مفهوم و ریشه ضرب المثل "آن را که حساب پاک است از محاسبه چه باک است"

به گزارش جام جم آنلاین به نقل ستاره ، یکی از پر کاربردترین ضرب المثل های فارسی که مفهومی اخلاقی دارد، ضرب المثل آن را که حساب پاک است از محاسبه چه باک است می‌باشد. البته از آنجا که اغلب آدم ها حق به جانب هستند ممکن است چنین ضرب المثلی را درباره خود بگویند اما باید دید در عمل واقعا حساب چه کسی پاک است!! در ادامه معنا، کاربرد و ریشه این ضرب المثل و مثل های مشابه آن را می‌خوانید. 

معنی و کاربرد ضرب المثل آن را که حساب پاک است

اگر اعمال و رفتار شخصی درست و خوب باشد دیگر از حسابرسی در این دنیا و فردای قیامت، هیچ باکی نخواهد داشت. تنها گناهکارانند که ترس از محاسبه دارند. به همین دلیل آن ها از مرگ می‌ترسند؛ زیرا مرگ آغاز حسابرسی آنها و نمایان شدن اعمال زشت مخفی و آشکار آنهاست.

این ضرب المثل در مواردی به کار می‌رود که کسی کار خلافی مرتکب نشده اما بر اساس سوء تفاهم هایی که بین او و اطرافیانش ایجاد شده، او را گناهکار می دانند؛ ولی او هیچ اضطرابی به دلش راه نمی‌دهد زیرا به درستکاری و نیت پاک خود اطمینان دارد. کاربرد این ضرب المثل تشویق به کارهای درست و پرهیز از کارهای خلاف است.

ریشه ضرب المثل آن را که حساب پاک است از محاسبه چه باک است؟

این ضرب المثل برگرفته از عبارتی است در حکایتی از باب اول گلستان سعدی: «در سیرت پادشاهان» که در ادامه می‌خوانید.

حکایت آن را که حساب پاک است در گلستان سعدی 

و حکما گویند چار کس از چار کس به جان برنجند:
حرامی از سلطان
و دزد از پاسبان
و فاسق از غماز
و روسپی از محتسب
و آن را که حساب پاک است از محاسب چه باک است؟

ضرب المثل های مشابه آن را که حساب پاک است

• زر پاک از محک نمی‌ترسد.
• خائن، همیشه خائف است.
• چرا ترسم ز ناکرده گناهی؟
• مدزد و مترس.
• پنبه‌دزد، دست به ریشش می‌کشد.
• دست که به چوب بردی، گربه دزد، حساب کار خودش را می‌کند.
• راست باش و مدار از کس بیم.
• انبر را که در آتش بگذارند، آقا دزده حساب کار خود را می‌کند.
• هر که خیانت ورزد، دستش از حساب بلرزد.