وزارت خارجه آخرین گزارش سه ماهه برجام را به مجلس ارائه کرد/چه تحریم‌هایی لغو می‌شود و چه سودی برای اقتصاد ایران دارد؟

به گزارش خبرآنلاین، بیست و دومین و آخرین گزارش وزارت امور خارجه در ۲۱۳ صفحه و چهارده بند و با پیوست‌های مختلف ارسالی به مجلس شورای اسلامی، درباره فرایند اجرای برجام در سالهای اخیر، آخرین وضعیت مذاکرات وین برای احیا این موافقت‌نامه توضیح داده شده است.

این گزارش در ۱۴ بند شامل نتایج توافق و اجرای برجام، کوشش صادقانه برای رعایت خطوط قرمز، بدعهدی آمریکا، خروج آمریکا از برجام، اقدامات کم نتیجه اروپا پس از خروج آمریکا، جنگ تمام عیار اقتصادی دولت آمریکا علیه مردم ایران، استفاده از ساز و کار بند ۳۶ برجام برای حل و فصل اختلافات، کاهش تعهدات هسته‌ای اجرای قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها،صیانت از حقوق ملت ایران، شکست سیاست فشار حداکثری، حزب دموکرات و بازگشت به برجام، مستند سازی ضرورت رفع تحریم ها، مذاکرات وین منطبق با سیاست قطعی نظام و آخر دعوانا تدوین شده است.

در بند ۱۳ این گزارش درباره مذاکرات وین برای احیای برجام آمده است: از ابتدای سال ۱۴۰۰ دولت جمهوری اسلامی ایران وارد مذاکراتی سخت و نفس گیر با کشورهای عضو کمیسیون مشترک برجام و از طریق آنان به صورت غیر مستقیم با آمریکا شد مبنای این مذاکرات که تاکنون ۶ دور آن برگزار شده است دقیقا منطبق با سیاست قطعی نظام توسط مقام معظم رهبری در اول فروردین ۱۴۰۰ اعلام شده است که ایشان فرمودند آمریکایی‌ها باید تمامی تحریم‌ها را لغو کند و ما راستی آزمایی خواهیم کرد و سپس به برجام بر می‌گردیم و این یک سیاست قطعی است.

همچنین در ادامه گزارش آمده است: خروجی این مذاکرات، مصوبه کمیسیون مشترک برجام خواهد بود که پیوست رفع تحریم‌ها، اقدامات هسته‌ای و طرح اجرایی چگونگی اجرا از جمله راستی آزمایی را دارد. این مصوبه بدون حضور آمریکا خواهد بود و متعاقب انجام تعهدات رفع تحریم‌ها و با کمیسیون مشترک آمریکا به عنوان عضو برجام باز خواهد داشت.

بر اساس چارچوبی که تاکنون در مذاکرات وین به دست آمده است در صورت حصول توافق و بازگشت آمریکا به برجام همه تحریم‌هایی که طبق برجام رفع شده بودند مجدداً رفع خواهند شد. علاوه بر این، کلیه تحریم‌های ترامپ که در صورت استمرار عضویت آمریکا در برجام نمی‌توانستند و به بهانه های دیگر رفع شوند، آنها هم رفع می شوند. بر این اساس طرف مقابل عنوان می‌کند که در نتیجه بازگشت به برجام تمامی تحریم‌های ذکر شده در برجام به شمول بخشی موضوعی و یا شخصی و نیز کلیه تحریم‌های وضع شده بعدی که مانع انتفاع ایران از آثار لغو تحریم‌های برجامی می‌شوند رفع خواهند شد.

در نتیجه آثار این تحریم رفع تحریم به صورت خواهد بود که کلیه اشخاص غیر آمریکایی برای اقدام و فعالیت در حوزه های زیر با موانع تحریمی آمریکا روبرو نخواهند بود؛

الف- رفع تحریم های مالی و بانکی:

بر اثر رفع این تحریم ها انجام عملیات مالی و بانکی با دولت ایران،  بانک مرکزی ایران، موسسات مالی ایرانی و سایر اشخاص ایرانی شامل اعطای وام نقل و انتقال حساب بانکی شامل افتتاح حساب ایجاد روابط کارگزاری و پرداخت از طریق حساب بین بانکی در موسسات مالی غیرآمریکایی، ‌سرمایه گذاری، خرید و فروش اوراق بهادار، ضمانت نامه خرید و فروش ارزهای خارجی شامل نقل و انتقال مرتبط با ریال، صدور اعتبارات اسنادی و معاملات بازارهای آتی کالا و اختیار ارائه خدمات پیام رسانی تخصصی مالی (سوئیفت) و تسهیل دسترسی مستقیم یا غیرمستقیم به آنها، خرید یا تحصیل اسکناس آمریکایی توسط دولت ایران و خرید پذیره نویسی یا ارائه خدمات مربوط به صدور اوراق قرضه دولت ایران مقدور می شود.

ب- رفع تحریم های مربوط به نفت گاز و پتروشیمی:

بر اثر رفع این تحریم‌ها خرید تحصیل فروش حمل و نقل یا بازاریابی نفت و فرآورده های نفتی شامل فراورده های پالایش شده نفتی فرآورده های پتروشیمی یا گاز طبیعی شامل گاز طبیعی مایع به یا از ایران کمک سرمایه‌گذاری از جمله از طریق مشارکت در خدمات و فناوری که می‌تواند در رابطه با بخش انرژی ایران و توسعه منابع نفتی آن یا تولید داخلی فرآورده‌های نفتی پالایش و فراورده های پتروشیمی مورد استفاده قرار بگیرند یا فعالیت در بخش انرژی ایران شامل شرکت ملی نفت ایران شرکت بازرگانی نفت ایران، نیکو، شرکت ملی نفتکش ایران و شرکت نفت ایران مقدور می شود.

رفع تحریم‌های مربوط به بیمه بر اثر رفع این تحریم‌ها ارائه خدمات مربوط به صدور بیمه نامه بیمه یا بیمه اتکایی در رابطه با فعالیت ‌های سازگار با برجام شامل خدمات مربوط به صدور بیمه نامه، بیمه یا بیمه اتکایی در رابطه با فعالیت‌های بخش انرژی کشتیرانی و کشتی سازی ایران برای شرکت ملی نفت ایران شرکت ملی نفتکش ایران و یا برای کشتی هایی که نفت خام گاز طبیعی گاز طبیعی مایع نفت و فراورده های پتروشیمی از یا به ایران هم می کنند مقدور می‌شود.

ت- رفع تحریم های مربوط به کشتیرانی کشتی سازی و بنادر:

بر اثر رفع این تحریم‌ها تملک اداره کنترل یا بیمه کشتی‌های مورد استفاده برای نقل و انتقال نفت خام فرآورده های نفتی شامل فرآورده های پالایش شده، فرآورده‌های پتروشیمی و یا گاز طبیعی شامل گاز طبیعی مایع، ‌از یا به ایران اداره بنادر در ایران همکاری با بخش های کشتیرانی و کشتی سازی ایران، عاملیت اداره بندر در ایران،  خدمات بندری از قبیل سوخت‌رسانی و بازبینی طبقه‌بندی و تامین مالی و فروش و اجاره و ارائه کشتی به ایران از جمله خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران شرکت ملی نفتکش ایران شرکت خطوط کشتیرانی جنوب و شرکت های تابعه آنها مقدور می‌شود.

ج- به تحریم‌های مربوط به بخش خودروسازی:

بر اثر رفع این تحریم‌ها اجرا یا تسهیل عملیات نقل و انتقال مالی یا سایر معاملات مربوط فروش عرضه یا انتقال کالا و خدمات مورد استفاده در ارتباط و بخش خودروسازی ایران مقدور می شود.

چ- رفع تحریم‌های مربوط به نرم‌افزار و فلزات (تحریم برجامی):

رفع این تحریم‌ها فروش یا انتقال گرافیت فلزات خام یا نیمه ساخته از قبیل آلومینیوم، فولاد، زغال‌سنگ و نرم افزار برای یکپارچه سازی فرآیندهای صنعتی در رابطه با "به یا از" ایران به صورت مستقیم یا غیر مستقیم در رابطه با فعالیت‌های سازگار با برجام و فروش عرضه یا انتقال چنین موادی به بخش‌های انرژی، پتروشیمی، کشتیرانی و کشتی سازی ایران و بنادر ایران یا انجام یا تسهیل عملیات نقل و انتقال مالی یا ارائه خدمات برای اقدامات مذکور شامل بیمه و حمل و نقل مقدور خواهد شد.

ح- رفع تحریم های مربوط به بخش های آهن فولاد آلومینیوم و مس(تحریم ترامپ):

 بر اثر رفع این تحریم‌ها فعالیت اشخاص غیرآمریکایی که در بخش‌های آهن، فولاد، آلومینیوم و مس ایران حضور پیدا می‌کنند مالکیت کنترل و فعالیت هر نهادی که بخشی از صنایع آهن، فولاد، آلومینیوم و مس ایران است، مشارکت در فروش عرضه یا انتقال کالا یا خدمات مورد استفاده در رابطه با بخش های آهن فولاد آلومینیوم و مس به ایران خرید، اکتساب، فروش، انتقال یا بازاریابی بخش‌های آهن، محصولات آهنی، فولاد،‌ محصولات فولادی، آلومینیوم و محصولات آلومینیومی، مس و محصولات مسی از ایران یا ارائه خدمات تبعی در حوزه‌های فوق‌الذکر و همچنین فعالیت موسسات مالی خارجی تراکنش‌های مالی جهت فروش عرضه یا انتقال کالا و خدمات مورد استفاده مرتبط و بخش‌های آهن فولاد آلومینیوم و مس به ایران را انجام یا تسهیل می‌نمایند. همچنین خرید، اکتساب، فروش، انتقال یا بازاریابی بخش‌های آهن، محصولات آهنی، فولاد، محصولات فولادی، آلومینیوم و محصولات آلومینیومی، مس و محصولات مسی مقدور می‌شود.

خ ـ رفع تحریم‌های بخش‌های ساخت وساز ، معدن، تولید، منسوجات و بخش مالی:

در اثر رفع این تحریمها، فعالیت اشخاص غیرآمریکایی که در بخش های عمران، معدن، تولید، منسوجات و مالی در اقتصاد ایران حضور پیدا می‌کنند؛ مشارکت در فروش، عرضه، یا انتقال کالا و یا خدمات مورد استفاده در رابطه با بخش‌هایی از اقتصاد ایران، به یا از ایران؛ یا ارائه خدمات تبعی در حوزه‌های فوق الذکر؛ و فعالیت موسسات مالی خارجی که تراکنش های مالی جهت فروش، عرضه، یا انتقال کاال و خدمات مورد استفاده مرتبط بخش‌های تصریح شده از اقتصاد ایران به یا از ایران را انجام یا تسهیل می‌نمایند، مقدور می‌شود.

د ـ حوزه هواپیمایی:

بر اثر بازگشت آمریکا به برجام، امکان فروش، اجاره یا انتقال هواپیماهای مسافربری تجاری، خدمات جانبی و لوازم یدکی، نرم افزارهای مرتبط با آن و تعمیر و نگهداری و بازبینی‌های ایمنی و ضمانت‌های مربوط نیز ولو برای اشخاص آمریکایی مقدور خواهد شد.

ذ ـ صادرات فرش و اقلام خوراکی :

امکان صادرات فرش و اقلام خوراکی از ایران به آمریکا مقدور خواهد شد.

بدین ترتیب و بنابراین نتایج تمامی تحریم های موضوعی علیه اقتصاد ایران شامل تحریم های قبل از برجام (مالی و بانکی، بیمه، انرژی و پتروشیمی، کشتی رانی، کشتی سازی و بخش بنادر، طلا و فلزات گرانب‌ها، نرم افزار، صنعت خودرو، فروش هواپیما و خدمات مربوطه، و واردات فرش و مواد غذایی از ایران(؛ و تحریم های بعد از برجام، زمان ترامپ )صنایع فلزات ایران، صنایع معدنی، عم ران، صنایع نساجی، تولید) رفع خواهند شد.

در صورتی که در وین توافق حاصل شود، آمریکا اجرای قوانین کنگره به شرح زیر را متوقف می کند و لذا این تحریم ها فاقد آثار اجرایی خواهند بود:

• قانون مجوز دفاعی سال (۲۰۱۲م)

• قانون کاهش تهدید ایران و حقوق بشر سوریه( ۲۰۱۲م)

• قانون آزادی ایران و مبارزه با اشاعه(۲۰۱۲ م)

• قانون تحریم‌های ایران

در مورد قوانین لغو روادید و قانون مبارزه با دشمنان آمریکا از طریق تحریم (کاتسا) ایالات متحده متعهد است که هیچ یک از مفاد آنها اجرای کامل تعهدات برجامی توسط آمریکا را خدشه دار نکند.

"علاوه بر این، کلیه تحریم‌های ترامپ که در صورت استمرار عضویت آمریکا در برجام نمی‌توانستند و به بهانه های دیگر رفع شوند، آنها هم رفع می شوند"این بدان معن است که هر دو قانون بر اجرای کامل تعهدات برجامی آمریکا بالاثر خواهند بود. چنانچه خلاف آن ثابت شود ، در واقع نقض تعهدات آمریکا ذیل برجام تلقی خواهد شد، که می‌تواند با واکنش جمهوری اسلامی ایران بر اساس حقوق خود مندرج در بندهای ۲۶ و۳۶ برجام مواجه گردد.

آمریکا همچنین در صورت توافق کامل فرمان‌های اجرایی زیر را لغو می‌کند:

مربوط به قبل از برجام:

• فرمان اجرایی ۱۳۷۵۴ ،

• فرمان اجرایی ۱۳۵۹۰ ،

• فرمان اجرایی ۱۳۶۲۲ ،

• فرمان اجرایی ۱۳۶۴۵ ،

• فرمان اجرایی ۱۳۶۲۸ ،

مربوط به زمان ترامپ:

• بخشی از فرمان اجرایی ۱۳۸۴۶،

• فرمان اجرایی ۱۳۷۸۱(تحریم صنایع فلزات ایران)،

• فرمان اجرایی ۱۳۹۰۲( تحریم صنایع معدنی، عمران، نساجی و تولید)،

• فرمان اجرایی ۱۳۸۷۶( تحریم علیه دفتر مقام معظم رهبری و مجموعههای وابسته)،

همچنین شناسایی سپاه پاسداران انقالب اسلامی به عنوان به اصطلاح سازمان تروریستی خارجی ابطال خواهد شد.

علاوه بر این بیش از هزار شخص حقیقی و حقوقی (فرد، نهاد، کشتی و هواپیما) از فهرست تحریمهای آمریکا خارج

می‌شوند.

این فهرست شامل:

• تمامی بانکها و موسسات مالی (به جز یک مورد)،

• تمامی شرکت‌های بیمه‌ای،

• تمامی شرکت‌های نفتی، پتروشیمی و پالایشگاه‌های ایرانی،

• اغلب شرکت‌های حمل و نقل، کشتیرانی و کشتی سازی،

• اغلب شرکت‌های بزرگ در زمینه فلزات،

• سازمان انرژی اتمی و شرکت‌ها و موسسات پژوهشی وابسته به آن،

• سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ در حوزه‌های انرژی، نیروگاهی، صنعتی، تجاری و اقتصادی،

آمریکا همچنین اقدامات مکمل تحریم به شرح زیر را مورد بازنگری، اصالح یا ابطال قرار خواهد داد به نحوی که منعکس کننده لغو تحریم‌ها باشد:

• توصیه‌نامه شبکه مقابله با جرایم مالی (فین سن) در مورد ایران (می و اکتبر ۲۰۱۸)؛

• توصیه نامه دریانوردی جهانی(می ۲۰۲۰)؛

• توصیه نامه دفتر کنترل داراییهای خارجی (اوفک)

در مورد صنایع هوانوردی ایران (جولای ۲۰۱۹)؛

• توصیه نامه دفتر کنترل دارایی‌های خارجی(اوفک) در مورد حمل و نقل دریایی محصولات نفتی (مارس ۲۰۱۹)؛

• توصیه نامه دفتر کنترل دارا یی های خارجی (اوفک) در مورد حمل و نقل دریایی محصولات نفتی (سپتامبر ۲۰۱۹)؛

• در مورد کانال مالی سوئیس (اکتبر ۲۰۱۹ ،)آمریکا آماده ابطال آن می‌باشد، زیرا بازنگری آن مستلزم تغییرات بسیار کلی با توجه به تغییر نظام تحریم‌ها خواهد بود، ولی در صورت تمایل ایران، آمریکا آماده بازنگری آن است؛

• توصیه نامه وزارت امور خارجه در مورد صادرات محصوالت فلزی به ایران (دسامبر ۲۰۱۹)؛

• مجوزهای مربوط به صنعت هواپیمایی، و واردات فرش و موادغذایی از ایران به آمریکا؛

• درج راهنماها و سؤالات متداول (اِف اِی کیو) در سایت اوفک.

در عین حال آمریکا حاضر به رفع بخشی از تحریم‌های خود، شامل "تحریمهای اولیه" که افراد و نهادهای آمریکایی را از مبادلات اقتصادی با ایران منع می‌کند و از سال‌های آغازین انقالب اسالمی برقرار و به تدریج انباشته شده است، و نیز فهرستی از افراد و نهادهای ایرانی که به بهانه‌های غیرهسته‌ای وضع شده‌اند (مثل به اصطلاح تروریسم، موشکی، حقوق بشر و ...) نمی‌باشد و جمهوری اسالمی ایران نیز اساساً هیچ‌گاه در مورد این موضوعات مذاکره نکرده و نمی‌کند.

لازم به یادآوری است که مذاکرات وین با کشورهای ۱+۴ ،و از طریق آنان با آمریکا، صورت گرفته است. مذاکرات غیرمستقیم سختی‌ها و محدودیت‌های خود را دارد: زمانبَر است، و به سادگی در معرض سوءتفاهم قرار می‌گیرد. با این حال با توجه به سیاست اصولی کشور مبنی بر عدم مذاکره مستقیم با آمریکا، تلاش گردید با استفاده از مذاکرات مستمر و طولانی با بقیه اعضای برجام، و تبادل مرتب متون کتبی، حتی الامکان راه هرگونه سوءتفاهم و یا سوءاستفاده بسته شود.

>>> توضیحات تکمیلی وزارت خارجه را در لینک پی.دی.اف ملاحظه کنید:

گزارش برجامی وزارت امور خارجه به مجلس

۳۱۰ ۳۱۰