بیمارستان نوسازی که در زلزله تهران تخریب می‌شود!

این همه سال است که از زلزله وحشتناک تهران می گوییم و سال هاست که همه نگران آن هستیم و حالا وقتی از میدان توحید هر بار گذر می کنم باید ساعتها بد و بیراه، بله بد و بیراه به ساختمان در حال اتمام بیمارستان مجموعه امام خمینی بگویم و ساعت ها با خودم کلنجار بروم تا بلاخره فراموش کنم!
تصویر این بیمارستان بی نظیر که طراحان و کارفرمای آن و شهرداری منطقه بدون شک باید بالاترین مدال کشور را برای این پدیده و خلاقیت بزرگ دریافت بدارند.

چند سال پیش که سالن و ایستگاه مترو در زیر و کنار همین ساختمان در حال احداث بود توسط ریس بیمارستان دعوت شدم تا از بخش و ساختمان عفونی مجموعه که بعلت ترک های جدی و عمیق در اثر تحریکات ساخت مترو تخلیه شده بود را بازدید و ایمنی آنرا بررسی کنم.
در همان جا عرض کردم بهترین کار تخلیه بوده و در همان زمان هم به مدیر فنی مجموعه عرض کردم چه کسی اجازه ساخت این بنای نا همگون، نمای شیشه ای با این سازه مردود را در کنار مسیر حرکت مترو و کنار یک اتوبان اصلی شهر داده است.  

نمی دانم واقعا داستان چیست؟ چرا این اتفاقات پی در پی در کشور رخ می دهد ؟ ایا اصلا مسول و مسولیت در کشور ما معنی دارد با نه! 

اول اینکه لزومی نداشت ایستگاه مترو در زیر و کنار ساختمان بخش عفونی ساخته شود، می شد به سهولت انطرف اتوبان ساخته و از زیر با تونلی به بیمارستان اتصال داده شود تا بیماران و یک بخش عظیم مجتمع بیمارستانی تخلیه و آواره نشوند ( بیماران مظلوم ایدزی و هپاتیتی) و هزینه ای گزاف نیز برای تعمیرات به بیمارستان تحمیل نشود! حیرت می کنم از این تصمیم مترو و بیمارستان!  

دوم اینکه کدام مشاور نادانی، کدام کارفرمایی و کدام مرجع قانونی در کشور اجازه ساخت چنین بنایی را در شهر لرزه خیز تهران آنهم کنار یک اتوبان اصلی صادر کرده است. این بیمارستان خود در زمان زلزله نیاز به مداوا خواهد داشت حال چگونه روی آن برای زمان بعد از زلزله باید حساب کرد.  اگر بر روی ورودی اتوبان پارک وی واژگون و راه را مسدود کند چه خواهد شد ؟ اصلا معماری این ساختمان با کدام بنای داخل مجموعه که از جنگ جهانی بیادگار مانده مطابقت دارد یا حتی با محیط و بنا های میدان توحید ؟

سالهای ٧٠ حدود ١١٠ بیمارستان را خود جوش برای زلزله ارزیابی کردم، یادم می آید وقتی به بیمارستان امام خمینی رسیدم و نقشه ها را در داخل یک اتاق مطروکه در حال از بین رفتن پیدا کردم (باید اسکن و در جای مناسب ذخیره می شد !) آنچه دیدم و قابل دیدن بود از نقشه ها، به همکارانم عرض کردم آفرین به المانها این بناها ایمن هستند حداقل خیالم از اینجا راحت است. حالا سالها بعد از جنگ جهانی ساختمانی می سازیم که از هر حیث اشتباه و اسیب پذیر است ! آخر چرا ؟  نمی دانم چه ذهنیتی در طراحی قالب بوده ؟ نمای شیشه ای، هندسه باد گیر و سازه پیچشی در زلزله و ده ها ایراد دیگر شاید صد ها ! 

می دانم اگر این یادداشت به مسولان و مشاوران این ساختمان برسد هزار بحث درباره ضوابط بکار رفته در ایمنی این بیمارستان که حتی در اروپا و امریکا و بیمارستانهای کره مریخ و ...

"این بیمارستان خود در زمان زلزله نیاز به مداوا خواهد داشت حال چگونه روی آن برای زمان بعد از زلزله باید حساب کرد"هم به کار گرفته نشده ! خواهند گفت ولیکن همین جا عرض می کنم کلا خطاست و حاضرم نقطه به نقطه آنرا در یک بحث عمومی یا تلویزیونی در حضور طراحان بنا مطرح کنم.

فراموش نشود این بیمارستان توسط پرداخت های بیماران درمانده و قشر ضعیف جامعه ساخته شده است لذا این امر نابخشودنی است! توصیه می کنم، کلیه افراد از ابتدا تا انتها از کارفرما و مشاور و پیمانکار و ... تک تک افراد زیر نقشه را با قبول مسئولیت مادالعمر تضمین و امضا نمایند .

در ضمن عرض کنم متاسفانه، بسیاری از بیمارستانها در کشور بدلایل ... به همین صورت در حال ساخت می باشند! بیمارستان تخریب شده سر پل ذهاب در زلزله کرمانشاه که بسیار هم روی ایمنی آن توسط وزارت بهداشت مانور و جلسات برای یاد گیری از نحوه ساخت و طراحی ان برگزار می شد یک نمونه روشن از آنها بود.
آیا اصلا کسی انجا هست ؟ آیا کسی اصلا به این حرفها گوش می دهد ؟ نیازی به دشمن خارجی نیست ! فکری به حال این بیمارستان و بقیه آنها شود ! 

* استاد نمونه کشور در مهندسی سازه، زلزله و مدیریت بحران و بنیانگذار مقاوم سازی و مدیریت بحران در ایران