چهار اعدام در یک روز؛ یک مورد بر اساس اجرای مراسم قسامه

روز چهارشنبه ۱۷ شهریور ۱۴۰۰ دست‌کم چهار نفر در ایران اعدام شدند. یک اعدام از زندان یاسوج گزارش شده است و سه اعدام از زندان رجایی‌شهر. بنا بوده است شش نفر در رجایی‌شهر اعدام شوند که سه نفر موفق می‌شوند از اولیای دم مهلت بگیرند.

حکم اعدام علی‌مردان بلند گرامی که بر اساس «مراسم قسامه» برای او صادر شده بود، سحرگاه روز چهارشنبه ۱۷ شهریور ۱۴۰۰ در زندان یاسوج به اجرا درآمده است. این حکم با وجود نبود دلایل کافی و تنها با اجرای مراسم قسامه بابت اتهام قتل برای این فرد صادر شده بود.

خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران ضمن تأیید خبر اجرای این حکم نوشته است که این زندانی حدود چهار سال قبل به اتهام قتل همسر خود بازداشت شده بوده. همسر او حدود چهار سال پیش در خواب جان خود را از دست داده اما پس از انتقال به بیمارستان، زمان مرگ یک ساعت قبل‌تر اعلام شده:

«بنا به تشخیص پزشکی قانونی علت مرگ خونریزی داخلی بوده و ۵۰ درصد امکان داشته که به دلیل ضرب و شتم ایجاد شده باشد اما آثار ضرب و جرح بر پیکر او وجود نداشته است.»

بر اساس گزارش هرانا، قاضی دادگاه کیفری استان کهگیلویه و بویراحمد به دلیل نبود مدارک و دلایل کافی، موضوع را «لوث» تشخیص داده و جلسه دادگاه را برای برگزاری مراسم قسامه تجدید کرده و این شهروند، پس از برگزاری مراسم قسامه و سوگند یاد کردن ۵۰ نفر مبنی بر وقوع قتل توسط متهم، به قصاص محکوم شده است.

حکم این دادگاه به دنبال اعتراض متهم به شعبه هم‌عرض ارجاع داده شده اما در شعبه هم‌عرض هم همین حکم صادر شده و به تأیید دیوان عالی کشور رسیده است.

قسامه یکی از بحث‌برانگیزترین روش‌های اثبات وقوع جرم است که در مواد ۳۱۲ تا ۳۴۶ قانون مجازات اسلامی به آن اشاره شده است. اجرای قسامه مشروط به وجود «لوث» است. لوث به این معناست که با وجود عدم کفایت شواهد و قرائن برای اثبات وقوع جرم، ظن به راست بودن آن وجود داشته باشد.

از سوی دیگر اما حکم سه زندانی که با اتهام «قتل عمد» به قصاص نفس (اعدام) محکوم شده بودند، در زندان رجایی شهر کرج به اجرا درآمده است.

بر اساس گزارش سازمان حقوق بشر ایران، حکم اعدام سه مرد صبح روز چهارشنبه ۱۷ شهریور در زندان رجایی‌شهر کرج به اجرا درآمده است. هویت این سه زندانی که با اتهام «قتل عمد» به قصاص نفس محکوم شده بودند روشن نیست و این اعدام‌ها در زمره «اعدام‌های مخفیانه» قرار می‌گیرد.

اما یک منبع مطلع درباره این سه اعدام شده گفته است:

«این سه زندانی در یک گروه شش نفره از بند پنج زندان رجایی‌شهر به سلول انفرادی منتقل شده بودند و سه زندانی دیگر، با اخذ مهلت و یا رضایت از شاکیان پرونده به بند بازگشتند.»

بر اساس گزارش سالانه سازمان حقوق بشر ایران، در سال ۲۰۲۰ دست‌کم ۲۶۷ مورد اعدام در ایران انجام شده که ۲۱۱ مورد به اتهام «قتل عمد» بوده است.