یک دانشگاهی: بازطراحی نظام حکمرانی جهان گزینه مناسبی در پسا کرونا است

دکتر مهدی فیضی روز یکشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: در دوران پسا کرونا دولت باید تلاش کند اقتصادی‌تر به معنای کارآمدی بیشتر کشور را مدیریت کند و به بیان دیگر مدیریت اقتصاد کشور باید چابک‌تر و به روزتر باشد و بتواند کارآمدتر منابع را تخصیص بدهد و مدیریت کند تا  ارزش افزوده بیشتری تولید کند.
وی ادامه داد: در حال حاضر نگاه حکمرانی ایران دچار چالشهای  اساسی است و  همانند ماشین بسیار سنگینی است که  بهترین راننده‌ها اگر پشت آن بنشینند نمی‌توانند ماشین را به خاطر سنگینی حرکت دهند بنابراین این ماشین باید چابک، بهینه، بازسازی و باز طراحی شود و فرایند تصمیم‌سازی در آن بهبود یابد و متناسب با جهان کنونی، آماده برای جهان پسا کرونا باشد.
عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد گفت: در دوران کرونا چون دولت از سویی منابع کمتری در اختیار دارد و از سوی دیگر با هزینه‌های بیشتری مواجه است نمی‌تواند با سیاست‌های قبلی کشور را اداره کند و لذا برای دوران پسا کرونا باید از همین اکنون برنامه‌ریزی شود.
فیضی افزود: بحران کرونا اکنون جدی است و نه تنها در دهه اخیر بلکه در سده اخیر بزرگترین بحران اقتصادی جهان بعد از جنگ جهانی دوم است، این بحران  از چند جهت خاص است و برای نخستین بار نه فقط کشورهای عقب‌مانده و در حال توسعه بلکه همه کشورهای جهان به ویژه کشورهای توسعه یافته را درگیر کرده است و اثرات زیادی در کاهش رشد اقتصادی کشورهای توسعه یافته و در نتیجه کاهش رشد اقتصاد جهانی داشته است.
وی اضافه کرد: همان طور که جهان پسا کرونا جهان جدیدی خواهد بود، ایران پسا کرونا نیز ایرانی متفاوت خواهد بود، چرا که از یک سمت کاهش عرضه و کاهش نیروی کار به دلیل فاصله‌گذاری اجتماعی و آسیب دیدن زنجیره تولید و افزایش نا اطمینانی در زنجیره های تولید را به ویژه در شرایط تحریم شاهد هستیم و از طرفی شاهد کاهش تقاضای مصرف به ویژه در بسیاری از حوزه‌های خدماتی مانند گردشگری هستیم.

صنعت گردشگری بزرگترین آسیب را از کرونا در خراسان رضوی دید 

عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد گفت: در جهان پسا کرونا با بازارهای جدید و مفاهیم جدید رو به رو هستیم به طوری که مفهوم کار، تولید و ارزش افزوده تغییر یافته و مفاهیمی مانند بیمه بیکاری، حقوق و دستمزد در اولویت قرار می‌گیرند.
فیضی افزود: جهان پسا کرونا در خود فرو رفته تر است و همان طور که آدمها با اکراه بیشتری با هم  روابط برقرار خواهند کرد کشورها نیز درونگرا شده و در تعاملات بین‌المللی خود همین رویه را پیش خواهند گرفت و لذا برای رویارویی با این فضای جدید بایستی با دیپلماسی قوی آماده باشیم تا شکنندگی کمتری داشته باشیم.
وی ادامه داد: به طور کلی بحران همه‌گیر کرونا تاثیر زیادی دربخش خدمات روی اقتصاد باقی گذاشته است و در سطح استان خراسان رضوی یکی از مهم‌ترین خدماتی که چرخه اقتصاد استان را می‌گرداند بحث گردشگری به دلیل وجود بارگاه مقدس حضرت امام هشتم (ع)  بود.
عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد گفت: کرونا زنجیره خدمات گردشگری نظیر هتل‌ها، آژانس‌های مسافرتی و رستورانها را متاثر ساخته و یکی از بزرگترین آسیب‌های ناشی از کرونا در صنعت گردشگری بوده است که این آسیب در کوتاه مدت و میان‌مدت هم به حالت قبل از کرونا باز نخواهد گشت.
فیضی افزود: چون استانی هستیم که از سرمایه معنوی اقتصاد را راه می‌بریم و لذا در مقابل بحرانهایی که این سرمایه معنوی را تحت تاثیر قرار می‌دهند به شدت آسیب پذیر هستیم از این رو لذا دست‌اندرکاران استان دقت کنند شاخص آسیب‌پذیری اقتصاد را کاهش دهند که لازمه آن تنوع زمینه‌های درآمدزایی، اشتغال و تولید در استان است.

بحران کرونا برای نخستین بار در جهان همزمان عرضه و تقاضا را متاثر کرد

عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه کرونا  اولین بحرانی است که عرضه و تقاضا را همزمان در اقتصاد متاثر کرد گفت: در بحران کرونا تعادل جدیدی در اقتصاد کشور رخ داده است به طوری که آسیب کرونا در دو بخش عرضه و تقاضا به طور همزمان مطرح است که این موضوع تا حدی بحران را خاص می‌کند چرا که معمولا این اتفاق همزمان در اقتصاد هم در بخش عرضه و هم در بخش تقاضا رخ نمی‌دهد.
فیضی افزود: کاهش تقاضا به خاطر خانه ماندن بیشتر مردم و عدم حضور در اجتماع و کاهش خرید محصولاتی مانند پوشاک و کاهش عرضه از بابت کاهش تولید در عمده بخش‌های اقتصادی رخ داده است که  پیامد این  تغییرات اقتصادی افزایش معنادار نرخ بیکاری و کاهش نرخ اشتغال و افزایش شدید فقر مطلق بوده است بدین معنا که خانواده‌هایی که درآمد پایدار نداشتند از نظر مالی شوکی جدی به آنها وارد شده است و به خط فقر مطلق رسیده‌اند و تامین حداقل نیازهای معاش اولیه‌شان دچار مشکل شده است.
وی افزایش کسری بودجه دولت و عدم تعادل بین درآمد و هزینه را از دیگر تبعات جدی کرونا برشمرد و ادامه داد: از طرفی درآمدهای مالیاتی دولت از دو بخش مالیات بردرآمد و مالیات بر ارزش افزوده و همچنین کاهش قیمت جهانی نفت کاهش یافته است و از طرفی  هزینه‌های دولت از بابت بهداشت و درمان و ارائه بسته‌های حمایتی برای خانواده‌های آسیب‌پذیر افزایش یافته و این موضوع عدم تعادل در بودجه را افزایش داده است و لذا پیش‌بینی می‌شود دولت امسال با کسری بودجه جدی‌تر از همیشه مواجه شود که این تاثیر خود را در تورم جدی نشان می‌دهد.

تاثیر کرونا بر افزایش نرخ ارز 

عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد افزایش قیمت ارز و کاهش ارز در دسترس را از دیگر تبعات مهم کرونا عنوان کرد و گفت: ارز همیشه از دو محل صادرات نفتی و غیر نفتی تامین می‌شده است که  هر دو متاثر از بحران کرونا هستند و اکنون ارز موجود در کشور و ارز در دسترس و دلار کاغذی خیلی کاهش یافته است و از طرفی تقاضا برای ارز افزایش یافته است و به دلیل افزایش واردات دچار چالش جدی در نرخ ارز خواهیم بود و دچار افزایش قیمت ارز بیش از روند مرسوم هستیم.
فیضی با اشاره به این که تغییر جنس تعامل انسانها با یکدیگر در حقیقت جنس و نوع اقتصاد را هم تغییر خواهد داد افزود: پروتکل‌های بهداشتی در همه جاهایی که آدمها با هم در تعامل هستند مانند حمل و نقل و رستورانها باعث می‌شود بنگاهها نرخ‌های جدیدی را برای خدمات و محصولات پیش‌بینی کنند و در نهایت این بنگاهها از صنعت‌های مختلف مثل رستوران‌داری و حمل و نقل خارج شوند و این موضوع خودش در افزایش نرخ بیکاری و تورم و کاهش سطح رفاه عمومی، افزایش فقر و افزایش نابرابری و شاخص‌های دیگر خود را نشان می‌دهد.
وی ادامه داد: کشور ایران حتی در پیش از کرونا شرایط و وضع جالبی نداشت و در شرایط رکود تورمی بود و کرونا این وضعیت را تشدید کرد و در این شرایط سفره‌های مردم کوچکتر و درآمد سرانه کمتر شده است و نابرابری‌ها و تبعات اجتماعی بحران شامل افزایش جرم، جنایت، طلاق و خشونت‌های اجتماعی افزایش می‌یابد و این وضعیت می‌تواند بحران در بحران ایجاد و کنش‌های محیط زیستی و اقتصادی و  ابر بحران را در کشور زنده کند. 

براساس آخرین آمار رسمی، تاکنون ۲۳۷ هزار و ۸۷۸ نفر در ایران به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده و با فوت ۱۴۸ نفر در ۲۴ ساعت گذشته، تعداد جان باختگان کرونا در کشور به ۱۱ هزار و  ۴۰۸ نفر رسیده است.

همچنین تاکنون ۱۹۸ هزار و ۹۴۹ نفر از مبتلایان به کرونا در ایران بهبود یافته‌اند.