رونق سنت های خانگی نوروزی در کهگیلویه وبویراحمد

به گزارش ایرنا،مردم این استان با توجه به منع مسئولان از انجام سفر،دید و بازدیدهای نوروزی،جشنواره ها به دلیل پیشگیری از انتشار ویروس کرونا سعی می کنند با همراه ساختن موسیقی محلی و سنت های خانگی فضای شادی برای اعضای خانواده خود درست کنند.

 آیین خانه تکانی یا جاروبندان یکی از رسوم ایرانیان است که این روزها بسیاری از خانواده های کهگیلویه و بویراحمدی مشغول انجام آن هستند تا در غیاب بزم های عیدانه و سفرهای نوروزی با آن بتوانند بوی تازگی را با اسپند و البته مواد ضدعفونی کننده مهمان خانه های خود کنند.

در این آیین تمام خانه و وسایل آن در آستانه نوروز گردگیری، شست و شو و تمیز می‌شوند و در کشورهایی چون تاجیکستان ، افغانستان و جمهوری آذربایجان نیز مرسوم است.

آیین خانه تکانی نشات گرفته از این عقیده است که فروهرها سالی یک بار در آستانه فروردین ماه که ماه فروهرهاست، در رستاخیزی به خانه بازمی‌گردند و اگر خانه را پاکیزه و آراسته ببینند شاد و برای برکت خانه و شادکامی خانواده دعا می‌کنند.

در بیشتر روایت ها آمده است که جمشید پادشاه پیشدادی  پیش از آنکه به دست ضحاک کشته شود پایه گذار جشن های نوروز و سنت هایی چون خانه تکانی است.

توصیه هایی برای گریختن از دردسرهای خانه تکانی

انجام خانه تکانی از سوی کارگرانی که از سلامت آنان اطمینانی نیست و احتمال باز شدن پای ویروس مرگبار کرونا به خانه وجود دارد نخستین نکته ای است که باید مراقب آن بود، استفاده از ظرفیت همه اعضای خانواده راهکار جایگزین خوبی برای کارگران است .

قدر مسلم بدن انسان ظرفیت و توان مشخصی دارد بنابراین انجام برخی از کارها که توانی بیشتر از  جسم فرد می خواهد عبور از سلامتی یعنی مهمترین گوهر وجود هستی است.

پرهیز از بلند کردن اشیای سنگین،خودداری از کشیدن بیش از اندازه بدن به ویژه هنگام تمیز کردن دیوار و روی کمد،استفاده از مواد بهداشتی استاندارد برای پیشگیری از بیماری های تنفسی،استراحت های ده دقیقه ای در فواصل انجام کارها،پرهیز از قرار گرفتن بدن به مدت طولانی در حالت نشسته یا ایستاده از توصیه های کارشناسان برای عبور به سلامت از خانه تکانی است.

یک بانوی گچسارانی می گوید: خانه تکانی به شیوه سنتی که چند سالی است در کهگیلویه و بویراحمد رنگ باخته بود اما از پارسال تاکنون به دلیل ترس از ویروس کرونا مرسوم شده است.

فرشته زارعی افزود: در سال های اخیر بیشتر مردم استان خانه تکانی را با دعوت از کارگران در خانه انجام می دادند و شست و شوی فرش، موکت،مبل،پتو را به قالی شویی ها و دیگر واحدهای خدماتی می سپردند اما امسال خانه تکانی به شیوه یک دهه پیش برگشته است.

وی با اشاره به اینکه در این روزها ماندن در خانه بهترین کار برای پیشگیری از ابتلا به ویروس کروناست افزود: انجام خانه تکانی در خانه اعضای خانواده را سرگرم و حال و هوای شهروندان را عوض می کند.

یک بانوی یاسوجی گفت: از پارسال تاکنون به دلیل انتشار ویروس کرونا افزون بر شوینده های سنتی الکل پای ثابت خانه تکانی ها شده است.

مریم علیزاده افزود: مردم کهگیلویه و بویراحمد معمولا چند هفته پیش از شروع سال نو اقدام به برق انداختن گوشه گوشه خانه های خود می کنند.

پروردن سبزه

در گذشته های دور نیاکان ایرانی بر روی دیوارهای خانه های خشتی ۱۲ نوع از انواع سبزه، بذرهایی مانند گندم، ارزن و جو و عدس را کشت می کردند و به آن تفال می زدند تا ببینند کدام محصول در سال پیش رو پر رونق تر خواهد بود.

نخستین گام ایرانیان برای اعلام پدیدار شدن نوروز را سبزه انداختن می دانند که سنتی دیرینه است، هر چند هم اکنون برخی از شهروندان سبزه را به صورت آماده خریداری می کنند اما هنوز برخی شهروندان سبزه را در خانه درست می کنند.
سبزه به ناز آمدن در آستانه نوروز در میان ایرانیان نخستین نوید بهاری است و جوانه زدن دانه ها به منزله آن است که سالی سر سبز پدید آمده است.

یک بانوی ساکن شهرستان باشت می گوید: بسیاری از خانواده های کهگیلویه و بویراحمدی کشت سبزه را در اسفند ماه انجام می دهند.

پروانه جلالی افزود: البته برخی از خانواده ها سبزه  را  به صورت گسترده در انواع گندم،عدس و ماش برای فروش در خانه کشت می کنند.

برخی هم عقیده دارند برای صرفه جویی درمصرف آب و دانه های گندم و حبوبات برای سبزه نوروز سبزی خوراکی کاشته شود.

پخت نان شیرین

پخت نان شیرین از جمله آداب و رسومی است که مردم کهگیلویه وبویراحمد در گذشته های نه چندان دور در اسفند ماه اقدام به انجام آن می کردند این آیین هم اکنون هم در برخی مناطق مرسوم است.
پخت نان شیرین در این استان سابقه زیادی دارد به طوری که در زمان های قدیم که شیرینی برای پذیرایی نبود، به عنوان اصلی ترین  شیرینی عید در سفره های نوروزی به چشم می خورد.

مواد تشکیل دهنده نان شیرین مذکور شامل آرد ، آب ، شکر ، روغن ، کنجد ، ادویه خوش طعم نظیر هل ، دارچین و زنجبیل است.