اسرائیل، چشم‌انتظار تماس تلفنی رئیس جمهور آمریکا

جو بایدن، رئیس ‌جمهور آمریکا، در ده روز گذشته با رهبران کشورهایی چون کانادا، مکزیک، بریتانیا، آلمان، فرانسه و روسیه تماس تلفنی برقرار کرده،‌ ولی هنوز با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، تماس تلفنی نداشته است.

چهار سال پیش، دونالد ترامپ فقط سه روز پس از ورودش به کاخ سفید با نتانیاهو تماس تلفنی برقرار کرد؛ تماسی که از منظر نخست‌وزیر اسرائیل، سرآغاز دوران «چهارساله طلایی» برای پیشبرد اهداف اسرائیل در زمینه‌های متعدد، به‌ویژه در مقابله با ایران بود.

رسانه‌های اسرائیل با اشاره به تاخیر بایدن می‌گویند رئیس‌جمهور آمریکا با نشان دادن «روی سرد» خود به بی‌بی (لقب نتانیاهو)، می‌خواهد به نخست‌وزیر اسرائیل بگوید مین‌های زیادی را که نتانیاهو بر سر راه کار دولت اوباما- بایدن قرار می‌داد، از جمله سفر مشهور او به واشینگتن برای ایراد سخنرانی علیه برجام در کنگره را از یاد نبرده است.

برای همه روشن است که بایدن و نتانیاهو درباره موضوع‌های مهمی مثل شهرک‌سازی اسرائیل و برجام اختلاف نظر جدی دارند.

پس از پیروزی بایدن، بنیامین نتانیاهو با اندکی تاخیر پیروزی بایدن را شادباش گفت و با تاخیر بیشتری عبارت «رئیس جمهور منتخب» را برای او به کار برد.

همچنین زمانی که روشن‌ شد تلاش‌های دونالد ترامپ برای تغییر نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بی‌ثمر است، نتانیاهو چند بار بر اینکه در شهر محل زندگی بایدن درس خوانده و هر دو «بچه‌محل‌های قدیمی شهر» هستند، تاکید کرد.

روز اول بهمن، نتانیاهو در اولین ساعت ورود جو بایدن به کاخ سفید در پیامی تصویری تاکید کرد که از دیرباز با رئیس جمهور آمریکا دوستی دارد و «مشتاق همکاری با او برای تقویت اتحاد دو کشور و همکاری مشترک در رویارویی با ایران است».

یائیر نتانیاهو، پسر بنیامین نتانیاهو، نیز همان شب عکسی از یک میهمانی در خانه پدرش در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشت و در آن از خاطره خوش شام با جو بایدن و «دکتر جیل بایدن» همسر رئیس جمهوری آمریکا، در سال‌ ۲۰۱۱ یاد کرد.

انتشار این عکس نیز به تلاش خانواده نتانیاهو برای جلب توجه خانواده بایدن تعبیر شد.

آقای بایدن در آن سفر که یائیر نتانیاهو از آن یاد کرده، در آستانه قهر و رفتن زودهنگام از اسرائیل بود، زیرا از اینکه برنامه گسترش ساخت و سازها در شهرک‌ها همزمان با سفر او اعلام شد، دلسرد و ناراحت شده بود.

بایدن بعدها به شوخی یا به جد، خطاب به آقای نتانیاهو گفته بود: «بی‌بی دوستت دارم، اما یک کلمه از حرف‌هایت را باور نمی‌کنم.»

اما اگرچه بایدن هنوز با نتانیاهو تماس تلفنی نداشته، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه و لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا با مقام‌های اسرائیلی حرف زده‌اند و بر اساس گزارش‌های منتشر شده، موضوع اصلی در هر سه مکالمه، «ایران» بوده است.

علاوه بر این، مقامات ارشد جدید آمریکا در روزهای گذشته، اظهاراتی در مورد «نقش مخرب جمهوری اسلامی و حمایت حکومت ایران از ترور» و «ادامه تعهد آمریکا به حفظ برتری نظامی اسرائیل» در منطقه» بیان کردند که با سیاست اسرائیل همخوانی کامل دارد.

برجام و هشداری که نتانیاهو به بایدن داد

موضوع مهم چالش‌برانگیز در هفته‌های آینده اما برجام است. نتانیاهو چند بار گفته است که بازگشت به برجام «حماقت» و «خطا» است.

او حتما نقش مهم جیک سالیوان، وندی شرمن و جان کری در رسیدن به برجام را به خاطر دارد و نگران است که این تیم دوباره برای احیای برجام فعال شود.

بازگشت مهره‌های دولت اوباما به پست‌های مهم در دولت بایدن با انتقادهای آشکار و پنهان دولتمردان نزدیک به نتانیاهو روبه‌رو شده است، حتی اگر بسیاری از آنها، از سیاستمداران و دیپلمات‌های مجرب یهودی آمریکایی باشند.

در این میان، توجه این طیف بیشتر به انتصاب رابرت مالی به عنوان «نماینده ویژه آمریکا در امور ایران» جلب شده که به گفته برخی از مقام‌های دولت اسرائیل، رویکردی «نرم‌خویانه» دارد و حتی او را به هواداری از ایران متهم کرده‌اند.

​به نوشته رسانه‌های اسرائیل، یهودی بودن پدر مصری - سوری آقای مالی اهمیتی ندارد، زیرا پدرش، مانند مادر روزنامه‌نگارش، فعال و حامی گروه‌های کمونیست ضد اسرائیلی در الجزایر و کشورهای عربی بوده است.

هشدارهای دولت اسرائیل البته محدود به تعابیر لفظی درباره بازگشت به برجام نبوده است.

رسانه‌های اسرائیل همچنین گزارش داده‌اند سخنان ژنرال آویو کوخاوی، رییس ستاد ارتش اسرائیل، در روز هفتم بهمن که به فرماندهان ارتش دستور داد برنامه‌های جدیدی برای «حمله به ایران» تدارک ببینند، بیش از آنکه هشدار به ایران باشد، «هشدار» به دولت بایدن بود.

بر اساس این گزارش‌ها، سخنان رئیس ستاد ارتش، باعث تعجب شدید بنی گانتز، وزیر دفاع و شمار دیگری از مقامات اسرائیلی شده که عقیده دارند این حرف‌ها باید «پشت درهای بسته» زده شود.

بسیاری در اسرائیل معتقدند که آویو کوخاوی، هشدار به دولت بایدن را نه تنها با تکیه به حمایت نتانیاهو بر زبان آورد بلکه با دستور نخست‌وزیر اسرائیل چنین کاری را انجام داد.

بازی ایران مهم‌تر است

یک موضوع مناقشه‌برانگیز دیگر، اعلام «بازنگری» دولت جو بایدن در خصوص معامله کلان تسلیحاتی دولت ترامپ با امارات متحده عربی و فروش اسلحه به این کشور و عربستان سعودی است.

این معامله مرتبط با توافق‌های عادی‌سازی روابط امارات و اسرائیل بود، و تصمیم واشینگتن به بازنگری فروش تسلیحات به سعودی، دوست پشت پرده اسرائیل در منطقه و همچنین شواهد روشن از احتمال تغییر سیاست آمریکا در قبال یمن، علایم خوبی برای اسرائیل محسوب نمی‌شود.

هرچند در نخستین روزهای حضور بایدن در کاخ سفید، یک حمله هوایی دیگر منتسب به اسرائیل در سوریه صورت گرفت، تا ظاهرا «گربه دم حجله کشته شده باشد» اما برخی رسانه‌های اسرائیل نوشته‌اند دولت بایدن به اسرائیل پیام داده که از این نوع حملات در آینده نزدیک عدول کند.

امری که اگر درست هم باشد، قریب به یقین اسرائیل آن را پشت گوش خواهد انداخت.

این نمونه‌ها به خوبی نشان می‌دهد که موجی از اختلاف‌ها بین دولت بایدن و نتانیاهو در راه است.

برخی از رسانه‌های اسرائیلی اما نوشته‌اند تجربه‌های گذشته می‌گوید بیش از آن که نقطه‌ نظرات رهبران آمریکا و اسرائیل تعیین‌کننده آینده مسائل مناقشه‌برانگیز بین دو کشور باشد، عملکرد ایران است که تعیین‌کننده است.

آنها می‌گویند دیر یا زود بایدن و نتانیاهو با هم تلفنی یا حضوری حرف خواهند زد، باید دید ایران در آینده این بازی پرماجرا چه خواهد کرد.