فریاد‌هایی که شنیده نشد / جشنواره‌ای به نام کودکان و به کام مسئولان

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو – فاطمه قربانی رضوان؛ کیفیت پایین فیلم‌های راه یافته به این دوره از جشنواره حتی صدای برخی از اهالی سینما را هم درآورد. از اثری که کارگردان آن به وضوح اعلام می‌کند که فیلم به مرحله صداگذاری نرسید و بی آنکه دقیقه‌ای موسیقی در طول یک ساعت و نیم فیلم شنیده شود شاهد فیلمی بدون ریتم و کسل کننده آن هم برای مخاطب کودک بودیم؛ تا فیلمی که از طراحی صحنه و چهره پردازی و دیالوگ‌ها و نام گذاری کاراکترهایش خارجی بود و هیچ سنخیتی با فرهنگ ایرانی نداشت.

ضعف محتوایی فیلم‌های این دوره از جشنواره کودکان و نوجوانان تا حدی بود که مخاطبان کودک هم پس از نمایش برخی از فیلم‌ها انتقاد خود را اعلام می‌کردند. در حاشیه‌ی اکران فیلم «یک تکه ابر» پای صحبت چند نفر از داوران کودک نشستیم. اکثر آن‌ها از ضعف فیلمنامه و ریتم کند فیلم گلایه داشتند. انتقاد آن‌ها به پذیرش فیلم‌ها توسط دبیرخانه جشنواره بود.

"گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو – فاطمه قربانی رضوان؛ کیفیت پایین فیلم‌های راه یافته به این دوره از جشنواره حتی صدای برخی از اهالی سینما را هم درآورد"فیلم‌هایی که حتی به درستی صداگذاری نشده اند در جریان رقابتی قرار گرفته اند که عنوان بین المللی را هم دارد، اما کوچکترین معیار پذیرش در این سطح از برگزاری را هم ندارد.

خبری که حذف شد!

نکته بعدی این دوره از جشنواره حضور اسپانسر‌های دولتی در برخی فیلم‌ها بود. شهرداری اصفهان با حمایت از چند فیلم که همگی ساخته فیلمسازان اصفهانی بودند سیبل انتقادات قرار گرفت. فیلم «خیابان ملک» که هم از نظر محتوایی و هم اجرایی ضعف‌های بسیاری داشت یکی از فیلم‌هایی بود که شهرداری اصفهان حامی آن بود. فیلم «خیابان ملک» تنها فیلمی بود که پیش از اکران پوستر آن به تعداد بالا چاپ شده بود و در اختیار مخاطبان قرار داده می‌شد. حرکتی که باعث گلایه برخی از فیلمسازان دیگر شد.

اگر قرار به طراحی و توزیع پوستر در محل اکران و حتی در هتل محل اسکان هنرمندان و اهالی رسانه بود باید این امکان برای تمامی فیلم‌ها فراهم می‌شد. کیفیت پایین فیلم‌های این دوره تا حدی بود که صدای مسئولان شهرداری اصفهان را هم درآرود. خبری که توسط روابط عمومی جشنواره منتشر و پس از مدتی حذف شد آمده بود که مسئولان شهرداری اصفهان هم از کیفیت پایین فیلم‌ها گلایه دارند.

ورود عوامل ممنوع!

عدم دعوت تمام عوامل فیلم در این دوره از جشنواره نیز اتفاق عجیبی بود. تنها کارگردان فیلم برای حضور در جشنواره توسط عوامل اجرایی دعوت شده بود و این نارضایتی تمامی فیلمسازان را به همراه داشت. عدم برگزاری نشست خبری برای اهالی رسانه پس از اکران فیلم ضعف بزرگی بود که در کنار جای خالی عوامل اصلی فیلم یک چالش اساسی را ایجاد کرده بود.

"شهرداری اصفهان با حمایت از چند فیلم که همگی ساخته فیلمسازان اصفهانی بودند سیبل انتقادات قرار گرفت"این اتفاق که تنها فیلم برای اهالی رسانه پخش شود و آن‌ها نتوانند سوالات خود را از عوامل فیلم بپرسند اتفاق بدی را رقم زده بود. فیلمسازی که تنها همراه اهالی رسانه به تماشای فیلم می‌نشست و بعد از اکران سالن را ترک می‌کرد. اگرچه که آن‌ها مشتاق پاسخگویی به سوالات بودند و در قالب مصاحبه‌های چند دقیقه‌ای با هر خبرنگار گفتگو می‌کردند، اما هیچکس منطق عدم برگزاری نشست پس از اکران را توضیح نداد. شاید بهتر بود شهرداری اصفهان به جای بریز و بپاش‌های مالی سنگین بی مورد از عوامل اصلی فیلم‌ها دعوت می‌کرد تا جشنواره با حضور آن‌ها رسمی‌تر برگزار شود. حتی یکی از روز‌های برگزاری جشنواره برخی مهمانان حاضر به این مسئله واکنش نشان دادند.

سید جواد هاشمی که سابقه خوبی در فیلمسازی برای کودکان و نوجوانان دارد همزمان با حضور در جشنواره کودک، به شدت به صرف بودجه هنگفت برای جشنواره در حالی که هیچ کدام از صاحبان آثار مخاطب پسند کودک در جشنواره فیلم ندارند اعتراض کرد.

اگرچه به سرعت روسای جشنواره او را به اتاقی دیگر دعوت کردند، ولی مسئله اینجاست که تا کی باید شاهد هزینه هنگفت باشیم، اما در عمل و نتیجه هرسال هیچ پیشرفتی نکنیم؟!
گفتگوی شهردار اصفهان و افتخار به اینکه میزبان اهالی رسانه و هنرمندان در بهترین هتل اصفهان است جای تشکر دارد، اما نه اهالی رسانه و نه هنرمندان توقع این حد از هزینه برای پذیرایی و در عوض نادیده گرفتن سایر عوامل فیلم‌ها و عدم برگزاری نشست‌ها را نداشتند. کاش هزینه‌ها با دقت بیشتری مصرف و برنامه ریزی میشد تا حداقل در کنار کارگردان فیلم، نویسنده و بازیگران هم حضور پیدا می‌کردند تا شاهد یک جشنواره در سطح بین المللی باشیم.

ایستگاه پایانی

اگرچه که برای مراسم افتتاحیه بخش‌های نمایشی و هنری متنوعی تدارک دیده شده بود، مراسم اختتامیه پر بود از چهره‌های مطرح سینمایی. مرضیه برومند مدیر عامل خانه سینما، رسول صدرعاملی، پوران درخشنده، جهانبخش سلطانی داوران بخش‌های مختلف جشنواره، منوچهر والی زاده، اکبر عبدی، علیرضا خمسه، ابوالفضل پور عرب، محمدرضا شریفی نیا، بهرام عظیمی در کنار محسن برمهانی معاون سیمای رسانه ملی، مجتبی امینی دبیر جشنواره فیلم فجر ۴۱ از مهمانان این اختتامیه بودند.
لیست نامزد‌های هر بخش از جشنواره پس از انتشار تعجب بسیاری از اهالی رسانه را برانگیخت. حضور برخی فیلم‌ها در لیست نامزد‌ها و عدم حضور برخی فیلم‌های دیگر این گمان که سلیقه سیاسی در روند داوری‌ها اعمال شده است را قوت بخشید.

فریاد‌های داوران کودک در سالن اختتامیه

«ایلیا، جستجوی قهرمان» از فیلم‌های پر طرفدار این دوره از جشنواره بود. جای خالی این فیلم در اکثر بخش‌های جایزه خالی بود.

"فیلم «خیابان ملک» که هم از نظر محتوایی و هم اجرایی ضعف‌های بسیاری داشت یکی از فیلم‌هایی بود که شهرداری اصفهان حامی آن بود"فیلمی که با موضوع ضد صهیونیستی و پرداخت به جنگ خیبر یکی از فیلم‌های خاص جشنواره محسوب می‌شد، اما به شکل واضحی از سوی داوران نادیده گرفته شد. یکی از اتفاقات جالب توجه مراسم اختتامیه زمانی بود که نامزد‌های بخش بهترین فیلم اعلام میشد. تمامی کودکان و نوجوانان حاضر در سالن یک صدا با هم فریاد میزدند: «ایلیا، ایلیا». اما جایزه نصیب فیلمی دیگری شد. سید علی موسوی نژاد در پست اینستاگرامی خود در اینباره نوشت: «امشب فیلم سینمایی ایلیا در مراسم اختتامیه جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان با اینکه در سه بخش بهترین فیلم، بهترین فیلمنامه و بهترین دستاورد فنی نامزد شده بود، اما بهترین جایزه جشنواره رو که همه حسرتش رو داشتن از آن خودش کرد.

جایزه و پروانه زرینی که نه از ذهن مبهم و پیچیده بزرگان بلکه از ذهن بی آلایش و روح پاک و زبان پر از صداقت ۹۰۰ کودک و نوجوان داور جشنواره برخواسته بود. هرچند بی سلیقگی و بی دقتی مجریان مراسم شاید باعث شده باشه که این پیام بسیار مهم داووران اصلی جشنواره یعنی کودکان و نوجوانانی که در طی ۵ روز تعداد زیادی فیلم کوتاه و بلند دیدند به مقصد نرسه، اما فریاد‌های ایلیا ایلیا از ابتدای مراسم تا انتها بزرگترین اتفاق و بهترین جایزه برای ما تولیدکنندگان این فیلم بود.»

جایزه بهترین فیلم به ابراهیم نورآور محمد برای فیلم «ملکه آلیشون» رسید. فیلمی که از کیفیت بالای فنی برخوردار بود، اما تمامی المان‌های آن فضایی خارج از ایران را تداعی می‌کرد. از طراحی صحنه و لباس تا گریم و فضای جنگلی که در آن فیلمبرداری شده بود همگی حس و حال یک اثر خارجی دوبله شده را به مخاطب می‌رساند. مسئله‌ای که بار‌ها توسط خبرنگاران از کارگردان اثر پرسیده شد و او اذعان کرده که نوع فیلم ایجاب میکرده فضای کار به این سمت برود.

حاشیه خبرساز دیگر مراسم اختتامیه سخنان کوتاه اکبر عبدی بود.

اکبر عبدی ابتدا یادی از شرایط بحرانی و جنگی کرد و گفت: «هیچ کودکی در هیچ کجای دنیا نباید جنگ را تجربه کند.»
عبدی ادامه داد: صحبتی هم دارم با آن‌هایی که در مورد مسائل داخلی کشور ما دخالت می‌کنند، شما اگر بلدی خودت بیا اینور آب و مشکلات رو حل کن، نه اینکه بنشینی آن طرف آب و اظهار نظر کنی.

در بخش بعدی آیین پایانی سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان، جوایز ویژه بخش ملی به این شرح اهدا شد:

جایزه ابونصر فارابی به فیلم «کاپیتان» اثر محمد حمزه‌ای تقدیم شد.
تندیس عفاف و حجاب (گوهرشاد) به فیلم «سفر به تاریکی» به علی بصیری اعطا شد.
تندیس ویژه ستاد ملی خانواده و جوانی جمعیت به محمد حسین علمدار تهیه‌کننده پویانمایی «مسافری از گانورا» اهدا شد.
تندیس فرهنگ بنیان به انیمیشن
«مسافری از گانورا» به تهیه‌کنندگی محمد حسین علمدار تقدیم شد.
تندیس ویژه دبیر به پویانمایی «مسافری از گانورا» اعطا شد.
تندیس پروانه زرین ویژه داوران کودک به فیلم «ایلیا، جست‌وجوی قهرمان» ساخته سیدعلی موسوی‌نژاد رسید.

در بخش فیلم‌های داستانی بلند ایرانی با حضور داوران رسول صدرعاملی، جهانبخش سلطانی، پوران درخشنده، حامد جعفری و امرالله احمدجو و با همراهی محمدرضا شریفیی‌نیا و ابوالفضل پورعرب، محمد فیلی، مرضیه برومند، اکبر عبدی، بهروز افخمی، علیرضا خمسه و منوچهر والی‌زاده جوایز به برگزیدگان اهدا شد.

بهترین فیلم
پروانه زرین بهترین فیلم از میان «ایلیا، جستجوی قهرمان» به تهیه‌کنندگی سید علی موسوی‌نژاد، «سینگو» به تهیه‌کنندگی ایرج محمدی، «قهرمان من» به تهیه‌کنندگی مرتضی آتش‌زمزم و محسن آتش‌زمزم، «ملکه آلیشون» به تهیه‌کنندگی ابراهیم نور‌آور محمد، «سیارک» به تهیه‌کنندگی مهدی حسینی‌وند به ابراهیم نورآور محمد برای فیلم «ملکه آلیشون» رسید.

بهترین کارگردانی
پروانه زرین از میان «مرتضی آتش‌زمزم» برای کارگردانی فیلم «قهرمان من»، «محمد حمزه‌ای» برای کارگردانی فیلم «کاپیتان»، «بابک خواجه‌پاشا» برای کارگردانی فیلم «در آغوش درخت»، «ابراهیم نور‌آورمحمد» برای کارگردانی فیلم «ملکه آلیشون»، «مهدی حسینی‌وند» برای کارگردانی فیلم «سیارک» به مرتضی آتش‌زمزم برای فیلم «قهرمان من» رسید.

بهترین فیلم‌نامه
پروانه زرین بهترین فیلم‌نامه از میان «سیدعلی موسوی‌نژاد» برای فیلمنامه «ایلیا، جستجوی قهرمان»، «لیلا نیکزاد» برای فیلمنامه «سینگو»، «مرتضی آتش‌زمزم» برای فیلم‌نامه «قهرمان من» به مرتضی آتش‌زمزم برای فیلم‌نامه «قهرمان من» تعلق گرفت.
آتش‌زمزم پس از دریافت جایزه خود پشت تریبون آمد و عنوان کرد: من خیلی خوشحالم بابت این جایزه، اما یک نکته مهم‌تر دارم، لطفا زاینده رود را جاری کنید و لطفا صنایع آلوده‌کننده را از اصفهان ببرید.

بهترین بازیگر کودک و نوجوان
پروانه زرین بهترین بازیگر کودک و نوجوان از میان «امیررضا اسماعیلی» برای فیلم «ملکه آلیشون»، «حدیث ابو‌صلقی» برای فیلم «سینگو»، «امیرحسین بیات» برای فیلم «کاپیتان»، «نیکو حشمت» برای فیلم «قهرمان من»، «ابراهیم زاروزهی» برای فیلم «سیارک»، «رایان لطفی» برای فیلم «در آغوش درخت» به امیررضا اسماعیلی برای ملکه آلیشون و حدیث ابوصلقی «سینگو» رسید.

بهترین دستاورد فنی یا هنری
پروانه زرین بهترین دستاورد فنی یا هنری از میان «علی تصدیقی» برای جلوه‌های بصری فیلم «آلفا و ربات نابودگر»، «ابراهیم نورآور محمد» برای جلوه‌های بصری و فیلمبرداری فیلم «ملکه آلیشون»، «سید علی موسوی‌نژاد» برای جلوه‌های بصری فیلم «ایلیا، جستجوی قهرمان» به «ملکه آلیشون» ساخته ابراهیم نورآور محمد تعلق گرفت.

در بخش بعدی مراسم پایانی سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان، جایزه ویژه هیات داوران جشنواره به فیلم «سینگو» تقدیم شد.
در بخش بعدی مراسم پایانی سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان، جایزه ویژه هیات داوران جشنواره به فیلم «سینگو» تقدیم شد.
همچنین در خاتمه برنامه از پوستر هفتمین المپیاد فیلمسازی نوجوانان ایران که با دبیری وحید ملتجی برگزار می‌شود با پخش یک کلیپ رونمایی بعمل آمد.