احتمال دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای؛ یک اعتراف و یک تهدید

یک اعتراف و یک تهدید در واکنش به اظهارات اخیر آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه دولت بایدن؛ وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی در گفت‌وگو ویژه خبری شبکه دوم سیما از احتمال تجهیز ایران به جنگ‌افزار هسته‌ای سخن گفته است.

تا کنون مسئولان ارشد جمهوری اسلامی از اعتراف صریح و آشکار به احتمال تجهیز خود به جنگ‌افزارهای هسته‌ای امتناع می‌ورزیدند.

محمود علوی، وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی ایران در مصاحبه خود با شبکه دوم سیما تصریح کرد که ایران "اگر ناگزیر شود، اقدام به ساخت جنگ‌افزارهای هسته‌ای خواهد کرد".

وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی ضمن تکرار این ادعا که صنعت هسته‌ای ایران اهداف صلح‌آمیز را دنبال می‌کند، گفت: «رهبری صراحتا در فتوای خود فرمودند که تولید سلاح هسته‌ای خلاف شرع است و جمهوری اسلامی سراغ آن نمی‌رود و آن را حرام می‌داند. اما اگر گربه‌ای را گوشه‌ای گیر بیندازند ممکن است رفتاری کند که گربه‌ای که آزاد است آن رفتار را نمی‌کند.»

علوی افزود: «اگر ایران را به آن سمت‌ها هل دهند تقصیر ایران نیست تقصیر کسانی است که ایران را به آن سمت هل داده‌اند.»

به کانال اینستاگرام دویچه وله فارسی بپیوندید

به عبارت دیگر، وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی ایران می‌گوید که در صورت آنکه دیگران ایران را به سمت تبدیل شدن به قدرت هسته‌ای سوق دهند، "فتوای رهبری" در این زمینه بلاموضوع خواهد شد.

محمود علوی در بخش دیگری از سخنانش تلویحا تحریم‌های دوران ترامپ و اقدام ایران در کاهش تعهدات هسته‌ای را "فرصتی" برای آزمایش‌های جدید هسته‌ای توصیف کرد. او از ماهیت این آزمایش‌ها چیزی نگفت، ولی اذعان کرد که اگر برنامه هسته‌ای ایران تحت کنترل می‌بود انجام آنها مشکل می‌شد.

به گفته علوی: «تحریم‌های ترامپ برای ملت ایران فشار‌های زیادی ایجاد کرد، اما برای صنعت هسته‌ای ما فرصت بود... در جریان تحقیق و توسعه به دستاورد‌های بسیار بزرگی دست یافته‌ایم که باید آزمایش عملی می‌شد و خروج آمریکا از برجام و کاهش تعهدات برجامی از طرف ما این فرصت را ایجاد کرد که دستاوردهایمان را آزمایش کنیم».

علی اکبر صالحی

پیش از آن نیز، علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران مدعی شده بود که جمهوری اسلامی "همه آستانه‌های قدرت هسته‌ای را در دست دارد".

رئیس سازمان انرژی اتمی ایران تصریح کرد که ایران در سال ۱۳۶۸ چند نمونه سانتریفیوژ وارد کرده، حال آنکه پیشرفت هسته‌ای این کشور به حدی بوده که در حال حاضر قادر به طراحی و تولید آن است.

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا اخیرا با اشاره به افزایش تغلیظ اورانیوم از سوی ایران از خطر تجهیز قریب‌الوقوع جمهوری اسلامی به سلاح‌های هسته‌ای سخن گفته بود.

• زمانی که جنگ سرد داغ شد

  امنیت فریبنده

  زرادخانه‌های غول‌آسای اتمی می‌بایست در طول جنگ سرد توازن قوا میان ایالات متحده آمریکا و اتحادشوروی را تضمین کنند، ولی این امنیتی فریبنده بود. در فاصله سال‌های ۱۹۴۵ تا ۱۹۸۹ جهان بارها بر لبه پرتگاه یک جنگ اتمی قرار گرفت.

  " زمانی که جنگ سرد داغ شد امنیت فریبنده زرادخانه‌های غول‌آسای اتمی می‌بایست در طول جنگ سرد توازن قوا میان ایالات متحده آمریکا و اتحادشوروی را تضمین کنند، ولی این امنیتی فریبنده بود"عامل آن فقط بحران‌های بین‌المللی نبود. نقص‌های فنی و سوء‌تفاهمات نیز در پیدایش وضعیت‌های خطرناک و حساس نقش داشتند.

• زمانی که جنگ سرد داغ شد

  نام رمز "کمانگیر کاردان"

  برای نمونه در تاریخ ۲ نوامبر ۱۹۸۳ ناتو در سطح فرماندهی مانوری ده روز آغاز کرد که نام رمز آن "کمانگیر کاردان" (Able Archer) بود. در طرح این مانور مساله آمادگی برای شرایط وخیم در صورت بروز جنگی اتمی با اتحادشوروی نیز گنجانده شده بود. قرار بود حتی رهبران دولت‌ها مانند هلموت کهل، صدراعظم آلمان و مارگرت تاچر، نخست وزیر بریتانیا نیز در جریان آن قرار گیرند. ولی این ماجرا به سوء‌تفاهمی سنگین منجر گردید.

• زمانی که جنگ سرد داغ شد

  آژیر خطر در پیمان ورشو

  از طریق اطلاعات سرویس‌های مخفی برای بلوک شرق این سوء‌تفاهم پیش آمد که ناتو واقعا قصد یک حمله اتمی دارد.

  به‌ویژه شرکت رهبران دولت‌ها، نظامیان را به اشتباه انداخته بود. پیمان ورشو نیروهای خود را در اروپای شرقی و جمهوری دمکراتیک آلمان به حال آماده‌باش درآورد. در پی آن ناتو متوجه شد که با صلح جهانی بازی کرده است و از انجام برخی مراحل مانور خود چشم‌پوشی کرد.

• زمانی که جنگ سرد داغ شد

  ۱۹۸۳ سال بحران

  در تاریخ ۱۱ نوامبر سال ۱۹۸۳ مانور "کمانگیر کاردان" به خیر گذشت. ولی این تنها پیشامد در این سال بحرانی نبود. در تاریخ ۱ سپتامبر اتحاد شوروی سهوا یک هواپیمای مسافربری کره جنوبی را هدف قرار داد و سرنگون ساخت.

  " زمانی که جنگ سرد داغ شد نام رمز "کمانگیر کاردان" برای نمونه در تاریخ ۲ نوامبر ۱۹۸۳ ناتو در سطح فرماندهی مانوری ده روز آغاز کرد که نام رمز آن "کمانگیر کاردان" (Able Archer) بود"۲۶۹ سرنشین این هواپیما کشته شدند. این پیشامد به یخبندان تازه‌ای در مناسبات میان ایالات متحده آمریکا و اتحاد شوروی انجامید. سپس ماجرای نقص فنی در کامپیوتر پیش آمد.

• زمانی که جنگ سرد داغ شد

  نیم‌ساعت تا ضربه اتمی

  سرهنگ استانیسلاو پتروف در تاریخ ۲۶ سپتامبر ۱۹۸۳ مشغول خدمت در پناهگاهی زیرزمینی در نزدیکی مسکو بود. ناگهان آژیر خطر به صدا درآمد و کامپیوتر موشکی اتمی را نشان داد که ظاهرا در همان لحظه از پایگاهی در آمریکا شلیک شده بود. دستوراتی که برای این شرایط به زبده‌نظامیان داده شده کاملا روشن بود.

  در شرایط جدی فقط نیم‌ساعت فرصت تا وارد شدن ضربه‌ای مصیبت‌بار باقی می‌ماند. باید حمله متقابل آغاز می‌شد.

• زمانی که جنگ سرد داغ شد

  یک سرهنگ جهان را نجات می‌دهد

  این سرهنگ اما معتقد بود که اشتباهی رخ داده و به هیچ اقدامی دست نزد. لحظاتی بعد که برای او مانند عمری سپری شد، سیستم‌های کنترل نشان دادند که حق با او بوده و آژیر خطر اشتباهی به صدا درآمده است. ماهواره‌های جاسوسی اشتباها بازتاب نور خورشید را به منزله یک حمله موشکی ارزیابی کرده بودند. تنها در سال ۱۹۹۸ جهان از دلیری سرهنگ پتروف آگاه شد و در سال ۲۰۱۱ جایزه رسانه‌ای آلمان به نشانه ستایش به او اعطا شد.

• زمانی که جنگ سرد داغ شد

  ۲۰۰۰ موشک در پرواز

  خطای مشابهی در تاریخ ۹ نوامبر ۱۹۷۹ در طرف مقابل صورت گرفت.

  "در طرح این مانور مساله آمادگی برای شرایط وخیم در صورت بروز جنگی اتمی با اتحادشوروی نیز گنجانده شده بود"یک سیستم هشداردهنده آمریکایی اعلام کرد که ۲۲۰ موشک اتمی به سوی آمریکا در پروازند. بعدا تعداد این موشک‌ها حتی ۲۰۰۰ فروند اعلام شد. جیمی کارتر، رئیس‌جمهور وقت آمریکا در جریان این رویداد قرار گرفت. ولی بعد معلوم شد که یکی از تکنیسین‌ها سهوا داده‌های مربوط به شبیه‌سازی (سیمولاسیون) یک حمله اتمی را وارد سیستم کرده است.

• زمانی که جنگ سرد داغ شد

  هراس از جنگ جهانی سوم

  جهان حساس‌ترین روزهای جنگ سرد را در پاییز سال ۱۹۶۲ تجربه کرد. به‌رغم هشدار جان اف کندی رئیس‌جمهوری وقت آمریکا، اتحادشوروی سکوهای پرتاب موشک‌های اتمی خود را در کوبا، یعنی در نزدیکی آمریکا مستقر کرد.

  آمریکا با یک محاصره دریایی به این اقدام واکنش نشان داد. زیردریایی‌ها و کشتی‌ها جنگی دو طرف در آب‌های کارائیب مراقب یکدیگر و مترصد حمله بودند. به نظر می‌رسید که جنگی اتمی بسیار محتمل است.

• زمانی که جنگ سرد داغ شد

  خط ارتباطی مستقیم برای لحظات حساس

  ولی در تاریخ ۲۸ اکتبر ۱۹۶۲ خبر آرام‌کننده منتشر شد: خروشچف رهبر شوروی اعلام آمادگی کرد که موشک‌های خود را از کوبا خارج کند. ایالات متحده آمریکا از حمله نظامی به کوبا چشم‌پوشی کرد. نتیجه این بحران ایجاد خط ارتباطی مستقیم میان واشنگتن و مسکو برای لحظات حساس و خطرناک بود.

  "قرار بود حتی رهبران دولت‌ها مانند هلموت کهل، صدراعظم آلمان و مارگرت تاچر، نخست وزیر بریتانیا نیز در جریان آن قرار گیرند"چنین چیزی در زمان ماجرای دیوار برلین برای شهروندان این شهر یک رویا بود.

• زمانی که جنگ سرد داغ شد

  گذرگاه مرزی میان دو برلین

  در معروف‌ترین گذرگاه مرزی میان دو برلین به نام "چک‌پوینت چارلی" در اکتبر ۱۹۶۱ زورآزمایی دیگری میان دو ابر قدرت درگرفت. چندی پس از ساختن دیوار برلین وضعیت پیش آمده می‌توانست خاک آلمان را به یک صحنه کارزار اتمی تبدیل کند. این بحران به دلیل کنترل گذرنامه یک دیپلمات آمریکایی توسط یک مرزبان جمهوری دمکراتیک آلمان بروز کرد. دیپلمات آمریکایی چنان خشمگین شده بود که ژاندارمری آمریکا را به محل فراخواند.

• زمانی که جنگ سرد داغ شد

  صف‌آرایی تانک‌ها در برابر هم

  در پی آن شوروی تانک‌های خود را به خیابان "فریدریش" در بخش شرقی برلین فرستاد. لوسیوس کلی، فرستاده ویژه آمریکا در برلین نیز متقابلا تانک‌های آمریکایی را به "چک‌پوینت چارلی" گسیل داشت.

  بدین‌سان دو ابر قدرت عملا رویاروی یکدیگر قرار گرفتند. آنها با جنگ فقط چند متر فاصله داشتند. ولی در تاریخ ۲۸ اکتبر هر دو طرف کوتاه آمدند و تانک‌های خود را عقب کشیدند. البته هر دو بعدا خود را برنده این ماجرا معرفی کردند.

• زمانی که جنگ سرد داغ شد

  برای صلح، علیه جنگ اتمی

  وخیم شدن اوضاع در ماجرای "چک‌پوینت چارلی" و بحران کوبا هراس بسیاری از آلمانی‌ها را برانگیخت، ولی افکار عمومی از رویدادهای پاییز ۱۹۸۳ خیلی دیرتر آگاه شد. بسیاری به موازنه هسته‌ای اعتماد نداشتند.

  سال ۱۹۸۳ یعنی سالی که جهان از نزدیک یک جنگ اتمی عبور کرد، به عنوان سالی تعیین‌کننده برای جنبش صلح در آلمان وارد تاریخ شد.
  
  نویسنده: Marie Todeskino / BM