زندگی حاج قاسم در یک نمایش نمی‌گنجد

شهید القدس، روایتی از زندگی و زمانه پرفرازونشیب شهید حاج‌قاسم سلیمانی و نقش این فرمانده در شکل‌گیری و حمایت از جبهه مقاومت است. این نمایش مانند سایر آثار میدانی که پیش از این اجرا شده، به شکل چرخشی با جلوه‌های ویژه میدانی نور، صدا و انفجار قصه خود را برای تماشاگر بیان می‌کند و این موجب ایجاد تنوع بصری می‌شود. به همین بهانه با حسن بزرا، کارگردان این نمایش میدانی صحبت کردیم تا از تفاوت‌های اجرای این نمایش نسبت به سایر آثاری که به‌صورت میدانی به صحنه برده، بگوید.
 
فراز و فرود زندگی حاج‌قاسم سلیمانی زیاد است؛ شما چه مقطعی از زندگی او را در نمایش میدانی خود مطرح کردید که نقطه اتکای نمایش شما محسوب می‌شود؟
نمایش شهید القدس چکیده‌ای از سال‌های زندگی حاج‌قاسم است. وقایع این نمایش قبل از تولد حاج‌قاسم شروع می‌شود و مسائلی را در رابطه با صهیونیسم و اشغال فلسطین می‌بینیم. محور اصلی همه روایت‌هایی که در این نمایش دیده می‌شود، مسأله فلسطین و قدس و دیدگاه حاج‌قاسم در رابطه با آن است.

"شهید القدس، روایتی از زندگی و زمانه پرفرازونشیب شهید حاج‌قاسم سلیمانی و نقش این فرمانده در شکل‌گیری و حمایت از جبهه مقاومت است"بنابراین، نخ تسبیح این اتفاقات مسأله فلسطین و رویکرد او نسبت به قدس شریف است که شاید چندان به آن پرداخته شده است. یعنی وقتی در سیر زندگی حاج‌قاسم جست‌وجو می‌کنید، می‌بینید مقصد نهایی و نقطه غایی خواسته‌اش آزادی قدس است که برای رهایی قدس سعی می‌کنند تمام اتفاقات را هماهنگ کنند تا موانع پیش‌رو را بردارند و مسلمانان به پیروزی نهایی برسند. ما در این نمایش سعی کردیم آیتم به آیتم با اتفاقات مختلف سیر نگاه حاج‌قاسم نسبت به قدس و عشق و علاقه قلبی او را نسبت به آن نشان دهیم. 
 
چه کتاب‌هایی را در جریان پیش‌تولید نمایش خواندید تا به بهترین شکل این نمایش روی صحنه بیاید؟
هنوز هم کتاب‌های بسیاری درباره نگاه حاج‌قاسم نسبت به قدس روی میزم وجود دارد و گاه آنها را ورق می‌زنم. از طرف دیگر کتاب‌ها و مطالبی هم ازسوی انتشارات مکتب حاج‌قاسم به ما ارائه شد که  از آن برای بخش محتوا استفاده کردیم تا این‌که کارسروشکل‌ومحتوای درستی داشته باشد. ما محتوارابارها بازنویسی‌کردیم تانمایشی که الان اجرامی‌شود،شکل بگیرد. 
 
شما قبلاهم نمایشی داشتیدکه تمرکز آن روی شخصیت حاج‌قاسم سلیمانی بود، به‌طورکلی نشان‌دادن ابعاد شخصیتی حاج‌قاسم در قالب یک نمایش میدانی چه چالش‌هایی دارد؟
به طور مسلم، ابعاد شخصیتی حاج‌قاسم به قدری گسترده است که نمایش آن در قالب یک اثر هنری چالش‌برانگیز می‌شود.

حاج‌قاسم به قدری ابعاد مختلف شخصیتی و اجتماعی دارد که پرداختن به همه آنها غیرممکن است. یعنی شاید نیاز باشد یک سریال با قسمت‌های زیادی کار شود تا بتوانیم بعضی ابعاد اجتماعی شخصیت حاج‌قاسم را بیان کنیم و نشان دهیم. ظرف یک‌ساعت و ۲۵ دقیقه‌ای که این نمایش اجرا می‌شود نشان‌دادن این وجوه شخصیتی خیلی برای ما دشوار است، اما با تعامل خوبی که با بخش محتوایی مکتب حاج‌قاسم داشتیم، خیلی به ما کمک کردند. ما نیز سعی کردیم مطالب را به نمایشی‌ترین شکل ممکن به مخاطبان ارائه دهیم  به محتوایی رسیدیم که برای مخاطبان قابل بیان و اجراست تا بتوانیم بخش‌های کوچکی را با خط و ربط‌ها به یکدیگر متصل کنیم. بنابراین، تلاش کردیم چنین اتفاقی بیفتد، اما ذره‌ای از آن اتفاقاتی نمی‌شود که این شهید بزرگوار در طول زندگی خود تجربه کرده است وحتی امکان نشان‌دادن آنها وجود ندارد.

"این نمایش مانند سایر آثار میدانی که پیش از این اجرا شده، به شکل چرخشی با جلوه‌های ویژه میدانی نور، صدا و انفجار قصه خود را برای تماشاگر بیان می‌کند و این موجب ایجاد تنوع بصری می‌شود"به قدری این اتفاقات زیاد است که پس از نمایش بخش‌هایی، همیشه آرزو می‌کنیم کاش به فلان موضوع در نمایش هم اشاره می‌کردیم اما متأسفانه زمان نمایش بیشتر از این جواب نمی‌دهد. 
 
شیوه کاری این نمایش میدانی نسبت به دیگر نمایش‌هایی که در این سبک‌ها اجرا شده‌، چه تفاوتی دارد؟
شیوه اجرا همان فرم سه‌بعدی است که قبلا بارها در این سبک کار کردیم اما محتوا نسبت به کارهای دیگر متفاوت است. فرم این محتوا مبارزه و جنگی است؛ یعنی سراسر زندگی حاج‌قاسم را که نگاه کنید، می‌بینید که همه دوران زندگی او، رشادت، جنگندگی و مبارزه است و بالطبع این حال‌وهوا و بخش‌های جذابی از رشادت‌ها، مبارزات حاج‌قاسم و شهدای مدافع‌حرم در نمایش هم وجود دارد. بنابراین، بخش‌های مختلفی از زندگی حاج‌قاسم سلیمانی در لبنان، داعش و مسأله فلسطین هم در این نمایش دیده می‌شود که کار را جذاب‌تر کرده است.
 
طراحی جلوه‌های ویژه میدانی برای لذت‌بردن تماشاگر و تأمین امنیتش به چه نحوی صورت گرفت؟
کار جلوه‌های ویژه میدانی را یاسر یارمحمدی انجام داد. او ازبچه‌های خوب سینماست که سال‌ها کنارهم کار می‌کنیم. همه چیز این نمایش‌درعین طبیعی ورئال بودن،کنترل‌شده است؛ یعنی با این‌که صحنه‌های مختلف جنگی مثل تیراندازی، انفجارهای مهیب و جلوه‌های میدانی عجیب‌وغریب داریم اما امنیت تماشاگران با نظم موجود در نمایش تأمین شده است. 
 
شما با اجرای بسیاری ازنمایش‌های میدانی ثابت کردید زبان نمایش شما گویای زبان روز جامعه است؛ همچنان‌که در شهید القدس به طوفان الاقصی پرداختید.

آیا اتفاقی که دررابطه با ترور مردم در گلزار شهدای کرمان افتاد، می‌تواند نقطه اتکای شما برای نمایش‌های میدانی بعدی باشد؟
بالطبع سعی می‌کنیم از وقایع تاریخی و زمان حال وام بگیریم و ربط بین تاریخ و زمان حال و عبرت‌های تاریخ را بیان کنیم و این در نگرش و کارهای آینده ما تأثیرگذار است. اتفاق اخیر در کرمان واقعا قلب همه را آزرد و ناراحت کرد و جزو وقایعی است که سعی می‌کنیم در فرصت و جای مناسب به آن بپردازیم و رویکرد قابل قبولی نسبت به این موضوع در بخش هنری و نمایشی داشته باشیم تا بتوانیم قدمی در راه مظلومیت افرادی برداریم که در این حادثه به شهادت رسیدند. 
 
با توجه به اشاره شما به ابعاد گسترده شخصیتی حاج‌قاسم، انتظار می‌رود که نمایش‌های بیشتری درباره حاج‌قاسم در این سبک اجرا کنید. درست است؟
ان‌شاءا... . افرادی مانند حاج‌قاسم سلیمانی الگوهایی محسوب می‌شوند که باید به جوانان و نوجوانان شناسانده شود.

"وقایع این نمایش قبل از تولد حاج‌قاسم شروع می‌شود و مسائلی را در رابطه با صهیونیسم و اشغال فلسطین می‌بینیم"اگر تابه‌حال نسبت به شهدای دفاع‌مقدس کم‌کاری صورت گرفته، جزو قصورهای قشر هنری و فرهیخته است؛ وگرنه ما شهدایی داریم که وقایع عجیب‌وغریبی در زندگی داشتند و هرکدام به‌عنوان اسطوره و الگوی بسیار خوب شناخته می‌شوند. ما در توان‌مان اجرای همین نمایش است و سعی می‌کنیم هر چند وقت یک‌بار اجراهای نمایش میدانی شبیه شهید القدس داشته باشیم تا بتوانیم این الگوها را به نسل جدید معرفی کنیم. 

جاذبه شخصیتی حاج‌قاسم و شوق مخاطبان

با این‌که مدت کمی از اجرای نمایش می‌گذرد، سالن هرشب پرمی‌شود. فکرمی‌کنم این به خاطر بخش هنری، شیوه اجرای کار و تلاش گروه است.همه با تمام وجود کارمی‌کنند که این ‌نمایش برای مخاطبان جذاب باشد، اما ناخودآگاه شخصیت حاج‌قاسم سلیمانی جاذبه خاصی دارد وبسیاری به شوق اوپا به سالن می‌گذارند. من گاهی دراتاق فرمان می‌نشینم و شاهد لطف کسانی هستم که می‌آیند و نمایش را می‌بینند. ماقدردان این لطف هستیم و بیش از این کاری ازدست‌مان برای جبران لطف برنمی‌آید. 

.