چرا کرونا در خوزستان «خطرناک‌تر» است؟

چکیده :افزایش بیماران و پیشروی ویروس کووید ۱۹ در خوزستان نگرانی‌ها را افزایش داده است. مقام‌های محلی محدودیت‌های ترددی تازه‌ای وضع کرده‌اند. مراکز دولتی و برخی بازارها و مراکز خرید تعطیل شده است. با این‌حال هدایت‌الله خادمی، نماینده اهواز در مجلس شورای اسلامی «مردم» را مقصر دانسته که «رعایت نمی‌کنند» و «بیماری‌شان را پنهان...

گسترش وهمه‌گیری کرونا در خوزستان نگران کننده و وضعیت این استان «قرمز» توصیف می‌شود. سخنگوی وزارت بهداشت و درمان گفته یک چهارم بیماران شناسایی شده از این استان هستند.

"چکیده :افزایش بیماران و پیشروی ویروس کووید ۱۹ در خوزستان نگرانی‌ها را افزایش داده است"سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اهواز هم نسبت به افزایش بیماران هشدار داده و گفته ممکن است وضعیت از آنچه که هست بدتر هم شود.

تنها در یک روز ۴۳۵ بیمار مبتلا به کرونا در خوزستان شناسایی شد و ۱۴ بیمار جان خود را از دست دادند. علی احسان‌پور، سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اهواز گفته  است: خوزستان جزو استان‌های است که وضعیت آن در چند ماه اول در آن به شدت کنترل شد و طرح فاصله‌گذاری اجتماعی در آن رعایت شد. اما از تاریخ ۲۳ فروردین که آزادسازی به شکل پلکانی انجام شد، مراسم بیشتر شد، جمعیت بیشتری در تماس بودند و آمار هم بیشتر شد.

فقر، حاشیه‌نشینی و دستفروشی

علیرضا افشار، نماینده وزیر بهداشت در امور اجرایی مقابله با کرونا در خوزستان ۲۹ اردیبهشت گفته بود: این استان با آغاز موج جدید بیماری مواجه است و بسیاری از شهرهای خوزستان به دلیل شیوع بیماری از نظر کمیته کشوری کنترل بیماری کووید ۱۹، در وضعیت قرمز قرار گرفته‌اند.

افزایش بیماران و پیشروی ویروس کووید ۱۹ در خوزستان نگرانی‌ها را افزایش داده است. مقام‌های محلی محدودیت‌های ترددی تازه‌ای وضع کرده‌اند. مراکز دولتی و برخی بازارها و مراکز خرید تعطیل شده است.

با این‌حال هدایت‌الله خادمی، نماینده اهواز در مجلس شورای اسلامی «مردم» را مقصر دانسته که «رعایت نمی‌کنند» و «بیماری‌شان را پنهان می‌کنند».رسانه‌های خبری هم «تردد زیاد» و «تجمع در بازارها» را علت افزایش شمار بیماران عنوان می‌کنند و از مسئولان دولتی می‌خواهند سخت‌گیری بیشتری در اجرای طرح «فاصله‌گذاری اجتماعی» داشته باشند. خواسته‌ای که معاون شهردار اهواز «ملاحظات امنیتی» را مانع آن دانسته است.

خوزستان سومین استان ایران به لحاظ جمعیت حاشیه‌نشین به شمار می‌رود. حاشیه‌نشینان این استان بالغ بر یک میلیون نفر تخمین زده می‌شود.

فاضل عبیات معاون عمرانی استانداری خوزستان مساحت بافت ناکارآمد شهری در ۲۹ شهرستان این استان را ۱۳ هزار و ۴۱۷ هکتار اعلام کرده است. براساس اظهارات او بیش از ۲۴۵ محله  در ۷ هزار و ۷۰۳ هکتار  بافت ناکارآمد و فرسوده شهری در استان تعریف و تصویب شده است.

اهواز در این استان رکورددار وسعت سکونتگاه‌های غیررسمی است و نیمی از این جمعیت حاشیه‌نشین که نه به خدمات شهری و نه امکانات بهداشتی دسترسی دارند را در ۲۵ سکونتگاه غیررسمی و حاشیه‌نشین جای داده است.

به گفته بیات شهرستان اهواز بین تمام شهرهای کشور بیشترین وسعت سکونتگاه‌های غیررسمی را به‌مساحت ۵ هزار و ۲۹ هکتار داراست. مسجد سلیمان نیز به نسبت جمعیت بیشترین میزان سکونتگاه غیررسمی را دارد.

براساس اعلام مرکز آمار نرخ بیکاری در خوزستان ۱۴,۱ درصد است.

"علی احسان‌پور، سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اهواز گفته  است: خوزستان جزو استان‌های است که وضعیت آن در چند ماه اول در آن به شدت کنترل شد و طرح فاصله‌گذاری اجتماعی در آن رعایت شد"نرخ بیکاری واقعی اما در مناطق مختلف استان به دو برابر نرخ رسمی بیکاری می‌رسد.

آبان سال گذشته و دی ماه ۱۳۹۶ خوزستان یکی از کانون‌های اصلی نارضایتی و اعتراض‌های مردمی بود. در ماهشهر که یکی از قطب‌های اصلی پتروشیمی ایران به شمار می‌آید، به ازای هر سه نفر در سن اشتغال، حداقل یک نفر بیکار است و جویای کار. به روایت نمایندگان مجلس، وضعیت در بهبهان، آبادان، خرمشهر، شوش و دیگر شهرهای استان نیز وخیم است. در شوش که حدود ۸۰ هزار نفر جمعیت دارد، ۱۷ هزار نفر بیکارند.

استان خوزستان رتبه ۲۵ در میزان درجه توسعه‌یافتگی، رتبه ۲۰ در جمعیت فقیر و رتبه رتبه ۲۳ در میزان پس‌انداز مالی را دارد و از جمله هشت استان ناامن غذایی به شمار می‌رود.

این وضعیت در شرایطی است که خوزستان از برخوردارترین مناطق ایران به شمار می‌رود. رتبه دوم تولید ناخالص داخلی را دارد.

۷۰ درصد نفت و ۵۰ درصد پتروشیمی در این استان تولید می‌شود  و یکی از قطب‌های مهم تولید فولاد است.

پیامد این وضعیت افزایش شاغلان مشاغل غیررسمی و بدون پوشش بیمه از جمله دستفروشی است. تنها در اهواز ۱۰ هزار دستفروش در ۳۲ بازار «غیررسمی» فعال‌اند. رئیس شورای شهر آبادان مهر ۱۳۹۶ گفته بود: ۱۲۰ هزار نفر در این شهرستان بیکارند و «ترافیک دستفروشان» را از مشکلات این شهر عنوان کرده بود. اسفند سال گذشته عبدالله کعبی، عضو شورای شهر گفته بود: شمار دستفروشان افزایش یافته است. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی وضعیت بیکاری در آبادان و خرمشهر را «بحرانی» توصیف کرده بود.

"خواسته‌ای که معاون شهردار اهواز «ملاحظات امنیتی» را مانع آن دانسته است.خوزستان سومین استان ایران به لحاظ جمعیت حاشیه‌نشین به شمار می‌رود"در سال ۱۳۹۶ نرخ رسمی بیکاری آبادان ۲۴ درصد و خرمشهر ۲۸ درصد اعلام شد.

فقر خدمات سلامت

ریزگردها در سال‌های اخیر سلامت ساکنان خوزستان را تحت تاثیر قرار داده است. در سال‌های اخیر نمایندگان مجلس و مدیران بخش سلامت از افزایش شمار بیماران تنفسی در استان خبر داده‌اند و در برخی مواقع امکانات درمانی پاسخگوی مراجعات بیماران نبوده است.

خوزستان رتبه ۱۵ شاخص‌ دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی را دارد. توزیع خدمات بهداشتی و درمانی در این استان اما برابر نیست. خرداد ۱۳۹۴ وزیر بهداشت و درمان وقت گفته بود: این استان از نظر سرانه تخت جز محروم ترین استان های کشور است. امسال نیز همزمان با افزایش شمار بیماران کرونا، سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اهواز گفت که از ظرفیت بیمارستان‌های نظامی برای درمان بیماران کرونا استفاده می‌شود.

وزارت بهداشت و درمان شاخص تخت بیمارستانی به ازای هر یک هزار نفر استان خوزستان را ۱,۶ اعلام کرده که کمتر از میانگین کشوری است.

توزیع درون استانی تخت بیمارستانی «فقر» و «محرومیت» برخی مناطق را آشکار می‌کند. به عنوان نمونه در آبادان به عنوان یکی از مراکز اصلی استخراج و پالایش نفت سرانه تخت ۱,۲۰ به ازای هر ۱۰۰۰ نفر است. این شاخص در اهواز ۱,۸۲، بهبان ۱,۴۷، شوشتر ۱,۲۳ و دزفول ۰,۹۷ گزارش شده است.

با کسر بیمارستان‌های نظامی و وابسته به وزارت نفت از تخت‌های فعال موجود، سرانه تخت بیمارستانی این استان کاهش می‌یابد.

مردم هزینه رفت و آمد به بیمارستان را ندارند

جمعیت خوزستان ۴,۷ میلیون نفر اعلام شده است. ۲,۵ میلیون نفر از جمعیت استان تحت پوشش بیمه سلامت هستند. مدیرکل بیمه سلامت استان آبان سال قبل گفته بود: ۲۵۰ هزار نفر از جمعیت خوزستان تحت پوشش هیچ بیمه‌ای نیستند.

در این شرایط به گفته غلامرضا شریعتی، استاندار خوزستان برخی بیماران به دلیل نداشتن توان مالی یا حتی نداشتن توان پرداخت هزینه رفت و آمد از شهری به شهر دیگر، برای درمان مراجعه نمی‌کنند.

براساس گزارش مرکز آمار نرخ تورم و هزینه معیشت در خوزستان بیشتر از میانگین کشوری برآورد می‌شود و شاخص فلاکت هم در این استان ۴۹,۵ برآورد شده که ۵ واحد بیشتر از شاخص کشوری است.

پنهان کردن بیماری یا اجبار به کار؟

هدایت الله خادمی، نماینده ایذه و باغ‌ملک در مجلس شورای اسلامی ۲۸ اردیبهشت گفته بود: مردم در برخی مناطق جنوبی بیماری کرونا را پنهان می‌کنند.

"حاشیه‌نشینان این استان بالغ بر یک میلیون نفر تخمین زده می‌شود.فاضل عبیات معاون عمرانی استانداری خوزستان مساحت بافت ناکارآمد شهری در ۲۹ شهرستان این استان را ۱۳ هزار و ۴۱۷ هکتار اعلام کرده است"او دلیل این پنهانکاری را «بد دانستن بیماری از نظر حیثیتی و اخلاقی» عنوان کرده بود. دلیل پنهان کردن بیماری اما می‌تواند ضرورت تامین معیشت باشد. آنطور که معاون شهردار اهواز تعطیلی بازارهای دستفروشان را «امنیتی» دانسته و گفته که مسئولان امنیتی به دلیل ملاحظات امنیتی مخالف بستن بازارهای دستفروشان بودند.

منظور از «ملاحظات امنیتی» همان نگرانی از بروز اعتراضات مردمی در منطقه‌ای است که در سال‌های اخیر یکی از کانون‌های اصلی اعتراض به فقر و نابرابری بوده است. حال در شرایطی که دولت به دنبال «عادی‌سازی» وضعیت و بازگشایی اصناف برای فرار از پرداخت حمایت‌های حداقلی است، تعطیلی کسب و کار بخشی از جمعیت به حاشیه‌رانده شده ممکن است نارضایتی‌های بیشتر و اعتراض دوباره را به دنبال داشته باشد.

منبع: رادیو زمانه