نه به یک فاجعه؛ ماجرای «پاداسکای» که ممکن بود «منجر به سقوط یک هواپیمای دیگر» شود چیست؟

آفتاب‌‌نیوز :

محمدجواد آذری جهرمی و علی‌اکبر رائفی‌پور، دو چهره معروف شبکه‌های اجتماعی‌اند که هردو اگرچه مخالفانی دارند اما حامیان پر و پا قرصی هم دارند. یکی در قامت جوان‌ترین وزیر جمهوری اسلامی ایران به سکان‌داری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مشغول است و دیگری به‌رغم جوانی، از چهره‌های رسانه‌ای اصولگرایان محسوب می‌شود؛ چهره‌ای که البته خود را بیشتر «انقلابی» می‌داند تا «اصولگرا» و بارها و بارها فعالان منتهی‌الیه راست و چپ سیاست ایران را به «قبیله‌گرایی» متهم کرده و می‌کوشد از هر ۱۰ زخم‌زبانش به اصلاح‌طلبان و فعالان این عرصه، یکی هم به اصولگرایان بزند.

اما از روز گذشته تاکنون میان حامیان رائفی‌پور و آذری جهرمی جدال لفظی در توییتر شکل گرفته است؛ جدالی که رائفی‌پور، شخصا به آن ورود کرده ولی آذری جهرمی ترجیح داده موضوع را ازطریق مجاری قانونی پیگیری کند. حالا که قرار بر پیگیری قانونی مساله است روابط عمومی به نمایندگی از وزیر و وزارتخانه مربوطه پای در میدان گذاشته است.

از همین‌رو روز گذشته سیدجمال هادیان، رییس مرکز روابط عمومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات خبر از شکایت این وزارتخانه از رائفی‌پور داده است. شکایتی که درصورت پیگیری چه از سوی وزارت ارتباطات و چه از سوی قوه قضاییه و به شرط عدم حل و فصل مساله در گفت‌وگوها و رایزنی‌های پیش از محکمه، بعید نیست فتح بابی باشد برای جلوگیری از ارسالِ پارازیت و حتی پیگرد قانونی مراکز یا افراد ارسال‌کننده آن؛ البته مشروط بر آنکه در دولت دوازدهم عزمی جزم برای پیگیری وجود داشته باشد و دولت علی‌رغم مشکلات ریز و درشتی که گریبانش را گرفته مجال ورود به این قضیه را پیدا کند.

جنجال «پاداسکای»

موضوع از توییتِ طنز یک کاربر اصولگرا که باتوجه به توییت‌هایش به صراحت می‌توان او را از حامیان سفت و سخت رائفی‌پور دانست، شروع شد. این کاربر چندی پیش در توییتی تصاویر رائفی‌پور و آذری جهرمی را کنار هم قرار داد و با یادآوری اظهارات وزیر ارتباطات مبنی بر «احتمال صدور مجوز برای پهپاد پستی» یا همان «سجاد» که توییتری‌ها از آن به عنوان سورپرایز نه چندان جذابِ آذری جهرمی یاد می‌کنند، به طنز، از دستور رائفی‌پور برای استقرار سامانه‌های «پاداسکای» برای «مقابله با ریزپرنده‌ها در سراسر کشور» خبر داد.

طنز این کاربر که مطابق انتظار با واکنش مثبت طیف همفکرانش مواجه شد، سبب شد تا رائفی‌پور شخصا وارد میدان شود و اتهامی جدید را به وزارت ارتباطات نسبت دهد.

"آفتاب‌‌نیوز : محمدجواد آذری جهرمی و علی‌اکبر رائفی‌پور، دو چهره معروف شبکه‌های اجتماعی‌اند که هردو اگرچه مخالفانی دارند اما حامیان پر و پا قرصی هم دارند"این فعال سیاسی، فرهنگی، اجتماعی با استفاده از شکلک خنده بدون بردن نام وزیر ارتباطات او را مخاطب قرار داد و نوشت: «شما توییتری‌ها یه شوخی می‌کنید، آقای وزیر جدی می‌گیرند؛ اونوقت هزینه‌شو ما باید بدیم!»

رائفی‌پور البته از «هزینه»هایی که متحمل شده چیزی نگفت ولی این را اضافه کرد که: «باورتون می‌شه بعد از رونمایی سامانه پاداسکای و شوخی آخر کلیپ، برخی آقایون به‌شدت ناراحت شدند و به حراست‌های ادارات گفتند سامانه ما رو نخرن! از فرداش رسانه‌های پوششی‌شون هم شروع کردن به حمله به ما!»

اشاره رائفی‌پور به کلیپ و شوخی آخر آن، مربوط به حدود ۳ ماه پیش است. نهم دی‌ماه سال گذشته بود رسانه‌های نزدیک به جریان اصولگرا خبر از «سورپرایز» رائفی‌پور دادند. سورپرایزی که رائفی‌پور خود زودتر از همه و طی کلیپی در توییترش از آن رونمایی کرد. او در این توییت نوشت: «با تلاش فرزندان مهدوی و انقلابی این مرز و بوم در موسسه مصاف ایرانیان، چهارمین دستگاه از سامانه بومی شناسایی و اخلالگر ریزپرنده‌ها به‌نام پاداسکای در اختیار سازمان سفارش‌دهنده قرار گرفت.» او در آن توییت نامی از سفارش‌دهنده به میان نیاورد ولی در کلیپ ۲ دقیقه و ۱۲ ثانیه‌ای که منتشر کرد، گفته بود که این سامانه به «سفارش یکی از وزارتخانه‌ها» ساخته شده است.

«پاداسکای» چیست؟

«سامانه بومی شناسایی و اخلالگر ریزپرنده‌ها» یا «پاداسکای» بنابه اظهارات رائفی‌پور، ازجمله سامانه‌های ساخته شده توسط موسسه «مصاف» برای حفظ «بعد سوم امنیت» یعنی آسمان است. از چیستی و نحوه کارآیی این سامانه اطلاعات زیادی در دست نیست ولی آنچه عیان است، کارکرد این سامانه برای مقابله با «ریزپرنده‌ها» یا پهپادهای کوچک است.

همان‌طور که می‌دانید شکار و البته شناسایی این پهپادهای کوچک باتوجه به پرواز در ارتفاع کم و استفاده در مراکز شهری در قیاس با پهپادهای بزرگ‌تر، دشواری‌های خاص خود را دارد؛ به‌طوری که عمده کشورها تلاش می‌کنند با استفاده از ترفندهایی غیر از انفجار و انهدام که ممکن است در فضاهای شهری با رعب و وحشت ساکنان همراه باشدبه شکار و انهدام این ریزپرنده‌ها بپردازند.

نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی براساس آخرین اخبار منتشر شده، با استفاده از روش‌هایی چون اخلال الکترونیکی و پرتاب تور، می‌کوشد در مقابل تهدیدهای این ریزپرنده‌ها ایستادگی کند و در این مسیر از اخلال در GPS یا مسیریاب این پهپادهای کوچک نیز بهره می‌برد. در جریان برگزاری رزمایش محمد رسول‌الله (ص) نیروی زمینی ارتش، نخستین سلاح اخلال‌گر الکترونیک برای مقابله با پهپادها و ریزپرنده‌ها به نمایش درآمد. این اخلال‌گر با برد ۳ کیلومتر و فعالیت در باند S، در بازه فرکانسی ۲.۳ تا ۲.۵ گیگاهرتز و توان تشعشع معادل ۳۰ وات، توانایی مقابله با ریزپرنده‌ها و به زمین نشاندن آنها را دارد. بدین‌ترتیب به نظر می‌رسد شباهت سامانه طراحی شده توسط موسسه «مصاف» با آنچه توسط «نزاجا» طراحی شده، تلاش برای برخورد «بی‌صدا» با ریزپرنده‌هاست اما آنچه سامانه رائفی‌پور را متمایز کرده، اخلال در مسیریاب است؛ اخلالی که حالا و براساس اظهارات روابط عمومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، نه فقط شامل ریزپرنده‌ها، بلکه هواپیماهای غول‌پیکر مسافربری نیز شده است. هادیان در اظهاراتی که انصاف‌نیوز آن را منتشر کرد، با «خطرناک» خواندن سامانه پاداسکای و اخلال در مسیریاب‌ها، تاکید کرد که «در چندماه اخیر نزدیک بود پارازیت GPS یک فاجعه ایجاد کند و منجر به سقوط یک هواپیما در یکی از فرودگاه‌ها شود.

"نهم دی‌ماه سال گذشته بود رسانه‌های نزدیک به جریان اصولگرا خبر از «سورپرایز» رائفی‌پور دادند"وزارت ارتباطات حسب وظیفه قانونی از عامل پارازیت که نمی‌دانیم چه کسی بوده است به دادگاه شکایت کردیم و خواستیم شناسایی شود و گزارشش را به شورای عالی امنیت ملی هم دادیم. اینکه ایشان بنابه اظهارات خودشان عامل این پارازیت خطرناک و حادثه‌ساز باشند و هنوز با او برخورد نشده، جای تعجب دارد؛ چراکه برخوردی به مراتب قاطع‌تر از ادعای ایشان مبنی بر ابلاغ به حراست‌ها برای عدم خرید سامانه مذکور را می‌طلبد.»

GPS کدام هواپیما مختل شد؟!

واقعیت آن است که هیچ خبری در هیچ‌کدام از رسانه‌ها درباره هواپیمای مدنظر هادیان منتشر نشده اما واکنش رائفی‌پور، قابل تامل است. این کنشگر اصولگرا ازطریق حساب کاربری خود در توییتر نوشته که «ببینید چگونه روابط عمومی آذری‌جهرمی آسمان را به ریسمان بافته تا خبر چند ماه گذشته اختلال GPS یک هواپیما را به ما ربط دهد و چگونه رسانه‌های‌شان برای نشر اکاذیب سر خط شده‌اند. نخیر جناب! آنچه بافته‌اید هیچ ارتباطی به سامانه ما ندارد و کاملا مشخص است اطلاعی از نحوه و نتایج عملکرد پاداسکای ندارید. بیش از ۵۰ تست صورت گرفته سامانه پاداسکای در حضور و با درخواست مسوولان و مجموعه‌های امنیتی کشور بوده و بحمدالله هیچ خطایی نداشته است.»
استفاده هادیان و رائفی‌پور از کلیدواژه «چندماه گذشته» برای اخلال در سیستم GPS به عنوان تنها سرنخ کشف این معما، آنقدر حائز اهمیت بود که ارزش پیگیری داشته باشد.

دقیقا چندماه قبل بود اخلالی در سیستم GPS در ایران رخ داد که در نتیجه آن کار ارایه‌دهندگان سرویس‌های TD-LTE که یکی از استاندارد‌های مخابراتی سیار است، با اخلال‌های بسیار جدی مواجه شد. دهم تیرماه سال گذشته حسین فلاح جوشقانی، رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ایران در اظهاراتی که ایرنا آن را منتشر کرد، صراحتا اخلال‌های صورت گرفته را «عمدی» نامید و تاکید کرد: «علاوه بر ایجاد خطر برای امنیت هواپیماها موجب نارضایتی شدید کاربران و کسب‌وکارهای اینترنتی نیز می‌شود.» این مقام مسوول ایران هیچ اشاره‌ای به بروز سانحه برای هواپیمایی خاص در آن زمان نکرد ولی اشاره‌اش به ایجاد خطر برای هواپیماها، امریست قابل‌توجه. نکته دیگر که باید به آن توجه داشت، آن است که جوشقانی در آن زمان اظهاراتی مشابه به هادیان داشت و تاکید کرد که «مراجع امنیتی ازجمله شورای عالی امنیت ملی» اخلال در GPS‌ها را «غیرقانونی» خوانده و «دستور توقف» آن را صادر کرده اما «اختلال‌ها متوقف نشده است.» او آن زمان درباره عامل این اختلال‌ها توضیحی نداده اما گفته بود که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی که زیرمجموعه وزارت ارتباطات است، «این موضوع را به مراجع قضایی منعکس کرده است»؛ عاملی که حالا و براساس اظهارات هادیان، علی‌اکبر رائفی‌پور و سامانه‌اش محسوب می‌شود.

پاداسکای کجاست؟

صراحتا باید اعلام کرد که محل استقرار سامانه پاداسکای مشخص نیست ولی نکته قابل‌توجه آن است که شخص رائفی‌پور در کلیپ رونمایی از این سامانه، برد آن را تا شعاع «۲ یا ۳ کیلومتر» عنوان و تاکید می‌کند که این سامانه در این شعاع «آشکارسازی» انجام داده و «جمینگ» انجام می‌دهد. این فعال اصولگرا درباره شیوه کارکرد «جمینگ» این سامانه گفته که «این سیستم جمینگ، سیستم ناوبری و GPS را از کار انداخته و کانال‌های ارتباطی (پهپاد) را با هدایتگرش» قطع می‌کند.