خطیبی: رقم فروش نفت در لایحه بودجه منطقی است / دنیا به نفت ایران نیاز دارد

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، یکی از موارد مهم بودجه بحث فروش نفت است. فروش نفت به عنوان بخش مهمی از درآمد‌های عمومی کشور که در چند سال اخیر به دلیل تحریم‌ها کاهش یافته در لایحه بودجه ۱۴۰۱ برخلاف آنچه دولت قبلی لحاظ کرد، کاهش یافته است. دانشجو در گفتگو با محمدعلی خطیبی؛ معاون اسبق شرکت ملی نفت بحث میزان فروش نفت در لایحه بودجه ۱۴۰۱ و بررسی پیشنهاد رقم اعلام شده را تشریح کرده و آثار نتایج دو سناریوی لغو یا عدم لغو تحریم‌ها را در فروش نفت و رقم پیشنهادی دولت در لایحه بودجه سال آینده نیز ارزیابی کرده است.

دولت در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ نزدیک به یک میلیون و دویست هزار بشکه نفت برای فروش سال آینده درنظر گرفته شده است با توجه به میزان فروش نفت در بودجه سال گذشته که بیش از دو میلیون بشکه نفت در روز بود در خصوص این تصمیم دولت چه نظری دارید؟

اگر عملکرد ۹ ماهه دولت را مبنای محاسبه قرار دهیم و اگر متوجه شویم که تا پایان پاییز سال جاری دولت توانسته نزدیک به یک میلیون و دویست بشکه نفت در روز بفروشد، قطعا برنامه و رقم خوبی برای سال آینده به مجلس پیشنهاد داده است؛ بنابراین مبنای محاسبه ما باید تا پایان آذر ماه سال جاری باشد تا بتوانیم رقم پیشنهادی فروش نفت در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ را توجیه کنیم.

با توجه به اینکه امکان توافق هسته‌ای و لغوتحریم‌ها را نیز باید در نظر بگیریم آیا این رقم باز هم قانع کننده خواهد بود؟

به غیر از بحث بازگشت آمریکا به برجام و لغو کلیه تحریم‌های ایران که زمینه را برای فروش نفت ایران به صورت آسان و بازگشتن ایران به بازار نفت جهانی باز می‌کند، باید به این موضوع اشاره شود که هر سالی ویژگی‌های خاص خود را دارد. با توجه به اینکه به دلیل تحریم‌ها و مسائل امنیتی عملکرد ۹ ماهه اول سال در فروش نفت مشخص نیست لذا به صورت روشض نمی‌توان گفت رقم پیشنهادی کم یا زیاد است. ضمن اینکه این موضوع را باید در نظر داشت که علی رغم اینکه دولت قبلی می‌گفت نمی‌تواند نفت بفروشد، اما دولت سیزدهم معتقد است وضعیت فروش نفت بهتر از قبل است.

"فروش نفت به عنوان بخش مهمی از درآمد‌های عمومی کشور که در چند سال اخیر به دلیل تحریم‌ها کاهش یافته در لایحه بودجه ۱۴۰۱ برخلاف آنچه دولت قبلی لحاظ کرد، کاهش یافته است"

در صورت بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای و یا عدم لغو تحریم‌ها دو سناریوی پیش روی فروش نفت ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

در صورت لغو تحریم‌ها ایران با قوت بیشتری می‌تواند نفت بفروشد بنحوی که از روزی یک میلیون و دویست هزار بشکه می‌توانیم روی فروش دو میلیون بشکه نفت نیز حساب باز کنیم. در صورتی هم که تحریم‌ها لغو نشود بسان چند سال گذشته که شدت تحریم‌ها بیشتر بود و الان بار فشار تحریم‌ها خالی شده همان میزان فروش یک میلیون و دویست هزار بشکه نفت را خواهیم داشت.

در صورتی که سناریوی اول اتفاق بیفتد و تحریم‌ها لغو شود آیا مشتریان سنتی ما به سرعت حاضر به خرید نفت از ایران می‌شوند؟

اصولا خرید نفت از ایران یا سایر فروشندگان و صادر کنندگان بسته به میزان تقاضای جهانی است. با افزایش تقاضای جهانی مشتریان بیشتری به سمت بازار ایران گسیل می‌شوند. برخلاف آنچه رئیس جمهور آمریکا گفته بود که دنیا به نفت ایران احتیاج ندارد، اتفاقا دنیا به نفت ایران نیاز دارد چرا که تقاضای جهانی افزایش پیدا کرده، لذا میزان خرید از ایران حتی در شرایط تحریمی هم بهتر می‌شود. در حال حاضر اکثر صادرکنندگان با حداکثر توان خود تولید می‌کنند.

معدودی از کشور‌ها تقاضای اضافی دارند که می‌توانند پاسخگوی بازار و متقاضیان باشند. یکی از کشور‌هایی که تقاضای اضافی و ظرفیت اضافی دارد ایران است. ظرفیت اضافه ایران به دلیل تحریم‌ها ایجاد شده است. کشور‌های متقاضی سراغ کشور‌هایی می‌روند که ظرفیت اضافی دارند و از آن‌ها درخواست خرید می‌کنند. کشور‌هایی که با حداکثر توان تولید می‌کنند، ظرفیتی ندارند، بنابراین معدودی از کشور‌ها هستند که ظرفیت اضافی دارند و تقاضای جدید را می‌توانند پاسخ دهند مثل ایران.

با افزایش تقاضا می‌توانیم امیدوار باشیم که حتی علی‌رغم باقی ماندن تحریم‌ها خرید نفت ایران افزایش بیابد.