دانشگاه‌ها باید امثال افضلی‌پور‌ها را تربیت کنند

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، مصطفی زمانیان در دانشگاه کرمان بر استفاده از ظرفیت خیرین در توانمندسازی زیرساخت‌های دانشگاهی بر شبکه‌سازی ظرفیت خیرین منطقه‌ای تاکید کرد و گفت: باید به گونه‌ای عمل شود که اگر قرار است منابعی پای کار حوزۀ اجتماعی و توسعۀ زیرساخت‌های آموزش عالی بیاید، مشخص کنیم اولویت با کدام دانشگاه است و نگاه قشری‌گرایی، منطقه‌گرایی و مدیرگرایی را برداریم.

مشاور وزیر و دبیر ستاد خیرین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به ساخت دانشگاه در کرمان توسط مهندس افضلی‌پور، بیان کرد: اگر روزی یک افضلی‌پور پیدا می‌شود که پولش را به کرمان می‌آورد، در حالی که کرمانی نبوده است، ما هم باید یاد بگیریم که این‌گونه به اولویت‌های کشور نگاه کنیم.

وی همچنین با اشاره به اهدای جایزه سالیانۀ افضلی‌پور و میرحیدر در دانشگاه کرمان، این کار را یک سنت حسنه دانست و گفت: بخشی از ترویج، به یاد ماندن و نکوداشت نام این بزرگواران، بهانه‌هایی به نام جایزه است که در دنیا هم این سنت بسیار حسنه وجود دارد و یک روش بدیعی برای به یادگار ماندن نام و خاطرۀ این بزرگواران در فضای دانشگاهی است و سایر دانشگاه‌ها هم از این تدابیر استفاده کنند تا نام خیرین بزرگ را با چنین ابزار‌ها و روش‌هایی ماندگارتر کنند.

وی در نخستین نشست بنیاد حامیان دانشگاه‌های منطقۀ هشت کشور که در دانشگاه باهنر کرمان برگزار شد، بیان کرد: اگر تاریخ و برنامه‌های توسعۀ وقف علم و فناوری در دانشگاه‌های بزرگ دنیا را مرور کنیم، ملاحظه می‌کنیم که مستقل از این‌که چقدر یک خیّر برجسته، بنای یک دانشگاه بزرگ را گذاشته، یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی جریان وقف علم و فناوری و وقف خیر در حوزۀ آموزش عالی، تعداد خیرین بادوام و مستمری است که بخشی از منابع خود را در موضوع وقف و خیر دانشگاهی گذاشتند.

زمانیان با طرح این سوال که جامعۀ فارغ‌التحصیلان دانشگاه شهید باهنر کرمان چه سهمی در تامین منابع مورد نیاز توسعۀ بخش دانشگاهی این مرکز دارند؟؛ ادامه داد: این‌ها سوالات مهمی است و ما تصورمان بر این است که در دورۀ جدید ستاد خیرین وزارت علوم باید به این سوالات جواب داد.

وی خاطرنشان کرد: شاخص‌هایی که ما ارزیابی می‌کنیم و باید ارزیابی بشود، این است که نظام آموزش عالی ما چقدر به توسعه و ترویج فرهنگ غنی وقف و خیر و این سنت حسنۀ جاریه اهتمام داشته است.

دبیر ستاد خیرین وزارت علوم گفت: دانشگاه ما باید امثال افضلی‌پور‌ها را بسازد و اگر ما در این امر کوتاهی کنیم و کشور پر از مهندس نانو، بایو، ریاضی و فیزیک بشود، اما یک نفر از امثال این افضلی‌پور‌ها را تربیت نکنیم، یک جای کار می‌لنگد و اگر نتوانیم از انفاق جان و مال که سیرۀ اهل‌بیت علیم‌السلام و توصیۀ شریعت مقدس اسلام است، به دانشجویان بیاموزیم، بدانید دانشگاه ما در تراز اسلامی و دانشگاه تمدن‌ساز نیست.

وی یادآور شد: خیرین کوچه بازاری، وقف و خیر را آموخته‌اند. بسیاری از بزرگوارانی که الان در کشور جزو خیرین و واقفین بزرگ هستند، تاجران و کاسبان بازار‌های قدیمی تهران و شهر‌های مختلف هستند. دانشگاه چقدر توانسته در تربیت واقف و خیّر علم و فناوری موفق باشد؟ این رسالت مهمی است و ما باور داریم بیش از این‌که تعامل با خیرین بزرگوار صرفا حوزۀ پول، منابع، امکانات، زمین و ساختمان باشد، دانشگاه ما باید خیّرپرور بشود.

توانمندسازی زیرساخت‌های دانشگاهی با ظرفیت‌های وقف

زمانیان در ادامه بیان کرد: ماموریت دومی که ستاد خیرین وزارت علوم برای خود در دورۀ جدید تعریف کرده، توانمند ساختن زیرساخت‌های دانشگاهی در حوزۀ استفاده از ظرفیت‌های وقف و خیر است.

وی ادامه داد: باورمان بر این است که آن‌چنان که باید و شاید در مقایسه با حوزه‌هایی مانند مدرسه‌سازی و یا بیمارستان‌سازی، توفیقی در حوزۀ جذب منابع و ظرفیت‌های خیرین در حوزۀ آموزش عالی و توسعۀ زیرساخت‌های دانشگاهی کشور نداشتیم.

دبیر ستاد خیرین وزارت علوم با بیان این که به دلیل این موضوع پرداختیم و به سایر دلایل نیز در ادامۀ راه خواهیم پرداخت، گفت: واقعیت این است که در یک نگاه اولیه، یکی از ضعف‌های جدی ما این بوده که نهاد تخصصی متولی پیگیری امور حامیان دانشگاهی را در سطح دانشگاه‌ها جدی نگرفتیم.

وی افزود: اگر طی سال‌های گذشته در حوزۀ مدرسه‌سازی توفیقاتی را داشتیم و امروز خیرین حوزۀ مدرسه‌سازی ادعا می‌کنند بیش از دولت در ساخت فضا‌های آموزشی توفیق داشته‌اند، دلیلش این است که مجمع خیرین مدرسه‌ساز در استان‌ها جدی گرفته شده است.

زمانیان یادآور شد: در حوزۀ دانشگاه‌ها، شاید حدودا ۵۰ درصد دانشگاه‌های ما بنیاد تخصصی حامیان دانشگاهی دارند و روسای دانشگاه‌ها در ۵۰ درصد دانشگاه‌ها، نهاد تخصصی پیگیری‌کنندۀ امور حامیان و واقفین و خیرین را ایجاد نکرده است. اگر این کار توسط رئیس دانشگاه و در بین کار‌ها پیگیری شود و به این موضوع بپردازد، ما توفیقاتی داریم والّا نهاد تخصصی این کار در دانشگاه وجود ندارد و ما مصرّانه پیگیر هستیم که بتوانیم در این دوره، توسعۀ کمّی و کیفی بنیاد‌های حامیان دانشگاهی را داشته باشیم.

وی بیان کرد: مجموعۀ حامیان دانشگاهی، نهاد‌هایی مردم‌نهاد هستند و قرار نیست در تشکیلات رسمی دانشگاه‌ها باشند. نباید برای آن‌ها معاونت تشکیل دهیم، کارمند بگیریم و پست سازمانی تشکیل دهیم، این‌ها خط قرمز‌های وزارت علوم است.

دبیر ستاد خیرین وزارت علوم ادامه داد: در دورۀ جدید، تسهیلات خوبی را فراهم کردیم، قانون برنامه ششم توسعه، دولت را مکلف کرده بود تا از مجموعۀ مشوق‌هایی که برای حوزۀ آموزش و پرورش و خیرین مدرسه‌ساز طی سال‌های گذشته تامین کرده بودند برای جذب کمک‌های خیرین در حوزۀ آموزش عالی هم ایجاد کنیم که خوشبختانه دی‌ماه گذشته موفق شدیم با همکاری دوستان، ابلاغیۀ سازمان امور مالیاتی را مبنی بر شمولیّت بنیاد‌های حامیان دانشگاهی دانشگاه‌ها را در ذیل مادۀ ۱۷۲ قانون مالیات‌های مستقیم بگیریم، یعنی اگر خیّر بزرگواری به بنیاد حامیان دانشگاهی کمک کند و مدرک مورد تایید بنیاد را بیاورد، سازمان امور مالیاتی این هزینه‌ها را جزو هزینۀ قابل‌قبول مالیاتی حساب می‌کند.

وی تاکید کرد: این ظرفیت قانونی برای این‌که شما بتوانید ظرفیت منابع مسئولیت اجتماعی شرکت‌های بزرگ، ظرفیت‌های مالیاتی شرکت‌های بزرگ، خیرین بزرگ و کاسبان حرفه‌ای کشور را پای کار توسعۀ زیرساخت‌های آموزش عالی بیاورید، خیلی کمک خواهد کرد.

زمانیان یادآور شد: سه هفته پیش با حضور مقام عالی وزارت اقتصاد، از موضوع این حکم در حضور رئیس سازمان امور مالیاتی کشور و تعدادی از خیرین رونمایی شد و این نوید را می‌دهیم که این فرصت قانونی وجود دارد و بنیاد‌های حامیان می‌توانند از آن استفاده کنند.

وی گفت: همچنین برای تسهیل ثبت بنیاد‌های حامیان دانشگاهی در استانداری‌ها، یک توافق عمومی با مجموعۀ سازمان اجتماعی وزارت کشور انجام دادیم که اگر دوستان در موضوع ثبت بنیاد حامیان دانشگاه در سطح استان‌ها با مشکل مواجه هستند در اسرع وقت به ما اطلاع بدهند تا بر اساس تفاهم‌نامه‌ای که با وزارت کشور داریم این کار را سرعت ببخشیم، زیرا در برخی استان‌ها این فرآیند طولانی شده است.

زمانیان تاکید کرد: اهتمام کنید تا تمام مجموعه‌های دانشگاهی تا پایان این دوره، بنیاد حامیان دانشگاهی را تاسیس کنند.

گسترش فضای ظرفیت‌سازی حوزۀ خیرین

وی در ادامه خاطرنشان کرد: موضوع دیگری هم که علاقه‌مند هستیم با شما به اشتراک بگذاریم، شبکه‌سازی ظرفیت خیرین منطقه‌ای است، مستقل از این‌که سیاست تاسیس چند دانشگاه در یک استان و در یک شهر سیاست درست یا غلطی بوده یا خیر، واقعیت مطلب این است که ماحصل این سیاست، امروز در حوزۀ امر خیر، باعث شده که دانشگاه‌های بزرگ مراکز استان‌ها روی دانشگاه‌های کوچک‌تر سایه بیندازند.

دبیر ستاد خیرین وزارت علوم ادامه داد: این موضوع سبب شده در ارتباط‌گیری با خیرین، در جذب منابع مسئولیت‌های اجتماعی استان و در تعامل با مجموعه‌های بزرگ، دانشگاه‌های کوچک‌تر کمتر بتوانند از منابع حمایتی خیرین استفاده کنند.

وی توضیح داد: هدف اصلی ما از بنایی که در منطقۀ هشت آموزش عالی کشور به همت اکبری‌فرد و سایر دوستان در دانشگاه شهید باهنر کرمان گذاشتیم این بوده که از شما بخواهیم در حوزۀ آموزش عالی، دیوار‌های بین ماموریت‌های دانشگاهی را بردارید، نگوئید من رئیس دانشگاه شهید باهنر هستم و با دانشگاه میناب و یا دانشگاه تحصیلات تکمیلی کاری ندارم، این اتفاق سبب شده دانشگاه‌های کوچک در شهر‌هایی که چند دانشگاه دارند، در جلب منابع خیرین، زیر سایۀ دانشگاه‌های بزرگ قرار بگیرند.

زمانیان افزود: نشست‌های منطقه‌ای را برای این برگزار کردیم که دیوار‌های بین دانشگاه‌ها را برداریم و بگوییم این جمع ید واحده‌ای است که اگر قرار است منابعی پای کار حوزۀ اجتماعی و توسعۀ زیرساخت‌های آموزش عالی کشور در این منطقه بیاید، خود ما با هم بنشینیم و فکر کنیم که اولویت با کدام دانشگاه است و نگاه قشری‌گرایی، منطقه‌گرایی و مدیرگرایی را برداریم.

وی افزود: بیایید بنا بگذاریم اگر افضلی‌پور دومی در کرمان پیدا شد و این جمع به این نتیجه رسید که ما باید امروز این کمک را به سراوان ببریم، همه همت کنیم تا این کار انجام شود.

دبیر ستاد خیرین وزارت علوم خاطرنشان کرد: اگر روزی یک افضلی‌پور پیدا می‌شود که پولش را می‌آورد به کرمان، در حالی که کرمانی نبوده است، ما هم باید یاد بگیریم که این‌گونه به اولویت‌های کشور نگاه کنیم.

وی ادامه داد: قرار است در نشست‌های منطقه‌ای که بنای آن را به نام شهید والامقام حاج‌قاسم سلیمانی در کرمان گذاشتیم، چارچوبی را تعیین کنیم برای این‌که با هم، در مورد منابعی که در حوزۀ وقف و خیر وجود دارد، کمک کنیم.

زمانیان افزود: باید فضای ظرفیت‌سازی حوزۀ خیرین را از چارچوب دیوار‌های دانشگاه‌ها به فضای منطقه‌ای کشور برسانیم و بتوانیم عامل این سنت باشیم و خودمان اولین پیرو این نگاهی باشیم که از خیرین بزرگوار آموخته‌ایم.

وی یادآور شد: ما با این سه رویکرد در مجموعۀ ستاد خیرین وزارت علوم خدمت عزیزان هستیم و در حد وسع‌مان تلاش می‌کنیم موانع پیش روی شما بزرگواران و نیرو‌های عملیاتی جامعۀ حمایت از زیرساخت‌های وقف و خیر در حوزۀ علم و فناوری را برطرف کنیم.

سنت حسنۀ جایزۀ افضلی‌پور

زمانیان با بیان این‌که این فضا‌ها و جلسات خیلی می‌تواند در اشتراک تجربیات کمک کند و دانشگاه‌های بزرگ و پیشرو می‌توانند معین دانشگاه‌های کوچک‌تر بشوند، گفت: من امروز شنیدم در دانشگاه کرمان به یاد مرحوم افضلی‌پور و مرحوم میرحیدر، دو جایزۀ سالانه اهدا می‌شود، ما این سنت حسنه را در دانشگاه‌های بزرگ هم دیده‌ایم، بخشی از ترویج و به یاد ماندن و نکوداشت نام این بزرگواران، بهانه‌هایی به نام جایزه است که در دنیا هم این سنت بسیار حسنه وجود دارد و یک روش خیلی بدیعی برای به یادگار ماندن نام و خاطرۀ این بزرگواران در فضای دانشگاهی است.

وی تاکید کرد: سایر دانشگاه‌ها هم از این تدابیر استفاده کنند و نام خیرین بزرگ را با چنین ابزار‌ها و روش‌هایی ماندگارتر کنند.

گفتنی است در این نشست رئیس دانشگاه شهید باهنر، نماینده نهاد رهبری، حجت‌الاسلام صباحی، فدایی، بهروز آگاه، کیومرث هرندی، نمایندگان دانشگاه‌ها و مراکز آموش عالی مناطق هشت، مسائل و دیدگاه‌های خود را با جمع حاضر به اشتراک گذاشتند و در پایان از تعدادی از خیرین تقدیر شدند.