روایت یک جامعه شناس از آموزش عالی در ایران امروز؛ وارد دوره «زمستان دانشگاه» شدیم

یک جامعه‌شناس معتقد است که بعد از انقلاب فرهنگی اول، انقلاب فرهنگی از دوره محمود احمدی­‌نژاد شدت بیشتری به خود گرفته و به سمت «خالص‌سازی» دانشگاه‌‌ها حرکت می‌کند و وارد «زمستان دانشگاه» شده‌ایم.

به گزارش «خبرآنلاین»، مهدی سلیمانیه در «همایش ملی پژوهش اجتماعی فرهنگی در جامعه ایران» که در خانه اندیشمندان علوم انسانی ایران برگزار شده بود، گفته است: «کسانی که در حال حاضر در درون دانشگاه فعالیت می‌کنند و کسانی که طرد و حذف شده‌اند و بیرون هستند، در مقابل یکدیگر نیستند بلکه هر دو در مقابل نهاد طرد کننده قرار دارند.»

به گفته این جامعه شناس، پروسه «خالص‌سازی» در دانشگاه‌ها سه مکانیسم دارد که شامل کنترل شدید ورودی‌ها، کنترل اعضای هیات علمی از طریق سیستم ارتقا و تبدیل وضعیت و در نهایت اخراج اساتید مخالف، است.

اشاره این جامعه شناس به اخراج اساتید به‌عنوان یکی از سه مکانیسم آنچه «خالص‌سازی» نامیده از آن رو اهمیت دارد که رسانه‌های ایران کماکان از تداوم سریال اخراج اساتید خبر می‌دهند.

در همین رابطه رسانه‌ها اعلام کردند که بیش از ۲۵ استاد فقط از دانشگاه تهران طی دو سال اخراج شدند که اغلب دانش آموخته یا کنشگر علوم انسانی هستند.

برهمین اساس وب‌سایت «خبرآنلاین» ۱۸ بهمن ماه در گزارشی به این موضوع پرداخته و نوشته بود که در نیمه راه سال تحصیلی این اخراج‌ها همچنان ادامه دارد.

در واکنش به این اخراج‌ها علیرضا معزی، فعال رسانه‌ای در شبکه اجتماعی ایکس نوشته بود: «در سریال تراژیک اخراج اساتید، نسلی از دانشگاه بیرون می‌شوند که برون‌داد آموزش پس از انقلاب‌اند و منتقد حکمرانی پساانقلاب؛ کسانی از خانه رانده می‌شوند که دانش‌آموخته یا کنشگر علوم انسانی‌اند، دغدغه‌مند توسعه و هواخواه وطن؛ گویی دشمنان توسعه، انتقام پرونده بورسیه‌ها را می‌گیرند.»

برهمین اساس گزارش شده دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی تهران ۲۶ اخراجی، دانشگاه علامه ۵ اخراجی، دانشگاه فردوسی مشهد ۶ اخراجی، دانشگاه آزاد ۱۴ اخراجی، علوم پزشکی بابل ۲ اخراجی، علوم پزشکی ایران ۳ اخراجی و داتشگاه‌های حکیم سبزواری، تربیت مدرس، علوم پزشکی کرمانشاه، مازندران، شیراز، گیلان و صنعتی شریف هر کدام یک اخراجی در دو سال دولت ابراهیم رئیسی داشته‌اند.

اخراج اساتید واکنش دانشجویان و انتقاد کارشناسان را به دنبال داشته است اما در اردوگاه دولت نیز این اخراج‌ها عادی‌سازی و توجیه شده است.

روزنامه «جام‌جم»، ارگان مطبوعاتی صداوسیما نیز سیزدهم اردیبهشت ماه سال جاری دانشگاه را محلی برای تولید «اپوزیسیون» دانسته و بر ادامه «پاکسازی‌ها» تاکید کرده بود.

رئیس دانشگاه تهران هم در همان روز مدعی شد که قطع همکاری با اساتید به خاطر «مشکلات اخلاقی» است نه مسائل سیاسی.

موج اخراج اساتید پس از اعتراضات سراسری سال ۱۴۰۱ در واکنش به کشته شدن مهسا امینی در بازداشت «گشت ارشاد» و نقش آفرینی دانشجویان و همراهی اساتید، شدت گرفت.

اعضای هفت انجمن علمی کشور ۱۹ شهریور در بیانیه‌ای ضمن هشدار درباره «اخراج گسترده استادان و برخوردهای امنیتی با دانشجویان» اعلام کرده بودند که «اضمحلال» تدریجی و «در حال حاضر شتابناک» نهاد علم، ناکارآمدی اسفبار کنونی نظام حکمرانی را تشدید می‌کند.