گفت‌وگوی پشت پرده اسرائیل با گروه حماس برای معامله اسرا

دولت اسرائیل روز پنج‌شنبه تایید کرد که در حال مذاکرات پشت پرده با جنبش فلسطینی حماس با هدف دستیابی به معامله اسیران است.

نماینده ویژه‌‌ای که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، تعیین کرده، از مدتی پیش مذاکره با حماس از کانالی محرمانه را آغاز کرده، اما خبر رسمی آن را بامداد پنج‌شنبه، ۱۱ اردیبهشت به آگاهی همه وزیران دولت رساند.

به گزارش رسانه‌های این کشور، دولت اسرائیل وجود گفت‌وگوی محرمانه با حماس را، ابتدا هفته گذشته از طریق این نماینده ویژه به خانواده‌های اسرائیلی‌های اسیر در دست حماس، اطلاع داده است.

بر اساس این گزارش‌ها، بنیامین نتانیاهو دوشنبه گذشته پس از آن‌ که از سوی نماینده ویژه خود از پیشرفت در گفت‌وگوها با حماس باخبر شد، نشستی با حضور وزیران عضو کمیته امور اسیران و ناپدیدشدگان، شامل وزیران دفاع، امنیت ملی، کشور و دارایی برای بررسی راهبرد به موفقیت رساندن مذاکرات، برگزار کرد.

یارون بلوم، عضو پیشین سازمان‌ امنیت داخلی اسرائیل، نماینده ویژه این کشور در این مذاکرات مخفی است.

به نوشته وب‌سایت خبری وای‌نت، «اسرائیل در این مذاکرات جدیت زیادی دارد و حماس نیز در غزه که با بحران کرونا و مشکلات متعدد روبه‌روست، درک می‌کند که فرصتی نادر برای پیشرفت و تداوم آتش‌بس با اسرائیل در اختیار دارد».

اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس و یحیی سنوار، رهبر داخلی این جنبش در غزه، در هفته‌های اخیر پیشنهاد انجام معامله اسیران با اسرائیل را آشکارا مطرح و ادعا کرده بودند که اسرائیل «جدیت نشان نداده است».

روزنامه‌های الشرق‌الاوسط در لندن و الاخبار در لبنان در روزهای گذشته به نقل از مقامات حماس نوشته بودند که این جنبش خواهان یک معامله‌ دو مرحله‌ای است که در مرحله اول، اسرائیل با گرفتن اطلاع از حماس در مورد وضعیت اسرائیلی‌های اسیر، زندانیان کم سن و سال، زنان و زندانیان بیمار فلسطینی را آزاد کند و کمک‌های انسانی به غزه بدهد.

بر اساس این گزارش‌ها، حماس مایل است که در مرحله دوم از این معامله، اسیران اسرائیلی را آزاد کند و در برابر خواهان آزادی زندانیان فلسطینی است که از پاییز ۲۰۱۱ توسط اسرائیل زندانی شده‌اند.

به نوشته رسانه‌های عربی، حماس خواهان انجام این معامله به عنوان بخشی از توافق جدید آتش‌بس با اسرائیل است.

اما به نوشته رسانه‌های اسرائیل، دولت این کشور، با دو مرحله‌ای بودن معامله مخالفت کرده است.

بر اساس مجموعه‌ گزارش‌های پیشین، به نظر می‌رسد که مصر و احتمالا قطر در این گفت‌وگوها نقش میانجی را دارند.

بیشتر در این باره: بازگشت شالیط به زندگی عادی پس از ۱۹۴۱ روز اسارت

در حالی که عنوان «معامله اسیران» مطرح شده، اما بسیاری در اسرائیل معتقدند که دو نظامی این کشور، هدار گلدین و اورون شائول در عملیات نظامی ارتش اسرائیل در سال ۲۰۱۴ در غزه کشته شده و ممکن است که تنها جسد یا حتی قطعاتی از جسد آن‌دو در دست حماس باشد.

اما حماس هیچ‌گاه در مورد دو غیرنظامی اسرائیلی، با نام‌های آبرا منگیستو و هشام السید که با پای خود وارد غزه شده و به اسارت حماس درآمدند، خبری منتشر نکرده است.

خانواده اتیوپیایی‌تبار منگیستو تاکید دارند که پسر جوان آنها دارای اختلال حواس بوده و اشتباهی از حصار مرزی عبور کرد.

اما خانواده هشام السید گفته بودند که این شهروند عرب برای یک معامله به غزه رفت و تصور نمی‌کرد حماس او را تنها به خاطر این‌که شهروند اسرائیل است، گروگان بگیرد.

خانواده‌های این چهار تن پنج‌شنبه در بیانیه‌ای، مذاکرات محرمانه نماینده ویژه دولت اسرائیل با حماس را «فرصتی برای بازگرداندن» فرزندان خود نامیده و احتمال از دست رفتن آن را «خطا» نامیدند.

در حالی که دولت اسرائیل در سال‌های گذشته زیر فشار سنگین خانواده‌های این چهار اسرائیلی و افکار عمومی برای انجام معامله با حماس بوده، از سوی دیگر، بلافاصله بعد از رسانه‌ای شدن خبر این مذاکرات، سازمان اسرائیلی «آلماگور» که از «قربانیان ترور و عملیات خصمانه» دفاع می‌کند، از نخست وزیر، وزیران و مشاور حقوقی دولت خواست به دلیل «تاثیرات راهبردی منفی این گام که برگشت‌ناپذیر است»، از ادامه مذاکره با حماس در شرایط کنونی که دولت اسرائیل جنبه انتقالی دارد، خودداری کند.

سازمان «آلماگور» گفته است که از عواقب «آزادی تروریست‌های فلسطینی از زندان اسرائیل نگران است».

اسرائیل سابقه انجام معاملات کلان اسیران با حماس، حزب‌الله و گروه‌های دیگر عرب و فلسطینی را در کارنامه خود دارد.

در پاییز ۲۰۱۱، اسرائیل گیلعاد شالیط، یک سرباز زنده خود را که بیش از پنج سال در اسارت حماس بود، در برابر ۱۰۲۷ زندانی امنیتی فلسطینی معامله کرد؛ ۲۸۰ تن از آنها به جرم کشتن اسرائیلی‌ها به حبس ابد محکوم بودند.

آلمان در معامله شالیط نقش میانجی را داشت و حکومت وقت حسنی مبارک در مصر برای تحقق معامله تلاش کرده بود.

بر اساس آخرین گزارش سازمان حقوق بشری اسرائیلی- فلسطینی «بتسلم» که مربوط به آخر مارس امسال است، اسرائیل ۴۴۸۸ زندانی فلسطینی دارد که ۲۷۷ تن از آنها فلسطینیان اهل غزه هستند.