کشف قدیمی‌ترین دی‌ان‌ای طاعون متعلق به ۴ هزار سال پیش در بریتانیا

یورو نیوز - ۱۳ خرداد ۱۴۰۲

نگارش از یورونیوز فارسی •

به روز شده در: ۰۲/۰۶/۲۰۲۳

دانشمندان می‌گویند باکتری عامل طاعون را در بقایای جسد سه انسان در گورستانی در بریتانیا یافته‌اند که قدیمی‌ترین شواهد از این بیماری در این کشور به شمار می‌رود.

نمونه‌های باکتری عامل طاعون، یا همان «یرسینیا پستیس»، متعلق به ۴ هزار سال پیش از بقایای جسد دو کودک ۱۰ تا ۱۲ ساله و یک زن بین ۳۵ تا ۴۵ ساله کشف شده است.

این بقایای اسکلتی در دو گور دسته‌جمعی مختلف پیدا شده‌اند؛ یکی در شهر سامرست در جنوب غربی انگلستان و دیگری در شمال غربی شهر کامبریا در نزدیکی مرز انگلستان و اسکاتلند.

محققان می‌گویند فاصله بین این مکان‌ها نشان می‌دهد این بیماری در اواخر دوره نوسنگی و عصر برنز پخش شده بوده است.

دکتر بنجامین رابرتز، استاد باستان‌شناسی در دانشگاه دورام بریتانیا، در این باره می‌گوید: «شواهد شیوع گسترده در چنین منطقه وسیعی در طول تنها چند قرن بسیار جالب است. به نظر می‌رسد این شیوع متاثر از جابجایی سریع مردم و استفاده مردم از فناوری‌های ویژه این زمان باشد.»

تیم محققان برای یافتن باکتری‌های ۴ هزار ساله، از بقایای اسکلتی ۳۴ انسان در در دو محل نمونه‌برداری کردند. آنان ابتدا دندان‌های این افراد باستانی را سوراخ کردند و پالپ (مغز دندان) آن‌ها را استخراج کردند. بقایای دی‌ان‌ای بیماری‌های عفونی غالبا در این بخش از دندان به دام می‌افتد.

استخراج دی‌ان‌ای انسان از هوا و ردپا در شن و ماسه؛ زنگ خطر برای نقض حریم خصوصی به صدا درآمده است؟
آزمایش دندان فسیل‌شده در گورستان پرده از منشأ طاعون سیاه اروپا برداشت

پوجا سوالی، محقق دکترا در موسسه فرانسیس کریک در لندن و نویسنده ارشد این مطالعه، در این باره می‌گوید: «توانایی تشخیص پاتوژن‌های باستانی از نمونه‌های تخریب‌شده هزاران سال پیش باورنکردنی است.

"آنان ابتدا دندان‌های این افراد باستانی را سوراخ کردند و پالپ (مغز دندان) آن‌ها را استخراج کردند"این ژنوم‌ها می‌توانند ما را از گسترش و تغییرات تکاملی پاتوژن‌ها در گذشته آگاه کنند و امیدواریم به ما کمک کنند تا بفهمیم کدام ژن‌ها در گسترش بیماری‌های عفونی مهم بوده‌اند.»

دانشمندان تصور می‌کنند دو دوره متمایز از ظهور طاعون در بریتانیا وجود داشته است؛ یک بار حدود ۴ هزار سال پیش و بار دیگر حدود ۱۵۰۰ سال پیش. با این حال چیزهای زیادی وجود دارد که دانشمندان هنوز نمی‌دانند از جمله نحوه گسترش آن و اینکه آیا این باکتری خفیف بوده است یا کشنده.

به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید

به گفته محققان سویه «یرسینیا پستیس» به دست آمده حاوی ژنی نیست که آن را قادر سازد از طریق کک‌ها پخش شود؛ ویژگی سویه‌ طاعون سیاه قرن ۱۴ که میلیون‌ها نفر معادل یک سوم جمعیت اروپا را کشت.

تصور دانشمندان بر این است که گونه طاعون که به اواخر عصر نوسنگی و عصر برنز بازمی‌گردد، به احتمال زیاد در حدود سال ۴۸۰۰ پیش از میلاد توسط انسان هایی به اوراسیا آورده شده و از آن‌جا به اروپای مرکزی و غربی راه یافته است.

طاعون زمانی ترسناک‌ترین بیماری جهان به حساب می‌آمد، اما اکنون به راحتی قابل درمان است.

نتایج مطالعات تازه در نشریه ارتباطات «نیچر» منتشر شده است.

هم‌رسانی این مطلب: