گزارش ماهانه؛ نگاهی اجمالی به وضعیت حقوق بشر در آذر ۹۹

خبرگزاری هرانا – آنچه در پی می‌آید گزارش ماهانه و اجمالی از وضعیت حقوق بشر در ایران در دوره زمانی آذرماه ۹۹ است که به همت نهاد آمار، نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران تهیه شده است، این گزارش با توجه به حجم محدود آن و نیز به دلیل عدم اجازه فعالیت گروه‌های مستقل مدافع حقوق بشر در ایران نمی‌تواند بازتاب بی نقص وضعیت حقوق بشر در ایران باشد.

لازم به یادآوری است بخش آمار این تشکل به‌صورت سالانه گزارش مفصل‌‌تر خود را به اشکال آماری و تحلیلی از وضعیت حقوق بشر در ایران منتشر می‌کند.

خلاصه آنچه گذشت:

اخبار نقض حقوق بشر در آذر ۹۹ با قریب به ۱۶ مورد اعدام، محکومیت‌های متعدد، احضارها، نقض گسترده حقوق زندانیان، نقض پایدار آزادی بیان، تجمعات کارگران بخصوص در زمینه معوقات مزدی و موارد دیگری که در استان‌های مختلف رخ داد، همراه بود. این گزارش بر مبنای اطلاعاتی گردآوری شده که صحت آن‌ها به احراز رسیده است.

اعدام

آذرماه با قریب به ۱۶ مورد اعدام همچنان بازگو کننده نقض حق حیات در دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران است. بنا بر گزارش نهادهای بین‌المللی، ایران به تناسب سرانه جمعیت و میزان اعدام، رتبه نخست اعدام شهروندان خود در دنیا را دارد. از مهمترین رویداد ها در این باره می‌توان به اجرای حکم اعدام روح الله زم، زندانی سیاسی در زندان رجایی شهر کرج اشاره کرد. وی یک روز قبل از اجرای حکم به زندان اوین منتقل و پس از آخرین ملاقات با خانواده مجددا به زندان رجایی شهر منتقل شد.

"اعدام آذرماه با قریب به ۱۶ مورد اعدام همچنان بازگو کننده نقض حق حیات در دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران است"او از زمان انتقال تا زمان اجرای حکم اعدام در اعتصاب خشک بسر برد.

در ماه سپری شده، حکم اعدام دو تن از متهمان قتل صادق برمکی، دانیال دیوانی‌آذر و کمال اصغری به اجرا درآمد.

همچنین، روز چهارشنبه ۲۶ آذرماه، حکم اعدام دستکم سه زندانی که پیشتر در پرونده هایی جداگانه از بابت اتهام قتل به اعدام محکوم شده بودند، در زندان رجایی شهر کرج به اجرا درآمد.

افزون بر این، روز شنبه ۲۲ آذرماه حکم اعدام دو زندانی در اسفراین از بابت اتهام مشارکت در قتل اجرا شد.

به علاوه، سحرگاه روز شنبه ۲۹ آذر، حکم دو زندانی محکوم به اعدام در زندان زاهدان اجرا شد.

در ضمن، سه زندانی متهم به قتل در تهران توسط یکی از مراجع قضایی این شهر به اعدام محکوم شدند.

از سوی دیگر، یک زندانی متهم به قتل توسط دادگاه کیفری یک استان تهران، به دو بار اعدام محکوم شد.

بیش از ۷۵ درصد اعدام های صورت گرفته در ایران توسط دولت یا نهاد قضایی اطلاع رسانی نمی‌شوند که نهادهای حقوق بشری اصطلاحا آن را اعدام “مخفیانه” می‌خوانند.

آزادی اندیشه و بیان

در آذرماه، بسان گذشته بازداشت متهمان بصورت متعدد گزارش شد که از میان این گزارشات میتوان به بازداشت مهدی محمودیان در تهران، محمدرضا اسلامی نسب در بهبهان، شهره حسینی در تهران، داریوش مرادی در اسلام آباد غرب، امین مرادی در تهران، مدیر یک کانال تلگرامی در بندرعباس و ویدا ربانی در تهران اشاره کرد.

همچنین در ماه سپری شده محکومیت های متعددی صورت گرفت که از این تعداد می توان به محکومیت حامد قره اوغلانی به ۱۴ سال و یک ماه حبس، کامیل احمدی به ۹ سال حبس تعزیری و ۶۰۰ هزار یورو جریمه نقدی، امید سعیدی، کیوان رشوزاده، کامران قاسمی و عبدالعزیز محمدپور مجموعا به ۳۵ سال حبس تعزیری، زینب اسماعیلی به یک سال حبس تعلیقی، شهیندخت مولاوردی به دو سال و شش ماه حبس تعزیری، نائب (مسعود) حاجی پور به ۵ سال حبس تعزیری، خالد زمانی به پنج سال حبس تعلیقی و پیمان فرهنگیان به ۱۱ سال حبس اشاره کرد.

در ضمن، روز دوشنبه ۱۷ آذر ماه، حامد سحابی، صاحب امتیاز و مدیر مسئول نیابتی ماهنامه ایران فردا، از محرومیت دو ساله خود در حیطه مسئولیت ‌های مطبوعاتی با رای دادگاه مطبوعات و تایید دیوان عالی کشور خبر داد. به گفته وی در همین راستا انتشار ماهنامه ایران فردا نیز تا تعیین تکلیف مدیر مسئول جدید متوقف شده است.

طبق قانون، قاضی نباید کسی را احضار یا جلب کند، مگر آن که دلایل کافی داشته باشد. اگرچه ممکن است کسی که در مظان اتهام قرار گرفته است، پس از پایان دادرسی، تبرئه شود، اما همین زدن برچسب اتهام به دیگری باید دلیل داشته باشد. قاضی در صورت سهل‌انگاری در این مورد، خود مشمول محکومیت انتظامی می‌شود. اما در این حیطه معیارهای مراجع قضایی ایران متناقض با موازین حقوق بشری است.

از این قرار، گلرخ ایرایی به اطلاعات سپاه و دو مدیر کانال تلگرامی به شعبه اول بازپرسی شهرستان کلاله احضار شدند.

در ماهی که گذشت، محمد ابوالحسنی و رضا مهرگان، سهیلا حجاب، آرش گنجی و حسام الدین آشنا در مراجع قضایی محاکمه شدند.

از سوی دیگر، یاور سلطانی، کیوان صمیمی، علی موسی نژاد فرکوش و امیرپورنگ سرمدی طهرانی بازداشت و جهت تحمل حبس به زندان منتقل شدند.

زندان

در ماهی که گذشت، حجت کاظم نژاد در زندان ارومیه به نشانه اعتراض نسبت به وضعیت خود اقدام به خودسوزی کرد.

در پی این اتفاق ماموران گارد زندان ارومیه وارد بند شده و این زندانی را مورد ضرب و شتم قرار دادند. بدرفتاری ماموران گارد منجر به درگیری و اعتراض سایر زندانیان ساکن خوابگاه ۱-۲ زندان ارومیه و آتش‌سوزی در این بند شد.

برخی زندانیان در دوران بازداشت و یا حبس خود در کنار مشکلات هر روزه زندان به ناچار برای شنیده شدن دادخواهی‌شان دست به اعتصاب غذا می‌زنند.

در آذرماه، روح الله زم در زندان رجایی شهر کرج، ویدا ربانی در بند ۲۰۹ زندان اوین و ۱۴ تن از زندانیان سیاسی و سنی مذهب در زندان ارومیه در اعتصاب غذا بسر بردند.

به علاوه، احمدرضا جلالی در زندان اوین و ۵ زندانی در زندان زاهدان جهت اجرای حکم اعدام به سلول انفرادی منتقل شدند.

همچنین، روز چهارشنبه ۵ آذرماه در پی خودسوزی یک زندانی در زندان ارومیه به نشانه اعتراض نسبت به وضعیت خود مسئولان زندان اقدام به ضرب و شتم وی کردند. این اقدام ماموران منجر به اعتراض سایر زندانیان و درگیری در زندان شد. نهایتا شماری از زندانیان معترض به بازداشتگاه پلیس اطلاعات و امنیت منتقل شدند. روز ۱۲ آذرماه، ۱۰ تن از آنان پس از پرونده‌سازی جدید، تفهیم اتهام و گرداندن و تحقیر مقابل دیگر زندانیان به سلول‌های انفرادی منتقل شدند.

گفتنی است، در روزهای اخیر بخصوص با تغییر مدیریت زندان قرچک ورامین و روی کار آمدن صغری خدادادی، فشارهای با مبنای عقیدتی بر زندانیان سیاسی افزایش یافته است، از جمله می‌توان به گرداندن پیکر یک جان باخته جنگ هشت ساله در زندان و از مقابل بند زندانیان سیاسی اشاره کرد.

"بنا بر گزارش نهادهای بین‌المللی، ایران به تناسب سرانه جمعیت و میزان اعدام، رتبه نخست اعدام شهروندان خود در دنیا را دارد"رئیس جدید زندان همچنین به زندانیان سیاسی اطلاع داده است برای همه آنان سفارش چادر داده است. امری که حتی با اظهارنظر رئیس قوه قضائیه همخوانی ندارد.

از سوی دیگر، گلرخ ابراهیمی ایرایی، زندانی سیاسی در زندان قرچک ورامین روز یکشنبه ۲۳ آذرماه به بازداشتگاه اطلاعات سپاه موسوم به بند ۲ الف زندان اوین منتقل شد. ماموران گارد زندان قرچک در زمان انتقال خانم ایرایی، وی و سهیلا حجاب را با شوکر مورد ضرب و شتم قرار داده‌اند. دلیل انتقال این زندانی سیاسی مشخص نیست؛ با این حال دستگاه‌های امنیتی ایران سابقه‌ی طولانی در پرونده‌سازی برای زندانیان در شرف آزادی دارد؛ از جمله خانم ایرایی که به دلیل پرونده‌سازی در ایام زندان همزمان با پایان ۳ سال حبس خود به ۲۵ ماه حبس که اکنون مشغول تحمل آن است محکوم شد.

لازم به ذکر است، صبا کردافشاری، فعال مدنی زندانی روز چهارشنبه ۱۹ آذرماه از بند زنان زندان اوین به زندان قرچک ورامین تبعید شد.

در ضمن، روز شنبه ۱۵ آذرماه سه زندانی از بند سیاسی زنان زندان اوین به زندان قرچک ورامین تبعید شدند. سپیده فرهان و مژگان کشاورز از جمله این منتقل شدگان هستند.

یکی از خطرخیزترین کانون‌های شیوع ویروس کرونا زندان‌ها هستند.

قشر زندانیان کمتر مورد توجه افکار عمومی و مسئولین قرار می گیرند.

در این ماه، عباس لسانی و یوسف کاری و علی واثقی با وجود بروز علائم ابتلا به کرونا از رسیدگی پزشکی محروم هستند. این شهروندان با علائمی همچون تب، سردرد، سرفه‌های خشک و تنگی نفس مواجه شده‌اند و بهداری زندان بیماری آنان را مشکوک به کرونا تشخیص داده است.

حق درمان و رسیدگی پزشکی همواره از مهم‌ترین موارد نقض حقوق زندانیان در ایران به شمار می‌رود.

از این قرار، سمانه نوروز مرادی در زندان لاکان رشت، سعید اقبالی، سمیه کارگر و راحله احمدی در زندان اوین از دریافت خدمات درمانی محروم بودند.

همچنین، ناهید تقوی، شهروند دو تابعیتی ایرانی-آلمانی با گذشت چندین روز از زمان دستگیری کماکان در یکی از بازداشتگاه‌های امنیتی در زندان اوین در سلول انفرادی نگهداری می‌شود. خانم تقوی از زمان بازداشت تنها یکبار توانسته با خانواده خود تماس کوتاهی داشته باشد. ناهید تقوی ۶۶ ساله است و چندی پیش تحت عمل جراحی قرار گرفته و از بیماری فشار خون بالا نیز رنج می‌برد. وی از زمان بازداشت از دسترسی به داروهای خود محروم مانده؛ امری که جان او را به خطر انداخته و خانواده ایشان در نگرانی بسر می‌برند.

با وجود خطرهای موجود، محرومیت زندانیان عقیدتی و سیاسی از اعزام به مرخصی به وفور گزارش شده است که از مهمترین آنها میتوان به محمدصابر ملک رئیسی، زندانی سیاسی تبعیدی در زندان اردبیل اشاره کرد.

از سوی دیگر، با گذشت چندین روز از خودکشی پدر امیرحسین مرادی، یکی از سه معترض محکوم به اعدام اعتراضات آبان ۹۸، مسئولین با حضور وی در مراسم سوگواری خانواده مخالفت کردند.

افزون بر این، بهاره سلیمانی و احمدرضا جلالی از حق تماس تلفنی و ارتباط با خانواده خود محروم هستند.

اقلیت های ملی و مذهبی

اتنیک ها در آذرماه نیز زیر فشار فزاینده بازداشت‌ها و احضارها بودند.

در این ماه، زینب سواری و دو عضو دیگر خانواده در دشت آزادگان، فاطمه تمیمی در ماهشهر، مریم عامری در اهواز، سه شهروند در استان آذربایجان غربی، دو شهروند در اشنویه، یک شهروند در دیواندره و دو شهروند در ارومیه بازداشت شدند.

همچنین، میثم جولانی و علی خیرجو به دادگاه انقلاب اردبیل، یاسمن ظفری و حکیمه احمدی به دادگاه کیفری دو تبریز و ۱۰ شهروند به دادسرای عمومی و انقلاب ارومیه احضار شدند.

به علاوه، احمد محمدپور، علی معالی و رامین داننده در شعبه ۲ دادگاه انقلاب اردبیل محاکمه شدند.

اعمال فشار و تهدید اقلیت‌های مذهبی در این ماه نیز ادامه داشت.

در آذرماه، جلیل کروشات، علی عموری و صادق خسرجی در شهرستان اهواز بازداشت شدند.

از سوی دیگر، علی احمدی به ۱ سال حبس تعزیری محکوم شدند.

از این قرار، شهاب دشتی به اداره اطلاعات کنارک احضار شد.

لازم به ذکر است، روز یکشنبه ۲ آذرماه منازل متعلق به ده‌ها شهروند بهایی در استان‌های مختلف کشور مورد تفتیش نیروهای امنیتی قرار گرفت.

"از مهمترین رویداد ها در این باره می‌توان به اجرای حکم اعدام روح الله زم، زندانی سیاسی در زندان رجایی شهر کرج اشاره کرد"ماموران در جریان این بازرسی‌ها شماری از وسایل شخصی این شهروندان از جمله لپ‌تاپ، تلفن همراه، کامپیوتر شخصی و کتب مرتبط با آیین بهایی را ضبط کرده و با خود بردند.

حقوق کودک

برای برخی از نوجوانان، هنگامی که رشد و بلوغ طبیعی آنها با وقایع ناراحت کننده ای همراه شود، ممکن است برای آنها بسیار سخت و تحمل ناپذیر باشد. احساسات بسیار قوی همراه با ترس، استرس، سردرگمی، عدم اطمینان، فشار برای موفقیت و همچنین بدست آوردن توانایی فکر کردن در مورد اتفاقات به روش جدید برتوانایی حل مسئله و نحوه تصمیم گیری نوجوانان تاثیر می گذارد، و گاهی این فشارها ذهن خام و بی تجربه ی کودک را به سمت خودکشی برای رهایی از موقعیت مذکور سوق می دهد. سهم نوجوانان ایرانی از خودکشی‌های سالانه از سوی سازمان پزشکی قانونی بیش از ۷ درصد اعلام شده است.

در ماهی که گذشت، یک دختر ۸ ساله در بندر عباس از طریق حلق آویز کردن اقدام به خودکشی کرد و جان باخت. دختر ۱۲ ساله همسایه که همزمان با او اقدام به خودکشی کرده گفته که آنها در پی اختلافات شدید خانوادگی و تحت تاثیر خودکشی یکی از دوستان خود اقدام به این عمل کردند.

از سوی دیگر، یک پسر ۱۳ ساله در شهرستان مهاباد، به دلایل نامعلومی از طریق حلق آویز کردن دست به خودکشی زد و جان خود را از دست داد.

در ضمن، یک دختر ۱۷ ساله ساکن رامهرمز از توابع خوزستان، از طریق حلق آویز کردن اقدام به خودکشی کرد و جان باخت. به گفته منابع محلی یک پسر نوجوان نیز در روزهای اخیر در این شهرستان اقدام به خودکشی کرده است.

همچنین، یک دختر ۱۵ ساله بدسرپرست در مرکز خانه سلامت مشهد، که زیر نظر اداره کل بهزیستی است، از طریق حلق آویز کردن اقدام به خودکشی کرد و جان باخت.

افزون بر این، مردی با ادعای روانشناس بودن دختری ۱۵ ساله را فریب داده و در کلبه ‌ای جنگلی در شمال کشور به وی تجاوز کرده است.

در آذرماه، یک کودک ۵ ساله به دلیل عدم وجود حفاظ استاندارد، در یک کانال آب در روستای حاجی خادمی شهرستان میناب، غرق شد و جان خود را از دست داد.

به علاوه، یک نوجوان ۱۵ ساله در شوش، سه عضو یک خانواده که زیر ۲۰ سال سن دارند در شادگان و افسانه عظیم زاده، فعال حقوق کودک در تهران بازداشت شدند.

گفتنی است، هرانا روز پنج شنبه ۲۷ آذرماه گزارشی مبنی بر محرومیت دانش آموزان از تحصیل را منتشر کرد.

زنان

روز دوشنبه ۳ آذر، یک زن ۳۰ ساله در آبادان با انگیزه ناموسی توسط برادرش کشته شد.

همچنین، روز سه شنبه ١٨ آذرماە ٩٩، یک زن ۳۹ ساله اهل شهرستان سردشت، با انگیزه ناموسی توسط برادرانش به قتل رسید.

در قوانین ایران مواردی در نظر گرفته شده تا افرادی که مرتکب “قتل‌های ناموسی” می‌شوند را از مجازات‌های سنگین معاف کند.

گفتنی است، یک زن در تهران توسط شوهرش با ضربات چاقو مورد ضرب و جرح قرار گرفته است.

شوهر این زن پیش از وقوع این حادثه به دلیل ضرب و شتم همسرش در بازداشت به سر می برد و پس از آزادی با تودیع وثیقه دست به این اقدام زده است.

از سوی دیگر، یک زن ۲۱ ساله ساکن روستای تیلکو از توابع شهرستان دهگلان در پی نزاع خانوادگی توسط ضربات چاقوی همسرش به قتل رسید.

در ماهی که گذشت، یک دختر ۲۵ ساله در تهران توسط فردی که مدعی داروسازی بوده به بهانه فروش داروی لاغری به باغی کشانده شده و مورد ضرب و شتم و تجاوز قرار گرفت.

در ضمن، سه مدل زن که در تهیه یک کلیپ تبلیغاتی و مدلینگ همکاری کرده بودند بازداشت شدند.

لازم به ذکر است، نجمه واحدی و هدی عمید، دو فعال حقوق زنان، توسط دادگاه انقلاب تهران به ۱۵حبس و ممنوعیت از فعالیت اجتماعی محکوم شدند.

کارگران و اصناف

در ماهی که سپری شد ۵۵ کارگر در سایه فقدان ایمنی محیط و شرایط کار در اقصی نقاط کشور دچار حادثه شدند. ایران در زمینه رعایت مسائل ایمنی کار در میان کشورهای جهان رتبه ۱۰۲ را به خود اختصاص داده ‌که رتبه بسیار پایینی است.

در آذرماه، عدم رعایت ایمنی کار ۳۴ کارگر را مصدوم و ۲۱ تن دیگر را به کام مرگ کشاند.

از اخبار مرتبط در این حوزه می توان به مصدومیت یک کودک کار در شیراز، مرگ دو کارگر از جمله یک کودک کار در شهرهای میانه و جویبار، مرگ و مصدومیت ۵ کارگر در شهرهای مشهد، جویبار، کاشان، کرج و پاوه، مرگ ۳ کارگر در شهرهای زرند، نسیم شهر و شیراز، مرگ و مصدومیت ۱۸ کارگر در شهرهای قم و مشهد و مرگ یک کارگر در فراهان اشاره کرد.

لازم به ذکر است، روز شنبه ۲۲ آذرماه، سندیکای کارگران نیشکر هفت تپه از خودکشی رضا الکثیر، کارگر اخراج شده این شرکت خبر داد. این کارگر به دلیل مشکلات معیشتی ناشی از اخراج و مخالفت مسئولین شرکت با بازگشت او به کار، دست به خودکشی زد و جان خود را از دست داد.

در ضمن، روز پنج‌شنبه ۶ آذرماه حکم ۷۴ ضربه شلاق داوود رفیعی، فعال کارگری و کارگر اخراجی پارس خودرو در واحد اجرای احکام دادسرای اوین اجرا شد.

به علاوه، طی روز های گذشته تعدادی از کارگران غیر رسمی پارس جنوبی از محل کار خود اخراج شده ‌اند.

اگر چه که کارگر و کار انجام شده توسط او، دارای منزلت و جایگاه بسیار بالایست، ولی متاسفانه این جایگاه مورد توجه مسئولین، کارگزاران و کارفرمایان قرار نمی گیرد و در بسیاری از مواقع، این قشر ضعیف جامعه موفق به اخذ معوقات مزدی و رسیدن به مطالبات حداقلی خود نمی شوند، و یا بدون دلایل موجه از کار اخراج و یا تعدیل می‌شوند. به همین خاطر در بسیاری از موارد برای تحقق خواسته های خود ایجاد تجمعات اعتراضی را برمی گزینند.

در آذرماه، دستکم ۷۸ تجمع اعتراضی برگزار شد که از مهمترین آنها میتوان به تجمع اعتراضی کارگران واحد خدمات کشت و صنعت نیشکر هفت تپه، کارگران شهرداری خرم آباد، کارگران زغال سنگ کرمان، کارگران شرکت «ریخته‌گری ماشین‌سازی تبریز»، کارگران اداره آب و فاضلاب شادگان، کارگران پروژه های پتروشیمی مروارید عسلویه و کارکنان بیمارستان دکتر سپیر اشاره کرد.

افزون بر این، تعداد پرشماری از بازنشستگان تامین اجتماعی در شهرهای تبریز، اراک، خرم آباد، ایلام، مشهد، اصفهان، بجنورد، یزد، رشت، اهواز و تهران، پرستاران بیمارستان شهدای خلیج فارس بوشهر، پرستاران مراکز درمانی سنندج، اعضای کانون وکلای دادگستری خوزستان و مربیان پیش دبستانی های ایذه برای تحقق خواسته های خود دست به تجمعات اعتراضی زدند.

در این ماه معوقات مزدی متعدد بسان گذشته در جریان بود. از جمله اخبار در این حیطه میتوان به معوقات مزدی کارگران شهرداری حسینیه در استان خوزستان، کارگران حمل و نقل بار و مسافر یاسوج، کارگران مجتمع تجاری اروند، کارگران پروژه قطار شهری اهواز و کارگران سد مخزنی شهر بیجار استان گیلان اشاره کرد.

همچنین، کارکنان اتاق اصناف خرمشهر، پرستاران مراکز درمانی سنندج و کاشان و پرسنل آبفا بندر امام خمینی دارای معوقات مزدی هستند.

از سوی دیگر، صدور دستورات معاونت حقوقی قوه قضاییه در اجرای بخشنامه رئیس این قوه به دنبال تشکیل اداره کل نظارت بر وکلا اعتراضات وکلای دادگستری و حقوقدانان را در پی داشته است.

"وی یک روز قبل از اجرای حکم به زندان اوین منتقل و پس از آخرین ملاقات با خانواده مجددا به زندان رجایی شهر منتقل شد"بر اساس این بخشنامه تردید در التزام عملی وکلای دادگستری به اسلام، نظام جمهوری اسلامی و یا ولایت فقیه می‌تواند منجر به سلب پروانه وکالت شود. همچنین عدم رعایت حجاب اسلامی در مجامع قضایی و حتی فضای مجازی توسط وکلای زن مجازات یکسانی برای وکلا در پی دارد و می‌تواند منجر به تعقیب قضایی آنان شود.

بهداشت و محیط زیست

در این ماه، یک قلاده خرس قهوه ای در منطقه خرون دشتک سی سخت واقع در استان کهگیلویه و بویراحمد، توسط تعدادی شکارچی غیر مجاز کشته شد.

همچنین، رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان تهران از مرگ یک ماده ببر این باغ وحش در پی نزاع با یک ببر دیگر خبر داد. وی نظارت ناکافی مجموعه باغ وحش را از دلایل این حادثه عنوان کرد.

حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت مورد صدمه واقع شده است.

هرانا در این حوزه گزارشاتی از هفته اول، دوم، سوم و چهارم به هدف آگاهی سازی گردآوری کرده است.

خشونت نظامی و قضایی و امنیت شهروندان

در ماهی که سپری شد، یک سوخت بر در مهرستان، یک کولبر در نوسود، یک کولبر در سلماس و یک کولبر در ارومیه بر اثر شلیک مستقیم نیروهای نظامی کشته و زخمی شدند.

همچنین، سه شهروند در استان سیستان و بلوچستان بر اثر تیراندازی بی ضابطه نیروهای امنیتی جان خود را از دست دادند.

از سوی دیگر، در پی تیراندازی نیروهای نظامی در مسیر ایرانشهر-سرباز، یک شهروند در اثر اصابت گلوله جان خود را از دست داد و یک شهروند دیگر زخمی شد.

لازم به ذکر است، روز شنبه ۲۲ آذرماه، خانواده دهانی از شهروندان روستای نظرآباد در حال بازگشت از مراسم عروسی در کمین نیروهای امنیتی-انتظامی که در انتظار خودروهای سوخت بر بودند قرار میگرند. نیروهای حاضر در صحنه ضمن تیراندازی یکی از سرنشینان خودرو به نام خدیجه دهانی را که از ماشین پیاده شده بود را زیر می گیرند و باعث مرگ او می‌شوند.

در ضمن، یک سرباز بابلی به نام محمدحسن کریمی در پست نگهبانی دادگستری بابل، از فردی که قصد ورود به ساختمان را داشته است، تقاضای ارائه کارت شناسایی می کند. فرد مذکور بازپرس دادسرای بابل بوده و وی شخصا این سرباز را مورد ضرب و شتم قرار داده است. اعتراض پدر این سرباز و پیگیری موضوع توسط وی، تهدید این خانواده به اخراج از شهر را توسط دادستان بابل به همراه داشت.

با وجود گذشت ۳۲ سال از جنگ ۸ ساله بین ایران و عراق، هنوز مین های به جا مانده از آن دوران، در مناطق مرزی غرب، جنوب غرب و شمال غرب ایران شامل استانهای آذربایجان غربی، کردستان، ایلام، کرمانشاه و خوزستان، جان شهروندان را تهدید می کنند.

از این قرار در آذرماه، یک شهروند در مناطق مرزی شهرستان اشنویه و یک کولبر در مناطق مرزی اورامانات بر اثر انفجار یک مین بر جای مانده از جنگ ایران و عراق کشته و زخمی شدند.

ایران از معدود کشورهایی است که کماکان از مجازات های تحقیرآمیز استفاده می کند. این در حالی است که میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی صراحتا استفاده از مجازات های غیر انسانی و موهن از جمله اعدام و شلاق را ممنوع کرده است.

در این ماه، متهمان یک نزاع دسته جمعی در شهرستان چرام در کنار سایر مجازات ها مجموعا به ۷ هزار و ۱۰۴ ضربه شلاق که یک هزار و ۲۱۸ ضربه ی آن در ملأ عام اجراء خواهد شد، محکوم شده اند.

"به گفته وی در همین راستا انتشار ماهنامه ایران فردا نیز تا تعیین تکلیف مدیر مسئول جدید متوقف شده است.طبق قانون، قاضی نباید کسی را احضار یا جلب کند، مگر آن که دلایل کافی داشته باشد"همچنین علاوه بر این، متهمان یک نزاع دسته جمعی در یاسوج نیز به شلاق محکوم شدند.

به علاوه، سه متهم اقتصادی مجموعا به ۲۲۲ ضربه شلاق و یک متهم در تربت حیدریه به ۷۴ ضربه شلاق محکوم شدند.

گفتنی است، ۵۰ دختر و پسر در یک مهمانی خصوصی در روستای صنگور خرمشهر، توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند. ورود به حریم خصوصی شهروندان و مداخله در امور فردی آنان از جمله انتقاداتی است که به نظام قضایی و انتظامی ایران وارد است.

۱– گزارشاتی که توجهات زیادی به خود جلب کرد

در این بخش سعی شده به گزارش‌هایی از نقض حقوق بشر در آذرماه که با حساسیت و توجه بیشتری از سوی افکار عمومی مواجه شدند، اشاره شود. بدیهی است که این توجه بیشتر، الزاماً به معنی شاخص بودن این دسته از گزارش‌ها به لحاظ حجم نقض حقوق بشر در ایران نیست.

از مهم‌ترین اخبار که در این ماه بازتاب بسیار گسترده‌ای در کشور داشت، به اجرای حکم اعدام روح الله زم در زندان رجایی شهر کرج، ضرب و شتم سرباز بابلی توسط بازپرس دادسرای بابل، انتقال احمدرضا جلالی به زندان رجایی شهر کرج جهت اجرای حکم اعدام، صدور حکم ۵ سال حبس و آزادی مهرداد بختیاری، عموی پویا بختیاری، خودکشی دختر ۸ ساله از طریق حلق آویز کردن و آزادی سحر تبر از زندان قرچک ورامین می‌توان اشاره کرد.

۲– گزارشاتی که علی‌رغم اهمیت با بی‌توجهی روبرو شدند

در مقابل بخش قبل، بسیاری از گزارش‌های حقوق بشری، اساساً با کم توجهی و بعضاً بی‌توجهی رسانه‌ها و افراد فعال در شبکه‌های اجتماعی که به هر ترتیب تشکیل‌دهنده‌ی قسمتی از افکار عمومی هستند روبه‌رو شدند. گفتنی است این نوع کم‌توجهی‌های بعضاً غیر تعمدی یا بعضاً تبعیضات هدفمند، زمینه بیشتری از تداوم و گسترش نقض حقوق بشر را فراهم می‌آورد.

از مهم‌ترین خبرها که در این ماه با بی توجهی رسانه ها و مردم روبرو شدند، میتوان به تبعید سه زندانی از بند سیاسی زنان زندان اوین به زندان قرچک ورامین، خودسوزی زندانی معترض در زندان ارومیه و بازداشت یک نوجوان ۱۵ساله در شهرستان شوش اشاره کرد.