چرا «گاندو» مظلوم‌نمایی می‌کند؟

مهسا بهادری: سریال‌های مناسبتی بیش از دو دهه است که برای تلویزیون ساخته می‌شوند؛ تولیداتی که از چند ماه قبل، وضعیت پخش آن‌ها مشخص می‌شود و در زمان مورد نظر روی آنتن تلویزیون می‌روند.

محتوای سریال‌های مناسبتی، همان‌طور که لقب‌شان پیداست، معمولا متناسب با فضای مناسبت هستند؛ در ایام محرم، سریال‌های مذهبی و سوگوارانه، در ایام ماه رمضان، سریال‌های معنوی و در ایام نوروز نیز سریال طنز و درام‌های خانوادگی بیشتر روی آنتن می‌روند. اما در نوروز امسال، این رسم شکسته شد و در دقیقه ۹۰، کنداکتور شبکه سه از پخش یک سریال طنز به نفع یک سریال جاسوسی-امنیتی تغییر پیدا کرد.

فصل دوم سریال «گاندو»، در حالی یک‌باره در کنداکتور نوروزی شبکه سه قرار گرفت که در سکوت خبری کلید خورده و حتی به‌طور کامل هم ساخته نشده بود. با این‌حال، سازندگان و پشتیبان‌های این مجموعه تلویزیونی، چون فصل نخست آن، تلاش کردند کمبودها، نقص‌ها و کاستی‌ها را به پای سانسور و دخالت دیگران در پخش سریال بنویسند و با سر و صدای بسیار و حاشیه‌سازی، مظلوم‌نمایی کنند. به همین مناسبت، به روند تولید، پخش و حواشی «گاندو۲» نگاهی انداخته‌ایم که خواهید خواند.

تغییر ناگهانی کنداکتور نوروزی

اتفاقی بی‌سابقه‌ است که یک سریال که کاملا آماده پخش است، از کنداکتور تلویزیون حذف شود و یک سریال نیمه‌کاره دیگر، در پر مخاطب‌ترین ساعت ممکن و در یک شبکه پر مخاطب، روی آنتن برود. در حالی که شبکه سه از مدت‌ها پیش، سریال کمدی «بوتیمار» را برای پخش نوروزی آماده ‌کرده بود و به رسم هر سال، حدود یک ماه قبل از آغاز سال ۱۴۰۰، آن را اعلام کرده بود، یک‌باره، همه چیز تغییر کرد و ناگاه، مجموعه تلویزیونی «گاندو۲» با نام «لوتی» جای آن را گرفت.

«بوتیمار» با کارگردانی علیرضا نجف‌زاده، سریالی طنز بود که حمید لولایی و مرجانه گلچین از بازیگران آن بودند، اما تقریبا دو هفته مانده به نوروز این کنداکتور تغییر کرد و یک سریال جاسوسی امنیتی و البته نیمه کاره که حالا با نام«لوتی» شناخته می‌شود در ایام عید روی آنتن تلویزیون رفت، سریالی که فصل اول آن با نام «گاندو» در خرداد ۱۳۹۸ روی آنتن رفته بود و حالا پس از گذشت یک سال و نه ماه در دقایق آخر جایش را در کنداکتور نوروزی پیدا کرده بود.

"به همین مناسبت، به روند تولید، پخش و حواشی «گاندو۲» نگاهی انداخته‌ایم که خواهید خواند" 

این‌که چرا به ناگهان کنداکتور نوروزی تغییر می‌کند و این سریال خاص جای یک سریال کمدی را می‌گیرد، پرسش برانگیز است و حالا با حاشیه‌های تازه سریال این پرسش‌ها پررنگ‌تر شده‌اند.

        در این‌باره بیشتر بخوانید: 

       ◾️

توضیح ظریف درباره پاسخ رهبری به نامه خود در خصوص سریال «گاندو»

       ◾️ از «پایتخت» تا «نون.خ»؛ رقابت در تلویزیون برای جذب مخاطب

از پایان موقتی «گاندو» تا آماده نبودن سریال

سریال طنز «بوتیمار» در حالی قرار بود در ایام نوروز روی آنتن برود که فیلمبرداری آن در آبان ۹۹ آغاز و در ۲۷ اسفند ۱۳۹۹ فیلمبرداری سریال به طور کامل به پایان رسید، تا در بیست قسمت روی آنتن شبکه سه سیما برود اما این اتفاق نیفتاد و سریال «گاندو» در حالی روی آنتن رفت که فیلمبرداری آن هنوز به اتمام نرسیده بود تا اینجای کار فقط یک تغییر کنداکتور ساده است اما ماجرا از جایی شروع می‌شود که جمعه شب و درست در لحظاتی که مخاطبان سریال تلویزیونی «گاندو» سرگرم تماشای آن بودند، ناگهان پخش سریال متوقف شد.

توقفی که ۱۵ دقیقه به طول انجامید و سرانجام دقایق پایانی آن از صداوسیما پخش شد اما آخرین قسمت این سریال لقب گرفت چون کمی قبل‌تر خبری مبنی بر پایان موقتی سریال «گاندو» منتشر شد خبری که روابط عمومی این سریال به نقل از مجتبی امینی، تهیه کننده «گاندو» منتشر کرده بود. تهیه کننده سریال در بخشی از این خبر گفته بود: «ما برای رسیدن به پخش نوروز به خاطر درخواست‌های زیاد مردم و با پاسخ دادن به نیاز مخاطب در شرایط سخت کرونایی و با تلاش یک گروه دویست نفری سعی کردیم سریال را برای پخش در نوروز آماده کنیم که امشب پخش قسمت سیزدهم سریال موقتا به اتمام خواهد رسید.»

در ادامه نیز، مهدی آذرپندار، مدیر گروه فیلم و سریال شبکه سوم سیما در همین راستا به خبرگزاری فارس گفت: «با ورود کاراکتر شارلوت که از ابتدای سریال مخاطب با شخصیت او آشنا شده به ایران برای جاسوسی انگلیس، فصل دوم گاندو ویژه نوروز در شب پایانی تعطیلات موقتا به پایان می‌رسد. ان‌شاالله ادامه سریال بعد از انتخابات روی آنتن خواهد رفت و امیدواریم که مورد پسند مردم قرار گیرد.»

موسسه فرهنگی هنری اندیشه شهید آوینی نیز با انتشار توئیتی مهر تاییدی روی این موضوع زد و نوشت: «همراهان و بینندگان عزیز، سریال «گاندو ۲» در ۱۳ قسمت برای تعطیلات نوروزی آماده شده بود که با آمدن شارلوت (افسر اطلاعاتی ام.آی.سیکس) به ایران تمام می‌شود. ادامه سریال «گاندو ۲» به شبکه سازی شارلوت در ایران می‌پردازد، که بعد از اتمام مراحل نهایی از شبکه سه پخش خواهد شد.»

با اعلام و تایید این موضوع از جانب تهیه کننده سریال، مدیر گروه فیلم و سریال شبکه سوم سیما و موسسه فرهنگی هنری اندیشه شهید آوینی بازهم عده‌ای که همیشه در صحنه حاضرند و بسیار به حاشیه سازی علاقه دارند، در فضای مجازی ادعا کردند که این سریال به‌خاطر فشارهای دولتی موقتا به پایان رسیده است در حالی که هیچ یک از این موارد به هیچ عنوان صحت نداشت و عوامل سریال نیز اصل داستان را توضیح داده بودند و این موارد ادعاهای بی اساسی بود که برای جلب توجه مطرح می‌شد.

با بررسی تمام این موارد این پرسش هم به پرسش قبلی اضافه می‌شود که چرا تلویزیون برنامه‌ای که به طور کامل آماده پخش بوده را از کنداکتور خارج کرد و سریال نیمه کاره را روی آنتن برد؟ البته با توجه به حرف‌های امینی شاید پاسخ این پرسش مشخص باشد که به علت در خواست مخاطبان روی آنتن رفته است!

  در این‌باره بیشتر بخوانید: 

 ◾️

از همه نظام دفاع می‌کنم، حتی از اطلاعات‌سپاه که «گاندو» را علیه من ساخت

       ◾️«گاندو» و آشفتگی مدیریتی در صدا و سیما

شایع پراکنی، ترفند قدیمی جذب مخاطب

البته موارد ذکر شده، تنها حاشیه‌های سریال «گاندو» نبود، سریالی که قبل از شروعش حاشیه ساز بود و حواشی‌اش تا پایان موقتی و حتی کمی بعد از آن هم ادامه داشت، سریالی که از قسمت پنجم به بعد، حاشیه‌هایش بالا گرفت. که ادعا می‌شد بخشی از این سریال سانسور شده است و در ابتدا به نظر می‌رسید که سانسور این سریال به دلایل فشارهای دولتی است اما تصمیم سانسور بخش‌هایی از  این سریال در بخش ارشد مدیریتی سازمان صدا و سیما گرفته شده بود و هیچ ارتباطی به فشارهای دولتی نداشت و بنا به گفته خبرنگار فارس «حذف بخشی از دیالوگ قسمت ۵ سریال «گاندو۲» ربطی به فشار دولت نداشته و این حذفیات جمع‌بندی عوامل سریال بوده است.»

نکته حائز اهمیت ماجرا هم این است که فردای پخش قسمت پنجم، نسخه سانسور نشده سریال در سایت مشرق نیوز منتشر شد که در این قسمت، سریال پرونده‌ها و مسائل دیگری را نیز باز می‌کند و به تنش میان ایران و بریتانیا برسر نفتکش‌ها می‌پردازد.

این‌که بخش سانسور شده به راحتی و با سرعت سر از شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی سر درآورد نشان می‌داد که این ماجرا صرفا یک حاشیه سازی و ایجاد جو است و آنچنان قابل استناد نیست.

این بار اولی نبود که چنین ادعاهای بی اساسی مطرح می‌شد، در فصل اول سریال هم ادعای سانسور «گاندو» تحت فشار دولت مطرح شد که حسام‌الدین آشنا در واکنش به آن در توییتر نوشته بود: «اگر چنین چیزی صحت دارد، صداوسیما آن را اعلام کند و اگر صحت ندارد رسما آن‌ را تکذیب کند.»

این که توقف پخش این سریال را چطور باید توصیف و تحلیل کرد، موضوعی است که به بحث و بررسی مفصل نیاز دارد، اما نکته قابل‌ تامل در این میان علاقه طرفداران سریال به حاشیه سازی و متهم کردن گروه مقابل و ترفندی قدیمی برای جذب مخاطب که خیلی جوانمردانه نیست اما کارآمد است؛ یک موضوع مطرح می‌شود و با ایجاد دو دستگی به قدری دهان به دهان می‌چرخد تا سریال بر سر زبان‌ها بیفتد.

«گاندو» نیز، هم در فصل اول هم در فصل دوم خواسته یا ناخواسته این کار را انجام داد.

حواشی که می‌توانست وجود نداشته باشد تا موافقان و مخالفان به طور کامل از دیدن یک سریال لذت ببرند، اما حاشیه سازی و شایعه پراکنی مانع آن شد و درپایان هم معلوم نشد که این اصرار برای حاشیه سازی چیست؟ سریال اگر صداقت داشته باشد، پر محتوا باشد و درست ساخته شده باشد، دیگر نیازی به این کارها برای جذب مخاطب ندارد.

۵۷۲۴۵