تحلیلی بر آخرین وضعیت لبنان در آستانه انتخابات پارلمانی این کشور

به گزارش خبرگزاری دانشجو؛ پایگاه خبری "المانیتور" در گزارشی به بررسی آخرین وضعیت لبنان در آستانه انتخابات پارلمانی ۱۵ مِی این کشور پرداخته و به طور خاص امید مردم لبنان به ایجاد تغییر در کشورشان و همچنین برخی تحرکات سیاسی در این کشور را مورد بررسی و تحلیل قرار داده است. المانیتور به طور ویژه این انتخابات را انتخاباتی سرنوشت ساز برای لبنان ارزیابی کرده و تاکید می‌کند که اگر وضعیت لبنان پس از انتخابات مذکور بهبود نیابد، احتمال اینکه این کشور با چالش‌ها و بحران‌های گسترده ترِ سیاسی، اقتصادی و اجتماعی رو به رو شود، بسیار زیاد است.

پایگاه خبری المانتیور در این رابطه می‌نویسد: «همزمان با نزدیک شدن به موعدِ برگزاری انتخابات پارلمانی لبنان، بسیاری از رای دهندگان لبنانی به این نکته اشاره می‌کنند که این انتخابات یا می‌تواند ختم به بهبود و خروج کشورشان از بحران‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آن شود و یا شرایط را به نحو قابل ملاحظه‌ای برای لبنان وخیم‌تر کند.

اعتراضات و شورش‌های اجتماعی و سیاسیِ سال‌های اخیر لبنان که در اعتراض به فساد سیستماتیک در این کشور و اوج گیری بحران اقتصادی در آن انجام شده، عملا موجب شده تا لبنان از سال ۲۰۱۹، در وضعیت "فلجِ سیاسی" قرار گیرد. از آن زمان تاکنون، وضعیت در لبنان به دلیل مجموعه‌ای از مسائل دیگر نظیر بحران پاندمی کرونا، فروپاشی ارزش پول ملی لبنان، و وقوع انفجار ویران کننده در بندر بیروت که در تاریخ ۴ آگوست سال ۲۰۲۰ اتفاق افتاد، روز به روز بدتر شده است.

در این راستا، نگرانی‌های جدی در مورد بحران اقتصادی فاجعه بار لبنان و همچنین دسترسی به کالا‌ها و خدمات ضروری زندگی نظیر سوخت، برق و دارو، به وجود آمده است. در لبنان کنونی، قطعی‌های مکرر برق به پدیده‌ای شایع و عادی تبدیل شده و قیمت مواد غذایی نیز به نحو فزاینده‌ای (با توجه به اینکه لبنان با بحران ارزی رو به رو می‌باشد و مجبور است در همین شرایط اقدام به واردات مواد غذایی کند)، افزایش پیدا کرده است. در این راستا، بسیاری از مردم عادی و حتی نخبگان لبنانی نگران هستند که شرایط وخیم لبنان که به ویژه در دو و نیم سال گذشته بر آن حاکم شده، عملا رو به وخاومت و بدتر شدنِ بیشتر حرکت کند.

در این چهارچوب، بسیاری از مردم لبنان به دنبال سیاستمدارانی هستند که آن‌ها را از وضعیت نامناسب کنونی کشورشان خارج کنند.

"آن‌ها می‌گویند که "مردم لبنان در سال‌های اخیر به اندازه کافی مجازات و تحقیر شده‌اند و دیگر واقعا بس است""آن‌ها می‌گویند که "مردم لبنان در سال‌های اخیر به اندازه کافی مجازات و تحقیر شده‌اند و دیگر واقعا بس است". در این میان، برخی از لبنانی‌ها معتقدند که بعضی سیاستمداران و گروه‌های سیاسی لبنانی، صرفا به دنبال بقایِ چهارچوب‌ها و ساختار‌های حامی خود هستند و سعی دارند مزایا و امتیازاتی را که نصیبشان می‌شود (در قالب ساختار سیاسی و اقتصادی لبنان) به هر نحو ممکن حفظ کنند. مساله‌ای که خود در ایجاد وضعیت کنونی لبنان نقش قابل توجهی بازی کرده و در عین حال می‌تواند به مانعی جدی جهت اصلاح این وضعیت بحرانی نیز تبدیل شود. در این راستا، برخی افکار عمومی و نخبگان لبنانی تاکید دارند که نوعِ نگرش نخبگان سیاسی این کشور در امر حکمروایی باید تغییر کند و آن‌ها باید لبنان را به اولویت اصلی خود در قالب مسائل مختلف تبدیل کنند.

در این چهارچوب، برخی ناظران و تحلیلگران بر این باورند که گروه‌های مستقل و اپوزیسیون، نبرد جدی را با احزاب ریشه دار در انتخابات لبنان دارند. بر اساس نظرسنجی که توسط بنیاد "کنراد آدناور" آلمان انجام شده، علی رغم اینکه ۴۰ درصد لبنانی‌ها مایل به رای دادن به نامزد‌های مستقل در انتخابات کشورشان هستند، با این حال، اتحاد کمی میان مستقل‌ها وجود دارد و اساس آن‌ها کار سختی در شکست دادنِ احزاب ریشه دار در انتخابات این کشور پیش رو دارند.

در این راستا، ناظرانِ انتخابات لبنان معتقدند که "جنبش اجتماعی" در لبنان نتوانسته خود را جهت ایجاد تغییرات محسوس در این کشور بسیج و متحد کند و از سوی دیگر، نخبگان سیاسی لبنانی نیز عملا این انتخابات را به چشم ابزاری جهت بقای خود می‌بینند. درست به همین دلیل است که بسیاری ابراز نگرانی می‌کنند که شاید در آینده نزدیک، لبنان بار دیگر شاهد اعتراضات گسترده مردمی باشد. در این میان برخی منتقدان می‌گویند که "بسیاری از افرادی که در انتخابات جاری لبنان کاندید شده اند و پیشتر نیز در مجلس لبنان حضور داشته اند، عملا در حل مشکلات کشورشان ناکام بوده اند. اینطور به نظر می‌رسد که هیچ‌کس در لبنان نمی‌خواهد پاسخگوی اعمال و اقدامات خود باشد. لبنانِ کنونی عملا از این مساله رنج می‌برد.

"مساله‌ای که خود در ایجاد وضعیت کنونی لبنان نقش قابل توجهی بازی کرده و در عین حال می‌تواند به مانعی جدی جهت اصلاح این وضعیت بحرانی نیز تبدیل شود""

دولت لبنان در شرایط فعلی در بهترین حالت، سیاست‌های مبهم، و در بدترین حالت، سیاست‌هایی بی اثر در مواجهه با چالش‌های این کشور تدوین و ارائه می‌کند. سیاست‌هایی که صرفا برای خاموش کردن توده‌های خشمگین مردم طراحی و ارائه می‌شوند. در این راستا، دولت لبنان علی رغم دستیابی به یک توافق با "صندوق بین المللی پول" جهت دریافت کمک‌های اقتصادی، هنوز اصلاحات اقتصادی که پیش زمینه دریافت کمک‌های مذکور هستند را عملیاتی نکرده است. در شرایط فعلی، بسیاری از شهروندان لبنانی عملا در برزخ هستند و دسترسی هم به پس انداز‌های بلوکه شده خود در بانک‌های لبنانی که به شدت بیمار هستند، ندارند.

بر اساس گفتگو‌ها و مصاحبه‌هایی که پایگاه خبر المانیتور انجام داده، آن دسته از لبنانی‌هایی که عمدتا خواستار اجرای اصلاحات اقتصادی در کشورشان هستند، به طور معمول از نسل‌های جوان این کشور هستند. افرادی که بسیاری از آن‌ها جهت تجربه یک زندگی بهتر، لبنان را ترک کرده اند.

این در حالی است که گروه‌های جمعیتی که عمدتا در لبنان مانده اند، اقشار و گروه‌های پیر تَر هستند که تا حد زیادی محافظه کارند و در برابر "تغییر" مقاومت می‌کنند. درست به همین دلیل است که برخی گروه‌های سیاسیِ ریشه دار لبنانی عملا می‌توانند روی حمایت گسترده همین گروه‌ها حساب باز کنند.

در این راستا، برخی احزاب و گروه‌های سیاسی لبنانی نیز با توجه به شرایط بحرانی اقتصاد لبنان، به طور خاص به رای دهندگان، وعده‌های اقتصادی و مرتبط با دریافت پاداش می‌دهند و در عوض، حمایت سیاسی آن‌ها را در انتخابات طلب می‌کنند. در این چهارچوب، یک شهروند لبنانی به المانیتور می‌گوید که "تلفن‌هایی را از احزاب و گروه‌های سیاسی مختلف لبنانی دریافت کرده که در قالب آن‌ها از وی پرسیده شده که آیا از حزب آن‌ها حمایت می‌کند یا خیر؟ " لبنانی‌ها می‌گویند که آن‌ها در تماس‌های خود قول می‌دهند که دسترسی امن مردم به دارو و غذا را فراهم کنند. برخی از لبنانی‌ها می‌گویند که این گروه‌های سیاسی فقط و فقط در موعد انتخابات است که یادی از مردم می‌کنند و وقتی کار تمام می‌شود، وعده هایشان را نیز فراموش می‌کنند.

در این استا، یک شهروند لبنانی می‌گوید: "ما افرادی را می‌خواهیم که وضعیت کشورمان را بهبود بخشند و مثلا بهداشت و درمان مناسب، برق، آب و دیگر نیاز‌های اساسی زندگی مردم لبنان را فراهم سازند. در این چهارچوب، به هیچ عنوان برای ما مهم نیست که آن‌ها جز کدام گروه و دسته سیاسی هستند.

"درست به همین دلیل است که بسیاری ابراز نگرانی می‌کنند که شاید در آینده نزدیک، لبنان بار دیگر شاهد اعتراضات گسترده مردمی باشد"همین که کاری برای لبنان انجام دهند، محبوب ما نیز خواهند بود. اگر من به این نتیجه برسم که قرار نیست هیچ کاری برای کشور ما انجام شود، من هم ضرورتی نمی‌بینم که در انتخابات شرکت کرده و رای دهم. "

به طور کلی با توحه به حجم بالای چالش‌های جاری در لبنان، باید منتظر ماند و دید که آیا رهبران لبنانی (پیر و جوان)، می‌توانند روند بحرانی لبنان را معکوس سازند؟ بدون تردید بدون اجرایی کردنِ تغییرات جدی و معنا‌دار، آینده و سرنوشت لبنان همچنان در ابهام خواهد بود.»