رانت سیمانی  ۱۸ هزار میلیاردی! / دستپخت قیمت گذاری دستوری، این بار در سیمان

دریک محاسبه از میزان تولید این محصول (۶۰ میلیون تن) و تفاوت قیمتی که بین قیمت رسمی و بازار آزاد این کالا وجود دارد می توان به رانتی چند هزار میلیارد تومانی در کل کشور رسید که احتمالا به جیب دلالان و واسطه های این بازار می رود که در این گزارش به آن بیشتر می پردازیم.

چگونگی ایجاد رانت ۱۸هزار میلیارد تومانی

قیمت مصوب سیمان در کارخانه طبق آخرین مصوبه قانونی ، کیسه ای ۱۷ هزار تومان است که با افزایش ۵ هزار تومان هزینه حمل و ۱۲ درصد سود مجاز توزیع کننده، باید کمتر از ۲۵ هزار تومان به مصرف کننده نهایی برسد در حالی که هم اکنون کف قیمتی آن در بازار کیسه‌ای ۴۰ هزار تومان است، به عبارتی برای هر کیسه سیمان رانتی حدود ۱۵ هزار تومان ایجاد می شود که به جیب دلال می رود، اگر ۶۰ میلیون تن تولید سالانه سیمان کشور را درنظر بگیریم و هر ۲۰ پاکت یک تن باشد ۱۲۰۰ میلیون پاکت سیمان در کشور تولید می شود که اگر برای هرکدام ۱۵ هزار تومان رانت ایجاد شود در مجموع بستر یک رانت ۱۸ هزار میلیارد تومانی به وجود می آید که حاصل قیمت گذاری دستوری و نبودِ نظارت درست بر توزیع این کالا در کشور است که آسیب آن هم به تولید کننده و هم مصرف کننده می رسد.

تفاوت قیمت با کشورهای همسایه

قیمت هر تن سیمان در کشورهای همسایه به طور میانگین ۶۰ تا ۷۰ دلار است که با قیمت دلار آزاد حدود ۱.۵ میلیون تا یک میلیون و ۷۵۰ هزار تومان می شود در حالی که قیمت هر تن سیمان در داخل با قیمت دستوری مذکور در فوق حدود ۵۰۰ هزار تومان برای مصرف کننده و ۳۳۷هزار تومان برای کارخانه است و تفاوت قیمت ناشی از بازار سیاه آن عملا به جیب رانت خواران و دلالان می‌رود.این در حالی است که ایران هم اکنون از نظر تولید سیمان ،رتبه هفتم دنیا را پس از ترکیه دارد و به کشورهای هند، افغانستان، روسیه، عراق، قطر، کویت، سری لانکا، پاکستان، ارمنستان، ترکمنستان، بنگلادش، عمان و چند کشور دیگر سیمان صادر می کند که درمجموع ۲۸ کشور می شوند.

آسیب به تولیدکننده

تولید اسمی سیمان درکشور هم اینک ۸۸ میلیون تن است که به دلایل مختلف اکنون ۶۰ میلیون تن از آن فعال است و در داخل مصرف می شود و ۶ میلیون تن نیز صادرات داریم در نتیجه ۲۲ میلیون تن از ظرفیت اسمی کشور هم اکنون فعال نیست که بخشی از آن نشئت گرفته از وضعیت نامتناسب قیمت گذاری این کالاست که موجب بازشدن درهای پشتی کارخانجات و ایجاد بازار سیاه می‌شود و سود را از حوزه تولید به جیب دلالان می برد و تولید واقعی را دچار رکود و کاهش کیفیت می کند، آن چنان که هم اکنون گفته می شود ۴۵ درصد از تولید سیمان کشور از تیپ بی یا گونه غیرمرغوب آن است و صنعت سیمان ما از تولیدات گونه های مرغوب آن با فناوری های بالا در دنیا عقب افتاده است.

مشکل قیمت گذاری 

ظاهرا طی پنج سال گذشته با وجود تورم ، قیمت دستوری سیمان توسط سازمان حمایت تعدیل نشده است. شیخان، دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان با بیان این که هم اکنون در این صنعت با دو موضوع قیمت گذاری و تداوم تولید مواجه هستیم، می افزاید: دلیلی که موجب افزایش قیمت سیمان از ۲۵ هزار تومان به ۴۰ هزار تومان شده، تامین نشدن سوخت پایدار و قطع برق در اواخر دی ماه است که موجب شد تولید سیمان کاهش پیدا کند .

به گفته وی ،قطع برق و گاز در دی ماه موجب افزایش قیمت هرکیسه سیمان از ۲۵ به ۳۵ هزار تومان شده است و درحالی که قیمت باید از طریق عرضه و تقاضا در بازار مشخص شود به صورت دستوری توسط سازمان حمایت تعیین می شود.

وی اظهار می کند: قانون مرتبط با ضوابط قیمت گذاری برای سال ۸۷ است که به نظر می آید باید در آن تجدید نظر شود.

ورود به بورس فلزات

غلامرضا سلامی ، کارشناس اقتصادی نیز یک راه حل این مسئله را در ورود سیمان به بورس فلزات می داند و در گفت وگو با مهر می افزاید: ورود سیمان به بورس فلزات موجب می شود که سود حاصل از فروش سیمان ،نصیب کارخانجات سیمانی در کشورشود. اختصاص یافتن سود حاصل ازفروش سیمان به کارخانجات موجب می شود که سود آوری به حدی برسد که عرضه و تقاضا در بازار یکسان شود.

سلامی که رئیس شورای عالی حسابداران خبره است، اختصاص سود حاصل از فروش سیمان به کارخانجات را موجب افزایش ظرفیت تولیدی کارخانجات بیان واظهار می کند: با ورود سیمان به بورس فلزات سود حاصل از فروش سیمان نصیب کارخانجات می شود درنتیجه همین امر موجب می شود که قیمت سیمان در بازاررقابتی شود.

سلامی ورود سیمان به بورس فلزات را موجب شفافیت قیمت آن می داند و می گوید : واردنشدن سیمان به بورس فلزات موجب می شود که قیمت ها توسط شورای اقتصاد تعیین شود در نتیجه قیمت سیمان تولید شده چندین برابر قیمت به دست مصرف کننده می رسد.به گفته وی ،ورود سیمان به بورس فلزات همچنین موجب رونق معاملات سهام شرکت های سیمانی در بازاربورس می شود.

رئیس شورای عالی حسابداران خبره ، ورود سیمان به بورس فلزات را موجب پرداخت حقوق ودیون دولتی بیان وتصریح می کند: اگر سیمان وارد بورس فلزات شود براساس عرضه وتقاضا به فروش می رسد همچنین دولت می تواند مالیات پیش بینی شده خود را دریافت کند.

۲۳۲۳