشورمان قرار دارد، یکی از مسائل مهم و با اولویت بالا در سالهای اخیر بوده و تا به امروز چندین دستاورد و حرکت مهم در این زمینه انجام شده است. کلیت پروژه های مد نظر شامل نصب سیستم های هدف گیری و شناسایی اپتیکی، سامانه های دید و هدفگیری در شب برای خلبان و تسلیحات جدید برای بالگرد را شامل می شود که در رزمایش اخیر نیروی زمینی ارتش با نام "اقتدار" نیز مورد آزمایش عملیاتی قرار گرفت و با تحسین فرماندهان ارشد نیروهای مسلح همراه شد.

برداشتن اولین گام های تحول با موشک های ایرانی

در فضای پس از پایان جنگ تحمیلی و شروع به کار جدی صنایع دفاعی کشور، یکی از مباحث مهم حفظ و ارتقاء ناوگان بزرگ بالگردی کشور بود.

"یکی از مهمترین نکات این پایگاه، به نمایش درآمدن تسلیحات جدیدی بود که روی پهپادهای ارتش استفاده می‌شود"بالگردهای کبری با توجه به طی کردن جنگ تحمیلی و در عین حال بحث تحریم های تسلیحاتی، نیاز به تولید قطعات برای بحث تعمیر و هم توسعه سیستم های جدید برای ارتقاء بودند. چند بحث در ارتقاء بالگردهای کبری در نظر گرفته شد که در مجموع، به تولد پروژه هایی همچون طوفان منجر شد. در خصوص بالگردهای ۲۱۴ نیز اقداماتی مثل اضافه کردن سیستم های حرارتی و سامانه های دید در شب و صد البته برخی سلاح های مدرن، برای این ناوگان مورد انجام قرار گرفته است.

در اردیبهشت ماه سال ۹۸ شاهد رونمایی از دو سلاح جدید برای کبری های ایرانی بودیم. موشک قمر بنی هاشم (ع) و موشک حیدر دو سلاح جدید بودند که برای کبری های هوانیروز وارد خدمت شدند. موشک قمر بنی هاشم سلاحی است هم هوا به هوا و هم هوا به سطح، با برد بیش از ۸ کیلومتر که بر اساس تصاویر منتشر شده از آن، از سیستم جستجو گر فروسرخ استفاده می کرد. دیگر سلاح رونمایی شده برای هوانیروز، موشک "شلیک کن – فراموش کن" حیدر با برد بیش از ۸ کیلومتر بود.

این موشک بر اساس تصاویر منتشر شده، به سیستم هدایتی تصویر ساز فروسرخ مجهز شده بود.

سامانه هدایت بر اساس تصویر فروسرخ یکی از انواع روش‌های مورد استفاده در نسل سوم هدایت در موشک‌های ضد زره یعنی هدایت به سبک "شلیک کن-فراموش کن" هستند. در موشک‌های بهره‌مند از جستجوگر تصویری فروسرخ، داده‌های تصویری حسگر از طریق خط ارتباط داده به سامانه پرتاب نیز منتقل می‌شود. با استفاده از یک پایگاه اطلاعات ذخیره شده در موشک می‌توان با بهره‌گیری از توانمندی‌های تحلیل تصویر، هوشمندی بالایی برای موشک در انتخاب اهداف و تغییر آنها به صورت خودکار (در صورت الزام در شرایط نبرد) هم فراهم کرد.

موشک های ضد زره OMTAS ساخت ترکیه، NAG ساخت هندوستان و جاولین ساخت آمریکا از جمله موشک هایی هستند که از این فناوری بهره می برند. موشک حیدر را می توان وارد کننده هوانیروز به فضای نبردهای قرن ۲۱ از نظر سامانه های تسلیحاتی دانست. این موشک توان نفوذ به بیش از ۱۰۰۰ میلی متر زره را داشت و عملیاتی شدن آن، تحول مهمی در افزایش قدرت رزمی بالگردهای نیروهای مسلح کشورمان محسوب می شد.

حیدر ۱ ؛ جهشی بزرگ در تجهیز پرنده های ایرانی

همانطور که در خبرها و تصاویر مربوط به شهرپهپادی ارتش شاهد بودیم، در بحث موشک های کروز دو مدل از موشک های سری حیدر با نام های حیدر ۱ و حیدر ۲ رونمایی شدند که مدل حیدر ۱ روی پهپادی کمان ۲۲ دیده می شد و بر اساس اطلاعات منتشر شده، این موشک در حدود ۲۰۰ کیلومتر برد داشته و در زمان برخورد به هدف، سرعتی در حدود هزار کیلومتر بر ساعت دارد. بر اساس تصویر موجود در سر موشک حیدر ۱ شاهد وجود یک نوع جستجوگر اپتیکی هستیم که می تواند باعث شود، این موشک علیه اهداف متحرک نیز به کار برود.

موشک کروز حیدر ۱ با سر جستجوگر اپتیکی در زیر بال پهپاد کمان

بیشینه برد آنها، این موشک، آنرا از شعاع عملیاتی عمده سیستم های پدافندی شناخته شده در جهان خارج کرده و توانایی حملات " دورایستا" را به پهپادهایی چون کمان ۲۲ و فطرس اعطاء می کند که این قابلیت، یک توانایی حیاتی و بسیار مهم در میدان های نبرد امروزی به حساب می آید.

در کنار این محصول، پهپاد «حیدر ۲» نیز یک پهپاد کروز با برد چند صد کیلومتر است که توسط نیروی زمینی ارتش طراحی شده و می‌تواند مأموریت‌های ابلاغی را صدها کیلومتر دورتر به انجام برساند. " بر اساس صحبت های برخی فرماندهان ارتش و اطلاعات منتشر شده بعدی، این پرتابه برای شلیک از بالگردهای هوانیروز توسعه یافته، ضمن اینکه پرتاب از یک پلتفرم پروازی می تواند به برد موشک در مقایسه با مدلی که از زمین پرتاب می شود، اضافه کند.

پهپاد حیدر ۲

تصویری از رزمایش پهپادی ارتش در سال ۱۳۹۹ و پرتابه نصب شده برای بالگرد که احتمالا مدل حیدر ۲ باشد

این محصول، با توجه به ظاهر خود احتمالا می تواند در نقش یک پهپاد انتحاری با قابلیت پرواز در ارتفاع پایین مثل یک موشک کروز وارد عمل شود و با توجه به تصویر منتشر شده، از یک جستجو گر راداری بهره برده و به دلیل توسعه آن توسط نزاجا، به احتمال فراوان یک گزینه برای حمله به اهداف ثابت در عمق برای این نیرو است. در خصوص برد و سرعت این موشک اطلاعات رسمی وجود ندارد ولی نگاهی به بحث ظاهری این موشک و این بایستی بتواند توسط یک بالگرد هوانیروز نیز حمل و پرتاب بشود - به عنوان مثال مدل ۲۱۴ ملقب به اصفهان - احتمالا برد این موشک را در محدود ۲۰۰ الی ۴۰۰ کیلومتر قرار می دهد که البته برای هوانیروز به صورت خاص و نزاجا به صورت کلی تر یک توانایی بسیار مهم و راهبردی و کم نظیر در جهان محسوب می شود.

تجهیز بالگردهای ارتش به کروز دوربرد

رزمایش بزرگ اقتدار ۱۴۰۱ نیروی زمینی ارتش در حالی طی روزهای گذشته با حضور یگان‌های پیاده، زرهی، توپخانه، هوانیروز، پهپاد، مهندسی، هوابرد و جنگ الکترونیک ارتش در منطقه عمومی نصرآباد اصفهان برگزار شد که از جمله ویژگی های مهم آن، مجهز بودن بالگردهای شرکت کننده در رزمایش به الکترواپتیک جهت پرواز و عملیات شبانه، حمل موشکهای متنوع تر و رونمایی از برخی دستاوردهای جدید بود.

"برداشتن اولین گام های تحول با موشک های ایرانی در فضای پس از پایان جنگ تحمیلی و شروع به کار جدی صنایع دفاعی کشور، یکی از مباحث مهم حفظ و ارتقاء ناوگان بزرگ بالگردی کشور بود"اما در خلال بازدید برخی فرماندهان ارشد نیروهای مسلح از جمله سرلشکر رشید فرمانده قرارگاه مرکزی خاتم الانبیا(ص) از تجهیزات راهبردی، عملیاتی و تاکتیکی مورد بهره‌برداری در رزمایش اقتدار ۱۴۰۱ نیروی زمینی ارتش، بخش دیگری از دستاوردهای جدید این نیرو به نمایش درآمد.

قرار گرفتن موشک کروز حیدر در کنار بالگرد کبری هوانیروز

تجهیز بالگرد ۲۱۴ هوانیروز به ۲ موشک کروز برد بلند

طبق یکی از این تصاویر، یک فروند بالگرد ۲۱۴ ایرانی قابل مشاهده است که مجهز به دو تیر موشک کروز برد بلند حیدر شده تا این بالگرد ترابری، به یک بالگرد تهاجمی پیشرفته و بسیار قابل اتکا تبدیل شود و با این تدبیر و تاکتیک مهم، موشک کروز حیدر با برد ۲۰۰ کیلومتر تبدیل به دست بلند فرماندهان نیروی زمینی در اجرای هر عملیات در آینده خواهد شد. طبق آنچه در برخی تصاویر گذشته قابل مشاهده است، به نظر می رسد موشک کروز حیدر ۱ از دو پیشران متفاوت راکتی و میکروجت استفاده میکند که نوع راکتی، فاقد دریچه ورودی هوا و نوع میکروجتی دارای ورودی هوا است که در تصویر فوق، به نظر می رسد بالگرد ۲۱۴ به مدل راکتی این موشک کروز، مجهز شده و آزمایشات فنی و گلوگاه های قابل توجه، به خوبی توسط متخصصان کشورمان رفع شده است و اکنون این پرنده در کنار "کبری" های نیروهای مسلح، یک بالگرد کاملا رزمی و با قابلیت آفندی دوربرد است.

اضافه شدن این قابلیت به نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران یک افزایش قدرت بسیار بالا و قابل توجه است که مشخصا نزاجا را از یک نیرو با توان اثر گذاری در خطوط درگیری و نیروهای دشمن در نزدیکی خود، به نیرویی با توان اثرگذاری در عمق بدل می کند. با این اوصاف، باید گفت جمهوری اسلامی ایران در حوزه تجهیز پرنده های بدون سرنشین و بالگردهای خود طی یک دهه، از مهمات سبک مینیاتوری، به موشک های کروز چند صد کیلومتری رسیده است. مسئله مهم دیگر، به دست آمدن توانایی حملات عمیق توسط نیروی زمینی ارتش کشورمان است که به صورت کلی یک تعریف جدید در قرن بیست و یکم محسوب می شود. بر اساس این تفکر، نیروهای زمینی باید بتوانند تا حد ممکن مستقل از قوای هوایی و موشکی، خود دارای توانایی حملات دقیق چه در بعد تاکتیکی و چه راهبردی باشند و مشخصا مجهز کردن نزاجا با موشک ها و پهپادهای دوربرد، در ادامه همین دکترین مهم و جدید صورت گرفته است.

تجربیات به دست آمده از حضور در میدان های نبرد سالهای اخیر، نشان داده که حضور بالگردهای رزمی در میدان نبرد همچنان یک عامل مهم و تاثیرگذار در تعیین برنده و بازنده است و با عمردهی انقلابی به بالگردهای موجود در کنار تلاش برای ساخت نمونه های بومی و کاملاً ایرانی، می توان از این قدرت مهم نیروهای مسلح برای مقابله با هر نوع تهدید، اطمینان حاصل کرد.

منبع: مشرق