آنچه زنان باید درباره «فریز تخمک» بدانند/ تخمک فریزشده تا چه زمان ماندگاری دارد؟

عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا درباره روند درمان تحریک تخمدان‌ها برای تولید تخمک بیشتر و برداشت آن که منجر به فرآیند «فریز تخمک» برای حفظ قدرت باروری می‌شود توضیحاتی ارائه و تاکید کرد: زنان باید نسبت به دستگاه تولید مثل خود آگاهی کافی داشته باشند تا اقدامات درمانی درست و به موقع برای‌شان انجام شود تا قدرت باروری‌ آنها حفظ شود.

دکتر اعظم محمداکبری در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: زمانی که یک جنین دختر شکل می‌گیرد، تعداد مشخص و ثابتی از سلول‌های زایا و اولیه داخل تخمدان او به صورت فولیکول‌های اولیه تشکیل می‌شود که بیشترین تعداد آن در هفته ۲۰ بارداری شکل می‌گیرد و بعد روند کاهنده در سلول‌ها آغاز می‌شود به شکلی که یک دختر در بدو تولد حدود یک میلیون سلول زایا داخل رحم خود دارد که با رسیدن به سن بلوغ و تکمیل علائم آن و شروع تخمک گذاری در تخمدان‌ها این تعداد به حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار فولیکول می‌رسد و این روند کاهشی همچنان ادامه می‌یابد تا دیگر سلول فعالی داخل تخمدان نباشد که پس از آن یائسگی اتفاق می‌افتد.

وی افزود: از این تعداد بالای تخمک در هر ماه قرار است که یک سلول تبدیل به تخمک بالغ شود که آمادگی بارور شدن و تبدیل شدن به جنین را دارد و تعدادی از سلول‌ها هم در هر دوره از قاعدگی خانم به صورت طبیعی دچار مرگ برنامه‌ریزی شده می‌شوند تا نهایتا این تعداد سلول زایا کاملا از بین برود.

عوامل موثر بر مرگ زودرس سلول‌های باروری

او تاکید کرد: در این بین در برخی موارد به دلایلی نظیر مصرف دخانیات، عمل جراحی در ناحیه شکم و لگن به ویژه جراحی بر روی تخمدان، انجام شیمی‌درمانی و پرتودرمانی، ژنتیک فرد و سابقه یائسگی زودرس در خانواده و... مرگ سلول‌های باروری آنهم به صورت غیرطبیعی، با سرعت و تعداد بالاتری اتفاق می‌افتد.

چه کسانی کاندید فریز تخمک می‌شوند؟

این جراح و متخصص زنان و زایمان با اشاره به اینکه اگر خانمی با کاهش ذخایر تخمدان روبرو شود می‌تواند اقدام به حفظ قدرت باروری با ذخیره سلول‌های بافت تخمدان کند،‌ اظهار کرد: البته گاهی با زوجینی مواجه می‌شویم که مشکل ناباروری هم ندارند اما در آن مقطع خاص زندگی هم قصد بچه‌دار شدن ندارند و از آنجایی که ممکن است با افزایش سن خانم تعداد و کیفیت تخمک‌ها کاهش پیدا کند، این افراد هم می‌توانند اقدام به فریز تخمک یا جنین کنند.

او تاکید کرد: در واقع برای کسی که متاهل باشد پیشنهاد ما فریز جنین است ولی برای خانم‌های مجرد می‌توان فریز تخمک انجام داد. در مورد خانم‌هایی هم که به هر علتی نتوانند داروهای تحریک تخمک را دریافت کنند، اقدام به برداشت و فریز بخشی از بافت تخمدان می‌کنیم که بعدا با انتقال آن به بدن فعال شود.

وی با تاکید بر اینکه لازم نیست همه افراد نسبت به کاهش ذخایر تخمدانی نگرانی ویژه‌ای داشته باشند، بیان کرد: نباید ایجاد نگرانی و استرس کرد اما خانمی که قاعدگی نامنظم، سابقه نازایی یا یائسگی زودرس و سایر فاکتورهای خطر را ندارد نیازی نیست که نگرانی و وسواس خاصی داشته باشد اما به خانمی  که به سن بالاتر از ۳۰ و یا ۳۵ سالگی برسد و هنوز ازدواج نکرده است، ازدواج کرده و هنوز اقدام به فرزندآوری نکرده است، کسی که قرار است عمل جراحی روی شکم و لگن انجام دهد و یا تحت درمان شیمی‌درمانی و پرتودرمانی قرار گیرد، فواصل قاعدگی نامنظم دارد و ... توصیه می‌شود که حداقل یک مراجعه به متخصص زنان و زایمان داشته باشند تا با گرفتن شرح حال کامل و تخصصی و در صورت نیاز انجام آزمایش و سونوگرافی مشخص شود که خانم نیاز به فریز تخمک دارد یا خیر.