تشخیص افسردگی با کمک یک آزمایش خون

آفتاب‌‌نیوز :

پژوهشگران یک گام به ابداع نوعی آزمایش خون نزدیک‌تر شده‌اند که یک نشانه ساده بیوشیمیایی را برای افسردگی ارائه می‌کند و اثربخشی درمان را در بیماران نشان می‌دهد.

ساینس‌ دیلی، این گروه پژوهشی به سرپرستی "مارک راسنیک" (Mark Rasenick)، استاد برجسته فیزیولوژی، بیوفیزیک و روانپزشکی "دانشگاه ایلینوی در شیکاگو" (UIC)، یک نشانگر زیستی را در پلاکت‌های انسان شناسایی کرده‌اند که میزان افسردگی را ردیابی می‌کند.

این پژوهش براساس بررسی‌های پیشین چندین پژوهشگر انجام شده است که در مدل‌های انسانی و حیوانی نشان داده‌اند که افسردگی با کاهش "آدنیلات سیکلاز" (Adenylate cyclase) همراه است. آدنیلات سیکلاز، یک مولکول کوچک درون سلول است که در واکنش به انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند "سروتونین" (Serotonin) و "اپی نفرین" (Epinephrine) ساخته می‌شود.

راسنیک گفت: هنگامی که شخص افسرده می‌شود، میزان آدنیلات سیکلاز کم است. دلیل کاهش یافتن آدنیلات سیکلاز این است که "زیر واحد Gs آلفا" (Gs alpha)، پروتئین واسطه‌ای که به انتقال‌دهنده عصبی امکان می‌دهد تا آدنیلات سیکلاز را بسازد، در یک ماتریس غنی از کلسترول غشامانند یک "قایق لیپیدی" گیر کرده و خیلی خوب کار نمی‌کند.

این پژوهش جدید، یک نشانگر زیستی سلولی را برای جابجایی زیرواحد Gs آلفا از قایق لیپیدی شناسایی کرده است. این نشانگر زیستی را می‌توان از طریق آزمایش خون شناسایی کرد.

راسنیک ادامه داد: ما آزمایشی ابداع کرده‌ایم که نه تنها می‌تواند وجود افسردگی را نشان دهد، بلکه می‌تواند واکنش به درمان را با یک نشانگر زیستی واحد مشخص کند و این چیزی است که تا به امروز وجود نداشته است.

پژوهشگران باور دارند که از این آزمایش خون می‌توان برای تعیین اینکه آیا درمان‌های ضد افسردگی مؤثر هستند یا خیر، شاید یک هفته پس از آغاز درمان استفاده کرد. بررسی‌های پیشین نشان داده‌اند هنگامی که نشانه‌های افسردگی بیماران بهبود می‌یابد، زیرواحد Gs آلفا از قایق لیپیدی خارج می‌شود.

"بررسی‌های پیشین نشان داده‌اند هنگامی که نشانه‌های افسردگی بیماران بهبود می‌یابد، زیرواحد Gs آلفا از قایق لیپیدی خارج می‌شود"با وجود این، زیرواحد Gs آلفا در بیمارانی که دارو‌های ضدافسردگی مصرف می‌کردند، اما هیچ بهبودی در نشانه‌های بیماری نداشتند، هنوز در قایق لیپیدی گیر کرده بود. این بدان معناست که صرفا وجود دارو‌های ضد افسردگی در جریان خون، به اندازه کافی برای بهبود نشانه‌های بیماری خوب نیست.

یک آزمایش خون ممکن است بتواند نشان دهد که آیا زیرواحد Gs آلفا پس از یک هفته، از اتصال لیپیدی خارج شده است یا خیر. راسنیک گفت: از آنجا که پلاکت‌ها در عرض یک هفته تغییر می‌کنند، شاهد تغییر در افرادی خواهیم بود که بهبود می‌یابند. می‌توان این نشانگر زیستی را دید که احتمالا درمان موفقیت‌آمیز را پیش‌بینی می‌کند.

در حال حاضر، بیماران و پزشکان آن‌ها باید چندین هفته و گاهی ماه‌ها منتظر بمانند تا مشخص شود که آیا دارو‌های ضد افسردگی موثر هستند یا خیر. هنگامی که مشخص شد این دارو‌ها موثر نیستند، درمان‌های گوناگونی آزمایش می‌شود.

راسنیک اضافه کرد: حدود ۳۰ درصد از مردم بهبود نمی‌یابند و افسردگی آن‌ها برطرف نمی‌شود.

شاید شکست خوردن در درمان، این نتیجه را در پی داشته باشد که هم پزشکان و هم بیماران باور کنند که هیچ چیز درست نمی‌شود. با کمک این آزمایش، پزشک می‌تواند بگوید که بیماران افسرده هستند، اما خودشان به ما نمی‌گوید که افسردگی دارند. بنابراین، شاید لازم باشد که این موضوع را دوباره بررسی کنیم.

راسنیک در نظر دارد که با همکاری شرکت خود موسوم به "پکس نوروساینس" (Pax Neuroscience)، این آزمایش را پس از بررسی‌های بیشتر ارائه دهد.

این پژوهش، در مجله "Molecular Psychiatry" به چاپ رسید.